Ταλανίζει εδώ και αιώνες τη Ρωσία η «Korruptzia», η διαφθορά, και, έχοντας αντισταθεί στην αλλαγή των καιρών και των καθεστώτων, από τους τσάρους έως τους κομμουνιστές και τη μετασοβιετική Ρωσία, διαδραματίζει σήμερα καθοριστικό ρόλο στα πεδία των μαχών της Ουκρανίας σε βάρος των δυνάμεων της Μόσχας, πλήττοντας τόσο το ηθικό των ρώσων στρατιωτών όσο και την αποτελεσματικότητα της πολεμικής μηχανής του Κρεμλίνου.

Η διαφθορά θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την κατανόηση της αναπάντεχης (σε σχέση και με τα αρχικά σχέδια του Πούτιν και με τις αρχικές εκτιμήσεις της Δύσης) εξέλιξης του πολέμου που κήρυξε ο Πούτιν στην Ουκρανία, υποστηρίζει σε ανάλυσή του ο Γκοφρέντο Μπουτσίνι της Corriere della Sera.

Οι αποτυχίες του ρωσικού στρατού δεν οφείλονται μόνον στις λάθος εκτιμήσεις των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών όσον αφορά την πρόθεση του ουκρανικού λαού να αντισταθεί στις δυνάμεις εισβολής. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και οι σύμβουλοί του δεν άργησαν να εντοπίσουν το τεράστιο πρόβλημα και έσπευσαν, στη συνέχεια, να κοινοποιήσουν μια ανοιχτή επιστολή προς αξιωματικούς και αξιωματούχος της Μόσχας, μέσω της οποίας τους ευχαριστούσαν, ειρωνικά, για τη συνεισφορά τους στην ουκρανική αντίσταση, αναφέροντας χαρακτηριστικά πως «η κλεπτοκρατία μάς συνέδραμε σημαντικά. Οι πόροι για την επίθεση εναντίον μας εκλάπησαν πριν ακόμα φτάσουν στα σύνορά μας».

Τα ληγμένα σιτηρέσια

Σύμφωνα με την Πολίνα Μπελιάκοβα, από το Κέντρο Στρατηγικών Μελετών του Πανεπιστημίου Tufts, στην διαβόητη, πλέον, υπόθεση των ληγμένων (από το 2015) σιτηρεσίων για τους ρώσους στρατιώτες εμπλέκεται ο ρώσος ολιγάρχης Γεβγκένι Πριγκόζιν, έμπιστος του Πούτιν και αφεντικό των μισθοφόρων της Wagner, ο οποίος σύμφωνα με τον Αλεξέι Ναβάλνι αποκόμισε τεράστια κέρδη από συμβόλαια εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, προμηθεύοντας το ρωσικό στρατό με «τροφή χειρότερη από εκείνη της φυλακής». Ως αποτέλεσμα σήμερα στην Ουκρανία ρώσοι αξιωματικοί ανοίγουν δέματα που προορίζονται για τους στρατιώτες τους και ρώσοι στρατιώτες με τσακισμένο το ηθικό τους γράφουν στις μητέρες τους «μη μου στέλνεις πια τίποτα είναι μάταιο» και τρώνε σκυλιά στις κατακτημένες πόλεις, επισημαίνει ο ιταλός δημοσιογράφος, προσθέτοντας πως παρότι στη Ρωσία το πετρέλαιο αφθονεί, τα ρωσικά άρματα μάχης στην Ουκρανία εξακολουθούν να ξεμένουν από καύσιμα στα πεδία των μαχών.

Οσον αφορά τον αντίκτυπο της διαφθοράς στον εξοπλισμό του ρωσικού στρατού ο Μπουτσίνι αναφέρει ενδεικτικά πως μία εταιρεία που ανέλαβε την ανάπτυξη προηγμένων αντιπυραυλικών συστημάτων έναντι πολλών εκατομμυρίων δολαρίων είχε την έδρα της στις… δημόσιες τουαλέτες της πόλης Σαμάρα, δίπλα στον Βόλγα.

