Εχει συμβεί ξανά. Μέτρα σαν κι αυτά που φέρεται να ετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για κοινή χρήση των επιβατικών οχημάτων και Κυριακές χωρίς αυτοκίνητα στις πόλεις, έχουν ληφθεί ξανά στη χώρα μας, πριν από 43 χρόνια, πριν ακόμα η Ελλάδα γίνει μέλος της ΕΟΚ.

Μονά – ζυγά τα Σαββατοκύριακα σε όλη τη χώρα. Σας θυμίζει κάτι; Σε κάποιους, πολλά. «Θυμάμαι τον πατέρα μου να τραβάει τα μαλλιά του: Πώς θα πάμε διακοπές;» ανέφερε ένας, όταν ρωτήθηκε αν θα αντέξει η Ελλάδα καλοκαιριάτικα με 30 εκατ. τουρίστες και μέτρα για τον περιορισμό της κατανάλωσης καυσίμων και της ενέργειας.

Μπορεί να φανταστεί κανείς καλοκαιρινές διακοπές με «μονά – ζυγά» στην επαρχία, στα 500 μέτρα από το σπίτι των παππούδων ως την παραλία και από εκεί στην ταβέρνα;

Κι όμως. Την άνοιξη του 1979, κατά τη δεύτερη πετρελαϊκή κρίση, που ήρθε ως αποτέλεσμα των αναταράξεων από την ιρανική επανάσταση, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, με Πρωθυπουργό τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, έπρεπε να βρει τρόπο να περιορίσει τις παρενέργειες που προκαλούσε η ξέφρενη άνοδος της τιμής του πετρελαίου και συνεπακόλουθα της βενζίνης.

Στις 5 Απριλίου του 1979, σε ευρεία κυβερνητική σύσκεψη, εξετάστηκαν οι λεπτομέρειες της «εκ περιτροπής κυκλοφορίας των επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσεως τα Σαββατοκύριακα». Μάλιστα ανακοινώθηκε ότι το μέτρο θα ίσχυε για όλα ανεξαιρέτως τα επιβατικά αυτοκίνητα «ιδιωτικής χρήσεως, περιλαμβανομένων των κρατικών, των αυτοκινήτων των υπουργών, βουλευτών, του διπλωματικού σώματος, δημοσιογράφων, ακόμη και των γιατρών, εκτός εκείνων που εφημερεύουν».

Τότε υπήρχε ακόμα χωροφυλακή που ανέλαβε την εφαρμογή των μέτρων με τον «δικό της» τρόπο κι όπως φαντάζεστε, εκτυλίχθηκαν απίθανα περιστατικά, τα οποία κατέγραψαν οι εφημερίδες. Η παραβίαση του μέτρου επέφερε πρόστιμα από 1.000 ως και θεωρητικώς 1.000.000 δραχμές, τα οποία ήταν επιφορτισμένο να επιβάλλει το αυτόφωρο, έπειτα από σύλληψη του παραβάτη οδηγού. Τα πρόστιμα έφταναν πρακτικά ως τις 50.000 δραχμές.

Κατά την πρώτη εφαρμογή του μέτρου, το Σαββατοκύριακο 7-8 Απριλίου 1979, κυκλοφορούσαν σε όλη τη χώρα (ακόμη και στα χωράφια) μόνο τα ζυγά. Εξαιτίας των αυστηρών ποινών, οι παραβάσεις ήταν λίγες. Βρέθηκαν μόλις 80 «μονοί» στην Αθήνα, 28 στη Θεσσαλονίκη, 25 στη Λάρισα και 8 στον Βόλο.

Οι παραβάτες οδηγούνταν στους εισαγγελείς και οι εφημερίδες είχαν την επόμενη ημέρα αποσπάσματα από τις απολογίες τους, γράφοντας και το όνομά τους. «Το αυτοκίνητο που οδηγούσα την ώρα εκείνη ήταν του κουνιάδου μου και νόμιζα ότι είχε μονό αριθμό. Το κίνησα αφηρημένος. Δεν είχα δόλο. Μπορούσα κάλλιστα να πάρω το δικό μου, που πράγματι είχε μονό αριθμό», ανέφερε ένας από τους άτυχους οδηγούς το δεύτερο Σαββατοκύριακο εφαρμογής κατά το οποίο κυκλοφορούσαν τα «μονά».

«Το μετακίνησα περίπου 500 μέτρα, μέχρι να μεταφέρω δηλαδή κάτι εκκλησιαστικά έντυπα» δικαιολογήθηκε ένας άλλος οδηγός. Ακόμη και στα δροσερά Βίλια Αττικής, στα 600 μέτρα υψόμετρο, η χωροφυλακή έκανε συλλήψεις. «Καθυστέρησα στον δρόμο γιατί έπαθε βλάβη η αντλία βενζίνης» δικαιολογήθηκε ο εμβρόντητος πολίτης που συνελήφθη στο χωριό του.

«Εκανε το μηδέν, εννέα»

Και τότε, όπως και τώρα, οι παραβάτες ήταν επινοητικοί. «Εκανε το μηδέν, εννέα» έγραψε η εφημερίδα «Μακεδονία», αναφερόμενη σε οδηγό που μετέτρεψε τον ζυγό αριθμό σε μονό, «ξύνοντας δηλαδή το κάτω αριστερό μέρος του τελευταίου μηδενικού και γράφοντας με μαύρη μπογιά μία πλάγια γραμμή στη μέση, το μετέτρεψε σε εννέα».

Το ευρύτερο μενού των μέτρων για την πετρελαϊκή κρίση ήταν πλούσιο και τη χρονιά εκείνη ίσχυσε για ένα διάστημα και δελτίο στα καύσιμα, το οποίο προέβλεπε ότι οι κάτοχοι ιδιωτικής χρήσεως αυτοκινήτων δικαιούνταν μόνο 100 λίτρα βενζίνης τον μήνα. Αλλά και το κράτος έκανε οικονομία με αλλαγή ωραρίου και σβήσιμο των φώτων. Μάλιστα, οι παλαιότεροι θυμούνται ότι τα περιπολικά της χωροφυλακής είχαν λάβει εντολή να περιορίσουν τις περιπολίες και να παραμένουν για μεγαλύτερο διάστημα σε σταθερό σημείο για την εξοικονόμηση καυσίμων.

Οσο για την αντιπολίτευση, η αντίδραση στους χειρισμούς της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση του προβλήματος (που τότε, όπως και τώρα, είχε εξωγενείς αιτίες) ήταν οξύτατη. Μάλιστα το ΠΑΣΟΚ, που από τις εκλογές του 1977 ήταν αξιωματική αντιπολίτευση με 25,34% των ψήφων και 93 έδρες στη Βουλή, ζήτησε τον Μάιο τη συγκρότηση εξεταστικής επιτροπής –αίτημα που απορρίφθηκε τελικά– σε μια θυελλώδη συνεδρίαση στην οποία κυριάρχησε το θέμα της ακριβής βενζίνης. Μας θυμίζει κάτι;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News