Κανείς δεν ξέρει πότε και πώς ξεκίνησε ως διαπίστωση αλλά και το πώς διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο όμως εδώ και πάρα πολλά χρόνια η εμφάνιση πόνων στα οστά και, ειδικότερα, στις περιοχές των αρθρώσεων, συνδέεται με τις καιρικές συνθήκες. Τα αποκαλούμενα «αρθριτικά» αποτελούν (υποτίθεται) προειδοποίηση ότι ο καιρός πρόκειται πολύ σύντομα να χειροτερέψει.

Εχει όμως και η επιστήμη την ίδια άποψη; Η ιστοσελίδα Curiosity καταγράφει τις προσπάθειες που κάνει η επιστημονική κοινότητα για να εντοπίσει στοιχεία που να επιβεβαιώνουν ή να διαψεύδουν την σχέση ανάμεσα στους πόνους των οστών και την επικείμενη πτώση της θερμοκρασίας, την αύξηση της υγρασίας, την πρόκληση βροχών-καταιγίδων κλπ.

Η πρώτη μελέτη πάνω σε αυτό το ζήτημα έγινε στην δεκαετία του 1990. Οι ερευνητές τοποθέτησαν τέσσερις ασθενείς με ρευματικά σε ένα θάλαμο βαρομετρικής (ατμοσφαιρικής) πίεσης. Πρόκειται για την πίεση  που ασκεί η ατμόσφαιρα με το βάρος της στην επιφάνεια της Γης. Η ατμοσφαιρική πίεση μεταβάλλεται ανάλογα με το υψόμετρο ενώ είναι γνωστό ότι μειώνεται πριν εκδηλωθεί μια καταιγίδα.

Οι μεταβολές στην πίεση μέσα στον θάλαμο μεταβάλλονταν με τρόπο παρόμοιο με τον τρόπο που μεταβάλλονται οι καιρικές συνθήκες. Τρεις από τους τέσσερις ασθενείς βίωναν οξείς πόνους στις αρθρώσεις όταν η ατμοσφαιρική πίεση μειωνόταν. Το δείγμα αυτής της έρευνας ήταν βέβαια πολύ μικρό για να εξαχθούν ασφαλή συμπεράσματα αλλά διαφάνηκαν κάποια ίχνη που να συνδέουν τους πόνους με την ατμοσφαιρική πίεση.

Οι επόμενες σχετικές έρευνες πραγματοποιήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 2000 και δεν χρησιμοποιήθηκε βαρομετρικός θάλαμος αλλά έγιναν μελέτες στο φυσικό περιβάλλον. Σε μια από αυτές τις έρευνες το 2007 πήραν μέρος 200 ασθενείς με αρθριτικά. Οι ασθενείς παρουσίαζαν συμπτώματα πόνων κάθε φορά που υπήρχαν μεταβολές στην ατμοσφαιρική πίεση και την θερμοκρασία. Δεν συνέβη όμως το ίδιο σε μια ακόμη έρευνα που διεξήχθη το 2017 στην οποία δεν εντοπίσθηκε καμία σύνδεση ανάμεσα στην βροχόπτωση και τους πόνους στις αρθρώσεις. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρχει κάποιου είδους σύνδεση ανάμεσα στην οστεοαρθρίτιδα και τις καιρικές συνθήκες. Απλά ίσως η όποια σχέση υπάρχει ανάμεσα στους πόνους και τον καιρό να είναι λιγότερο έντονη από όσο πιστεύεται.

Οι θεωρίες

Οι επιστήμονες πάντως συμφωνούν στο ότι δεν μπορούν τα οστά μας να προβλέψουν το μέλλον. Αυτό που κάποιες μελέτες έχουν δείξει είναι ότι στην περίπτωση που κάποια οστά και κάποιες αρθρώσεις αδυνατίζουν με τον ίδιο τρόπο είτε λόγω ηλικίας, είτε λόγω οστεοπόρωσης, είτε εξαιτίας κάποιου τραυματισμού, υπάρχει πιθανότητα τα συγκεκριμένα οστά και αρθρώσεις να αντιδρούν στις ατμοσφαιρικές μεταβολές αλλά και πάλι πρόκειται ακόμη για μια θεωρία που πρέπει να αποδειχθεί.

Από την άλλη πλευρά κάποιοι ειδικοί εκτιμούν ότι οι αλλαγές στην ατμοσφαιρική πίεση μπορεί να αποτελούν αιτία πρόκλησης πόνου. Σύμφωνα με αυτή την θεωρία η μείωση των επιπέδων της ατμοσφαιρικής πίεσης προκαλεί διόγκωση των πιο μαλακών και υγρών περιοχών του σώματος με αποτέλεσμα να διογκώνονται και τα υγρά που λιπαίνουν τις αρθρώσεις. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προκαλούνται φλεγμονές στις αρθρώσεις οι οποίες δημιουργούνται από ορισμένα νεύρα που βρίσκονται στα τοιχώματα τους και έχει διαπιστωθεί ότι είναι ευαίσθητα στις αλλαγές της ατμοσφαιρικής πίεσης.

Μια ακόμη ιδέα που έχει πέσει στο τραπέζι από κάποιους ειδικούς είναι ότι οι μεταβολές στην ατμοσφαιρική πίεση αποκαλύπτουν ή αυξάνουν ενοχλήσεις και πόνους που ήδη υπάρχουν στις συγκεκριμένες περιοχές αλλά δεν κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Ο οργανισμός κατά την διάρκεια της μέρας μας παράγει με φυσικό τρόπο κορτιζόλη και αδρεναλίνη, τις ορμόνες που μας προσφέρουν ενέργεια και καταστέλλουν τον πόνο. Κατά την διάρκεια της νύχτας για να μπορέσουμε να κοιμηθούμε η παραγωγή αυτών των ορμονών μειώνεται με αποτέλεσμα οι χρόνιοι πόνοι να κάνουν πιο έντονη την παρουσία τους εκείνες τις ώρες. Ομως η παραγωγή των δύο ορμονών μειώνεται και με την μείωση των επιπέδων της ατμοσφαιρικής πίεσης και σύμφωνα με ορισμένους επιστήμονες, αν και δεν είναι ξεκάθαρο το πώς συμβαίνει, τελικά οι πόνοι των αρθρώσεων μπορεί να συνδέονται με τις αλλαγές των καιρικών συνθηκών.

Οπως και να έχει το πράγμα η έκφραση «το ένιωσα στα κόκαλα μου» θα συνεχίσει να ακούγεται και κανένας επιστήμονας ή κάποια μελέτη δεν θα μπορέσει ποτέ να την διαγράψει από την καθημερινότητα και το λεξιλόγιο μας.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News