Η κλεπτοκρατία

Κάνοντας λόγο για «σάπια και παρασιτική γραφειοκρατία», για «σοβιετική και στη συνέχεια ρωσική κλεπτοκρατία», ο ιταλός αρθρογράφος σημειώνει πως στον Δείκτη Αντίληψης Διαφθοράς (CPI- της Διεθνούς Διαφάνειας) για το έτος 2021, η Ρωσία κατατάσσεται στην 136η θέση σε σύνολο 180 χωρών. Το 2020, το δανέζικο Risk and Compliance Portal, απευθυνόμενο σε εταιρείες και επιχειρηματίες, τόνιζε μεταξύ άλλων πως «η διαφθορά παρεμβάλλει σημαντικά εμπόδια στις εταιρείες που λειτουργούν ή σχεδιάζουν να επενδύσουν στη Ρωσία». Η διαφθορά στα ανώτατα κλιμάκια αλλά και μικροδιαφθορά αφορούν κυρίως «το δικαστικό σύστημα και τις δημόσιες συμβάσεις», νόμοι υπάρχουν αλλά εφαρμόζονται «ασυνεπώς». Ενίοτε κάποιος υπουργός ή πρώην υπουργός καλείται να λογοδοτήσει αλλά μόνο για τα μάτια.

Σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ετών (αν και είναι δύσκολο να αξιολογηθεί η αξιοπιστία τους) το 51% των Ρώσων πιστεύει ότι οι δημόσιοι θεσμοί ευθύνονται για τη διαφθορά, το 37% παραδέχεται ότι έχει δωροδοκήσει, το 44% πιστεύει ότι ο Πούτιν προσπαθεί να καταπολεμήσει τη διαφθορά αλλά ένα 19% θεωρεί ότι η έδρα της διαφθοράς στη Ρωσία βρίσκεται στο Κρεμλίνο (περίπου αντίστοιχο ποσοστό φέρεται να μην υποστηρίζει την αποκαλούμενη «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» στην Ουκρανία).

Από τον Ιανουάριο έως τον Ιούλιο του 2021, αναφέρθηκαν 24.500 περιστατικά διαφθοράς (συν 16% σε σχέση με το προηγούμενο έτος), γεγονός που εξηγεί γιατί σύμφωνα με το Foreign Policy Research Institute, «είναι δύσκολο να βρεθεί μια χώρα που να έχει ενσωματώσει τη διαφθορά στη συλλογική της συνείδηση τόσο βαθιά όσο η Ρωσία», με τους πολίτες της χώρας να δωροδοκούν για να έχουν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ακόμη και για να αποκτήσουν δίπλωμα οδήγησης.

Ολοκληρώνοντας την ανάλυσή του ο Γκοφρέντο Μπουτσίνι υπενθυμίζει πως σύμφωνα με τον Αλεξέι Ναβάλνι το Κρεμλίνο κήρυξε τον πόλεμο στην Ουκρανία «για να αποκρύψει την κλοπή των Ρώσων πολιτών». Την περασμένη Τρίτη δικαστήριο της Μόσχας απέρριψε την έφεση που κατέθεσαν οι δικηγόροι του μεγαλύτερου εχθρού του Πούτιν κατά της καταδίκης του σε κάθειρξη εννέα ετών.

Αυτό σημαίνει ότι θα παραμείνει στη φυλακή όπου βρίσκεται τον τελευταίο χρόνο. Ενδέχεται, μάλιστα, να μεταφερθεί στην φυλακή υψίστης ασφαλείας του Μελέχοβο, όπου σύμφωνα με μαρτυρίες πρώην κρατουμένων, οι έγκλειστοι υποβάλλονται συστηματικά σε βασανιστήρια. Δίνοντας το «παρών» μέσω βιντεοκλήσης στο δικαστήριο, ο ρώσος αντιφρονών συνέκρινε τις δικαστικές αποφάσεις εναντίον του με τα ψέματα που χρησιμοποιούν ο «παράφρων» Πούτιν και η κρατική τηλεόραση για να δικαιολογήσουν τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Θα υποστείς μια ιστορική ήττα σε αυτόν τον ανόητο πόλεμο που άρχισες», είπε ο Ναβάλνι, και εάν επιβεβαιωθεί η πρόβλεψή του, αυτό θα οφείλεται και στην εκτεταμένη διαφθορά που κυριαρχεί στη Ρωσία.