Είναι απολύτως αποδεδειγμένο ότι η χορτοφαγία, πέρα από μόδα που εξαπλώνεται σε όλον τον πλανήτη, κάνει καλό στο περιβάλλον. Ολο και περισσότεροι αστοί δηλώνουν vegetarian και στη χώρα μας, αλλά οι πρώτες μετρήσεις σχετικά με το ποσοστό τους επί του γενικού πληθυσμού έρχονται από τις ΗΠΑ.

Το ποσοστό του πληθυσμού των Αμερικανών που δεν τρώει κρέας μειώνεται: Το 1999, το 6% των ενηλίκων στις ΗΠΑ δήλωναν ότι ήταν χορτοφάγοι. Τον φετινό Αύγουστο το ποσοστό ήταν 4%. Και οι Αμερικανοί δεν τρώνε καν λιγότερο κρέας συνολικά – σύμφωνα με μια μελέτη, η κατανάλωση κρέατος ανά άτομο ήταν περίπου η ίδια το 2000 και το 2019.

Γιατί όμως, παρ’ όλες τις ηθικές και περιβαλλοντικές εκκλήσεις να τρώμε λιγότερο κρέας, τόσο λίγοι άνθρωποι επιλέγουν να σταματήσουν να καταναλώνουν κοτόπουλο, χοιρινό και βοδινό; Θα μπορούσε να «φταίει» ότι η αποφυγή του κρέατος σχετίζεται, εν μέρει, με τα γονίδιά μας; Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό PLOS ONE εντοπίζει 34 μεμονωμένα γονίδια που σχετίζονται με τη χορτοφαγία, σύμφωνα με ρεπορτάζ της Washington Post.

Η έρευνα συνέκρινε τα γονιδιώματα 5.324 «αυστηρών» χορτοφάγων –καθώς προσδιορίζονται ως άτομα που δεν είχαν καταναλώσει σάρκα ζώου το περασμένο έτος– με 329.455 μη χορτοφάγους στη βάση δεδομένων, γνωστή ως Biobank, του Ηνωμένου Βασιλείου. Οι ερευνητές αναζήτησαν διαφορές στα γονίδια των χορτοφάγων και των μη χορτοφάγων.

Ανακάλυψαν, λοιπόν, μια σύνδεση μεταξύ ενός δείκτη για μια γενετική τοποθεσία ή SNP –την «rs72884519»– και ατόμων που δεν τρώνε κρέας. Με άλλα λόγια, υπάρχει ένα SNP που συνδέεται σημαντικά με τη χορτοφαγία. Οι επιστήμονες γνωρίζουν από καιρό ότι οι προτιμήσεις για ορισμένα τρόφιμα είναι κληρονομικές (οι γονείς, τα παιδιά και άλλα μέλη της οικογένειας τείνουν να έχουν παρόμοιες γεύσεις) και μπορούν επίσης να συνδέονται με συγκεκριμένα γονίδια.

Για παράδειγμα, το γονίδιο OR6A2, που σχετίζεται με τη μυρωδιά, έχει συνδεθεί με τη διαφορά μεταξύ όσων τους αρέσει ο κόλιανδρος και εκείνων που κρίνουν ότι έχει γεύση σαπουνιού. Μια άλλη περιοχή του γονιδιώματος, το οποίο περιέχει έξι γονίδια σχετιζόμενα με τη μυρωδιά, έχει συνδεθεί με το πόσα φλιτζάνια τσάι πίνει ένας άνθρωπος την ημέρα.

Ομως η χορτοφαγία είναι περίπλοκη και επηρεάζεται και από κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Οι άνθρωποι μπορεί να γίνουν χορτοφάγοι επειδή ανησυχούν για την ευημερία των ζώων, για το περιβάλλον ή για την υγεία τους. Η έρευνα δείχνει ότι οι κοινωνικές διασυνδέσεις και οι διαθέσιμες επιλογές τροφίμων έχουν επίσης ισχυρές επιπτώσεις στο εάν κάποιος διατηρεί μια χορτοφαγική διατροφή μακροπρόθεσμα.

Μελέτες δείχνουν ότι η γενετική μπορεί να είναι υπεύθυνη για έως και 10% της προτίμησης ενός ατόμου για ένα δεδομένο φαγητό – ένα μικρό αλλά σημαντικό ποσοστό. Η έρευνα αυτή έρχεται σε μια περίοδο που πολλοί περιβαλλοντολόγοι και ακτιβιστές ενθαρρύνουν την απομάκρυνση από δίαιτες που βασίζονται στο κρέας, ιδιαίτερα όσες περιλαμβάνουν πολύ βοδινό ή χοιρινό κρέας.

Οι άνθρωποι αποφεύγουν το κρέας για θρησκευτικούς, πολιτιστικούς ή ηθικούς λόγους εδώ και αιώνες. Αλλά μόνο τις τελευταίες δεκαετίες οι ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις του κρέατος έχουν αναδειχθεί στο προσκήνιο, και για καλό λόγο – η κτηνοτροφία είναι υπεύθυνη για το περίπου 14,5% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και καταλαμβάνει σχεδόν το 80% της γεωργικής γης παγκοσμίως.

Η υιοθέτηση μιας vegan ή χορτοφαγικής διατροφής μπορεί να μειώσει το προσωπικό αποτύπωμα άνθρακα κατά 0,5 έως 1 μετρικούς τόνους διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο – περίπου ισοδύναμο με τους ρύπους μιας διεθνούς πτήσης. Ωστόσο, η συντριπτική πλειονότητα των κατοίκων της Δύσης δεν είναι χορτοφάγοι ή vegan.

Για εκείνους που είναι, λόγοι όπως η υγεία και η απώλεια βάρους υπερβαίνουν τους περιβαλλοντικούς παράγοντες. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του YouGov, στις αρχές του τρέχοντος έτους το 23% των χορτοφάγων στις ΗΠΑ ανέφεραν τα «πλεονεκτήματα για την υγεία» ως τον κύριο λόγο που επέλεξαν να μην τρώνε κρέας. Το 19% ανέφερε «προσωπικά γούστα» και το 12% επέλεξε «διαχείριση βάρους». Μόλις το 7% επέλεξε «περιβαλλοντικές ανησυχίες».

Ορισμένες εταιρείες και επενδυτές συμφωνούν με την υπόθεση ότι οι άνθρωποι δεν θα σταματήσουν να τρώνε κρέας μέχρι να εμφανιστεί μια συναρπαστική –ή σχεδόν πανομοιότυπη– εναλλακτική λύση. Εταιρείες όπως η BeyondMeat και η Impossible έχουν διαδώσει εναλλακτικές τροφές κρέατος με βάση τα φυτά, ενώ άλλες αναπτύσσουν «καλλιεργημένο» κρέας ή κρέας που καλλιεργείται από κύτταρα σε εργαστήριο.

Υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατανάλωση των πιο περιβαλλοντικά επιζήμιων κρεάτων μειώνεται. Ενώ η κατά κεφαλήν κατανάλωση κρέατος στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχει αλλάξει, οι Αμερικανοί τρώνε περισσότερο κοτόπουλο και λιγότερο βοδινό. Αλλωστε, η καταπολέμηση του εθισμού στο κρέας είναι δύσκολη υπόθεση για πολλούς. Αλλά θα είναι ακόμα πιο δύσκολο για τον πλανήτη να πετύχει τους κλιματικούς στόχους του χωρίς κάποια μείωση στην κατανάλωση κρέατος.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News