Το νέο της άλμπουμ, «The Tortured Poets Department», πούλησε 2,6 εκατ. αντίτυπα την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του τον περασμένο μήνα, προσφέροντας στη δημοφιλή τραγουδίστρια το όγδοο Νο 1 της στον κατάλογο επιτυχιών του Billboard στα πέντε τελευταία χρόνια.

Η μετεωρική άνοδος της Τέιλορ Σουίφτ στο μουσικό στερέωμα την τελευταία δεκαετία προσφέρει έδαφος για συγκρίσεις ανάμεσα στη δημοτικότητα της νεαρής σταρ με άλλους γίγαντες της ποπ μουσικής, όπως τη Μαντόνα ή τον Μάικλ Τζάκσον – ακόμα και με τους θρυλικούς Beatles, παρά την όποια αίσθηση… ιεροσυλίας προκαλεί μια τέτοια «αναμέτρηση».

Τα ρεκόρ που σπάει τα τελευταία χρόνια η Σουίφτ είναι απανωτά. Στα φετινά Grammy έγινε η πρώτη καλλιτέχνις που κέρδισε το βραβείο του άλμπουμ της χρονιάς για τέταρτη φορά, ξεπερνώντας τους Φρανκ Σινάτρα, Στίβι Γουόντερ και Πολ Σάιμον. Το 2023, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, ένα στα 78 τραγούδια που μεταδόθηκαν από τις διαδικτυακές πλατφόρμες ροής στις ΗΠΑ ήταν δικό της.

Η σύγκριση της καριέρας και των εμπορικών επιτευγμάτων της νεαρής τραγουδίστριας με θρύλους περασμένων δεκαετιών είναι μια πρόκληση, καθώς τα κριτήρια υπολογισμού, αλλά και τα μεγέθη της ποπ αγοράς, έχουν αλλάξει δραματικά με την πάροδο του χρόνου. Αλλωστε, ένα σημαντικότερο κομμάτι του zeitgeist κάθε καλλιτέχνη είναι άυλο – μια γενικότερη ατμόσφαιρα, η επιρροή του στιλ του, που κινείται σταθερά αλλά διακριτικά στην ποπ κουλτούρα.

Οπως και να έχει, η πρόκληση για τους κριτικούς και τους σημειολόγους της ποπ μουσικής είναι μεγάλη. Οπως οι άτυπες αντιπαραθέσεις στον αθλητισμό (Τζόρνταν ή Λεμπρόν Τζέιμς) και στη βιομηχανία της ψυχαγωγίας («Star Wars» ή «Star Trek»), η συζήτηση θα μπορούσε να διαρκέσει για μέρες. Αλλά οι αριθμοί αποκαλύπτουν ένα τμήμα της αλήθειας, οπότε ας επιχειρήσουμε την «ανίερη» σύγκριση Beatles-Σουίφτ, όπως έκαναν και οι New York Times.

Το επίσημο περιοδικό της αμερικανικής μουσικής βιομηχανίας, το Billboard, μας ενημερώνει ότι δύο μήνες πριν την κυκλοφορία του «The Tortured Poets Department» η Τέιλορ ξεπέρασε τα Σκαθάρια στην κατηγορία παραμονής των άλμπουμ της στο Top-10 των καταλόγων του τα τελευταία 60 χρόνια.

Η Σουίφτ επισκέφθηκε για πρώτη φορά το Top-10 των αμερικανικών τσαρτ στις 24 Νοεμβρίου 2007 με το ομότιτλο άλμπουμ της, ενώ οι Beatles έκαναν το ντεμπούτο τους στο Top-10 στις 8 Φεβρουαρίου 1964, με τον δίσκο τους «Meet The Beatles». Η τελευταία παρουσία της θρυλικής μπάντας από το Λίβερπουλ στη λίστα με τα 10 πιο εμπορικά άλμπουμ των ΗΠΑ ήταν στις 12 Νοεμβρίου 2022, με την ντελούξ επανέκδοση του «Revolver» – ίσως του πιο καινοτόμου δίσκου τους, από το 1966.

Στον τομέα των σινγκλ τώρα, μέσα σε μόλις οκτώ χρόνια καριέρας (από το 1963 ως το 1970), οι Beatles είχαν τις περισσότερες επιτυχίες τους στο Top-10 το 1964 –11 τον αριθμό–, ενώ σε 19 χρόνια καριέρας, από το 2006 ως το 2024, η Σουίφτ είχε τα δύο πρώτα Top-10 τραγούδια της το 2008, και τα τρία τελευταία χρόνια σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο: δέκα τραγούδια στο Top-10 το 2022, εννέα το 2023 και άλλα δέκα πριν ολοκληρωθεί το 2024.

Στα Νο. 1 τραγούδια της λίστας του Billboard οι Beatles κυριαρχούν, παρά τη βραχύβια οκταετή παρουσία τους, με 20 συνολικά. Η Σουίφτ, από την άλλη, έχει 12 Νο 1 σινγκλ, αλλά επτά από αυτά ήρθαν την τελευταία πενταετία, στην αρχή του φαινομένου της Swift-mania – ενώ το νεαρό της ηλικίας της σχεδόν εξασφαλίζει την τελική επικράτησή της στην κορυφή των τσαρτ στο άμεσο μέλλον.

