Πολλοί άνθρωποι αισθάνονται τις μεσημεριανές ώρες μεγάλη κούραση, ειδικά αν έχουν γευματίσει λίγη ώρα νωρίτερα, οπότε χρειάζονται λίγη ή περισσότερη ώρα ύπνου. Εχουν γραφτεί πολλά για την περίφημη σιέστα και έχει γίνει προσπάθεια επιστημονικής προσέγγισης αυτής της ανθρώπινης ανάγκης, με στόχο να εντοπιστούν οι πιθανές θετικές ή αρνητικές επιδράσεις της στον ανθρώπινο οργανισμό.

Μέχρι πρόσφατα, ο μεσημεριανός ύπνος συνδεόταν με εξωτερικούς παράγοντες και δεν είχαν ανακύψει στοιχεία που να δείχνουν με ξεκάθαρο τρόπο αν κάνει καλό ή κακό στον άνθρωπο. Ομως, δύο νέες μελέτες δείχνουν ότι όσοι θέλουν να κοιμούνται το μεσημέρι έχουν κοινά γονιδιακά χαρακτηριστικά, ορισμένα από τα οποία εντοπίστηκαν από τους ερευνητές.

Το βιολογικό μονοπάτι

Διεθνής ομάδα ερευνητών ζήτησε τη συνεργασία ατόμων που οι γονιδιακές πληροφορίες τους βρίσκονται στη Βρετανική Βιοτράπεζα (UK Biobank), η οποία συγκεντρώνει τα γενετικά στοιχεία περίπου 453.000 ανθρώπων.

Οι ερευνητές ρώτησαν όσους συμφώνησαν να πάρουν μέρος στη μελέτη αν κοιμούνται το μεσημέρι, πόση ώρα κοιμούνται και όλες τις σχετικές πληροφορίες. Οι εθελοντές φορούσαν και συσκευές καταγραφής της δραστηριότητάς τους, ώστε να συλλέγονται και με αυτόν τον τρόπο κάποια δεδομένα. Όπως αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι Times, οι ερευνητές εντόπισαν 123 περιοχές του γονιδιώματος που συνδέονται με τον μεσημεριανό ύπνο. Ορισμένα από αυτά τα γονίδια είχαν συνδεθεί από προηγούμενες μελέτες με τον βραδινό ύπνο.

«Ο μεσημεριανός ύπνος είναι μια αμφιλεγόμενη ιστορία. Ήταν σημαντικό να προσπαθήσουμε να βρούμε τα βιολογικά μονοπάτια που συμβάλλουν στην επιθυμία να κοιμόμαστε το μεσημέρι» αναφέρει ο καθηγητής Χασάν Ντάστι του Κέντρου Γονιδιακής Ιατρικής στο Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης, επικεφαλής της μελέτης.

Τα ευρήματα

Οι ερευνητές αναφέρουν διάφορες αιτίες που μπορεί να εξηγούν την ανάγκη για σιέστα. Η κακή ποιότητα του νυχτερινού ύπνου (διακεκομμένος ύπνος) και το πολύ πρωινό ξύπνημα είναι σύμφωνα με τη μελέτη δύο παράγοντες που οδηγούν στην ανάγκη για αναπλήρωση μερικών ωρών ξεκούρασης κατά την διάρκεια της ημέρας. Οι ερευνητές εντόπισαν κάποιες γονιδιακές παραλλαγές που συνδέονται με την πρωτεΐνη ορεξίνη, η οποία παράγεται από τα νευρικά κύτταρα και ρυθμίζει τόσο τα επίπεδα της εγρήγορσης ενός ατόμου όσο και εκείνα της όρεξής του.

«Αυτό το γονιδιακό μονοπάτι είναι γνωστό ότι συνδέεται με διαταραχές ύπνου όπως η ναρκοληψία. Τα ευρήματα μας δείχνουν ότι συγκεκριμένες διαταραχές σε αυτό το μονοπάτι εξηγούν γιατί κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται ξεκούραση το μεσημέρι. Αυτό μας δείχνει ότι ο μεσημεριανός ύπνος έχει βιολογική αφετηρία και δεν σχετίζεται αποκλειστικά με το περιβάλλον όπου ζει κάποιος ή στοιχεία του χαρακτήρα του» αναφέρει ο Ίγιας Ντάγκλας, φοιτητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η αμερικανική εταιρεία γονιδιακών αναλύσεων 23andMe πραγματοποίησε παρόμοια πειράματα χρησιμοποιώντας δεδομένα του DNA περίπου 540.000 ατόμων και κατέληξε στα ίδια συμπεράσματα με τη μελέτη της διεθνούς ομάδας ερευνητών.

«Επόμενες μελέτες θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη προσωποποιημένων συμβουλών στα άτομα που κοιμούνται το μεσημέρι βάσει των γονιδίων τους» προβλέπει η καθηγήτρια Μάρτα Γκάρολετ, του Γενικού Νοσοκομείου Μασαχουσέτης.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News