Αυτά τα νούμερα μπορεί να γέρνουν την πλάστιγγα προς την πλευρά της 34χρονης, αλλά υπάρχουν στοιχεία που αλλοιώνουν το «αποτέλεσμα» και κάνουν την σύγκριση σχετικά αδόκιμη. Καταρχάς, η καριέρα των Beatles είχε διάρκεια μικρότερη μιας δεκαετίας (32 από τα συνολικά 35 Top-10 τραγούδια τους ήρθαν μέσα σε μόλις οκτώ χρόνια) και οι επιτυχίες που γνώρισαν μετά τη διάλυσή τους είχαν συγκεκριμένες αφορμές (η δολοφονία του Τζον Λένον το 1980, η κυκλοφορία της «Ανθολογίας» τους το 1995, κ.λπ).

Επίσης, οι εποχές είναι διαφορετικές. Η Beatlemania, που ξεκίνησε το φαινόμενο της μαζικής υστερίας στην ποπ κουλτούρα τη δεκαετία του 1960, ήρθε σε μια εποχή που οι μουσικόφιλοι δεν είχαν τις πηγές των τραγουδιών κυριολεκτικά στις απολήξεις των δακτύλων τους. Επρεπε να ακούσουν πρώτα τα τραγούδια στο ραδιόφωνο και μετά να βρουν το κοντινότερο δισκοπωλείο στην περιοχή και να αγοράσουν τους δίσκους βινυλίου των 33 ή 45 στροφών.

Οι οπαδοί της Τέιλορ Σουίφτ σε όλον τον κόσμο μπορούν να ακούσουν τα νέα τραγούδια της είτε σε ταυτόχρονη πρώτη παγκόσμια μετάδοση μέσω YouTube είτε όποτε το θελήσουν – μέσω της πλατφόρμας βίντεο ή των εφαρμογών ροής όλο το εικοσιτετράωρο.

Παράλληλα, τη δεκαετία του 1960 το Billboard συνυπολόγιζε τις μεταδόσεις των τραγουδιών μέσω ραδιοφώνου μαζί με τις πωλήσεις, ενώ σήμερα προσθέτει και τις ακροάσεις στις πλατφόρμες ροής – και πλέον μετρά τις ακροάσεις κάθε τραγουδιού που μεταδίδεται στο ραδιόφωνο ή στο Spotify, όχι μόνο τα σινγκλ που κυκλοφορούν επίσημα σε βινύλιο, όπως γινόταν τη δεκαετία του 1960.

Και τα 31 τραγούδια του άλμπουμ «The Tortured Poets Department» έχουν ήδη μπει στο Top-15 των σινγκλ του Billboard και είναι ζήτημα χρόνου κάποια από αυτά να ανεβούν στο Νο 1. Εν ολίγοις, σε αντίθεση με τα Σκαθάρια, η Τέιλορ Σουίφτ έχει τον χρόνο και την τεχνολογία με το μέρος της.

Αλλά αν ξεφύγουμε από το βασίλειο των αριθμών και της στατιστικής, θα δούμε ότι η επίδραση ενός καλλιτέχνη μπορεί να μετρηθεί με διάφορους τρόπους – και μόνο σε βάθος χρόνου. Θα είχε ενδιαφέρον, για παράδειγμα, οι ερευνητές της ποπ να μετρούσαν πόσες φορές τραγούδια των Beatles (τα οποία, μάλιστα, έχουν «αλμυρά» δικαιώματα αναπαραγωγής) χρησιμοποιήθηκαν σε κινηματογραφικές ταινίες, συγκρίνοντας με τις αντίστοιχες χρήσεις τραγουδιών της Σουίφτ.

Στο τέλος της ημέρας η απάντηση στο ερώτημα αν η Τέιλορ Σουίφτ είναι διασημότερη των Beatles δεν μπορεί να δοθεί χωρίς την υποκειμενική παράμετρο. Η διαχρονικότητα δεν υπολογίζεται μόνο από τον αριθμό των επιτυχιών, τα κλικ στο διαδίκτυο και τις πωλήσεις. Αν ήταν έτσι, τότε οι Beatles θα ήταν σημαντικότεροι από τον Μότσαρτ, τον Μπετόβεν και τον Ντεμπισί, που ανήκουν στο χώρο της –όχι τυχαία ονομαζόμενης– κλασικής μουσικής.

Τον Μάρτιο του 1966, ο Τζον Λένον προκάλεσε σοκ και δέος στην πουριτανική Αμερική όταν δήλωσε ότι οι Beatles ήταν «πιο δημοφιλείς από τον Ιησού» (ακολούθησαν υστερικές δημόσιες καύσεις των άλμπουμ τους στον αμερικανικό Νότο). Εκείνη την εποχή ίσως να είχε και δίκιο – όπως στη σημερινή εποχή της Swift-mania ενδέχεται η 34χρονη τραγουδίστρια να είναι δημοφιλέστερη των Σκαθαριών. Θα ισχύει, όμως, το ίδιο σε 60 χρόνια από σήμερα;

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News