Για δεκαετίες αποτελούσαν αναπόσπαστο μέρος της περιόδου των Χριστουγέννων. Ηταν ένας τρόπος να φέρουν κοντά τις οικογένειες και να μας υπενθυμίζουν τι γιορτάζουμε. Και η κινηματογραφική βιομηχανία παρείχε κάποτε μια σταθερή ροή μεγάλων εορταστικών ταινιών: όχι μόνο το «Μια Υπέροχη Ζωή» (1946) αλλά και το «Τραγούδι της Αγάπης» (1944), τα «Λευκά Χριστούγεννα» (1954), η «Μουσική Παρέλαση» (1942), το «Θαύμα της 34ης Οδού» (1947), «Ενας Αγγελος στη Γη» (1947), και οι αναρίθμητες επαναλήψεις του Σκρουτζ έγραψαν ιστορία στην μεγάλη οθόνη.

Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 2000, εξακολουθούσαν να γυρίζουν φιλόδοξες χριστουγεννιάτικες ταινίες μεγάλου προϋπολογισμού, γράφει ο Τζον Στέρτζις, στην Telegraph. Ο «Κατεργάρης των Χριστουγέννων» του Τζιμ Κάρεϊ  ήταν η έκτη μεγαλύτερη ταινία του 2000, που απέφερε 345 εκατ. δολάρια παγκοσμίως. Ακολούθησαν τα «Αγάπη Είναι…» (2003), «Το Πολικό Εξπρές» (2004), «The Holiday» (2006), «Arthur Christmas: Ο Γιος του Αϊ Βασίλη» (2011), και η κατάμαυρη κωμωδία «Ο Αϊ Βασίλης Είναι… Λέρα» (2003), με τον Μπιλι Μπομπ Θόρτον να επανέρχεται το 2016 στο «Ο Αϊ Βασίλης Είναι Πολλή Λέρα», ένα σίκουελ χωρίς ωστόσο καμία απολύτως έμπνευση.

Μπορεί να μην εκτιμήθηκαν από όλους –το «Αγάπη Είναι…», για παράδειγμα, έχει προκαλέσει το θαυμασμό σε ένα πλήθος θεατών και τη απέχθεια σε σχεδόν άλλους τόσους – αλλά οι πρωταγωνιστές τους ήταν μεγάλοι σταρ, συνοδεύτηκαν από σοβαρές διαφημιστικές καμπάνιες και, στην περίπτωση των «Αγάπη Είναι…» και «The Holiday» τα γυρίσματα έγιναν με φόντο λαμπερά σκηνικά και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού.

Είναι ταινίες που έχουν αντέξει στον χρόνο και εξακολουθούν να τις βλέπουν εκατομμύρια  θεατές κάθε Χριστούγεννα. Αλλά αυτή η περίοδος μοιάζει πλέον με χρυσή εποχή, που έχει παρέλθει προ πολλού. Γιατί, μια δεκαετία μετά το «Arthur Christmas: Ο Γιος του Αϊ Βασίλη» (το τελευταίο της σειράς), η  κλασική χριστουγεννιάτικη ταινία αντικαταστάθηκε από… τη χριστουγεννιάτικη γαλοπούλα, γράφει εύστοχα στην Telegraph ο Στέρτζις.

Στην πιο διαφημισμένη νέα πρόταση του Netflix φέτος, «A Castle for Christmas», η Μπρουκ Σιλντς υποδύεται τη Σόφι Μπράουν, μια συγγραφέα μπεστ σέλερ, η οποία απελπισμένη και αβέβαιη για το πού πηγαίνει η ζωή της, φεύγει από τη Νέα Υόρκη για να περάσει τον Δεκέμβριο σε ένα χωριό της Σκωτίας, όπου έχει οικογενειακούς δεσμούς.

Και εκεί, κατακτά την κοινότητα το τοπικό κάστρο αλλά και την καρδιά του δούκα (Κάρι Ελγουες). Λέγεται ότι πρόκειται για remake του κλασικού «I Know Where I’m Going!» (1945), αλλά η Μέρι Λάμπερτ, που υπογράφει την σκηνοθεσία του «Castle for Christmas», δεν μπορεί να φθάσει την τέχνη των Πάουελ και Πρεσμπέργκερ γράφει ο Στέρτζις. Περιγράφοντας την ταινία ως το είδος παραγωγής που τον κάνει «να κλαίει για όλα τα εξαιρετικά έργα που δεν πήραν ποτέ την απαραίτητη χρηματοδότηση», ένας κριτικός την χαρακτήρισε «ένα έλκηθρο κακής ερμηνείας, ηλίθιας πλοκής και απαίσιων διαλόγων»…

Φέτος, το Netflix προτείνει επίσης το «Αγόρι Που Το Είπαν Χριστούγεννα», με τους Μάγκι Σμιθ, Τζιμ Μπρόντμεντ, Τόμπι Τζόουνς και Σάλι Χόκινς, αλλά η κριτική της Daily Telegraph είναι επίσης καυστική: «Εκεί όπου θα έπρεπε να υπάρχει μαγεία και γοητεία, δεν υπάρχει παρά χυλός». Το θέμα λοιπόν είναι ότι γυρίζονται μεν χριστουγεννιάτικες ταινίες και σειρές (αλλού) αλλά αμφίβολης ποιότητας.

Η Τζέιν Κράουδερ, συντάκτρια του περιοδικού Total Film, λέει ότι η πτώση συμπίπτει με την άνοδο των κολοσσών του streaming: «Τα στούντιο [παλαιότερων ταινιών] εξακολουθούν να κάνουν ταινίες μεγάλου προϋπολογισμού με κυκλοφορία στα τέλη Νοεμβρίου ή αρχές Δεκεμβρίου για να προσελκύσουν στον κινηματογράφο ένα οικογενειακό κοινό κατά την περίοδο των γιορτών, αλλά πρόσφατα αυτές οι ταινίες είναι πιο πιθανό να είναι κάτι σαν το “ Matrix” ή το “West Side Story”, που θα διατηρήσουν το ενδιαφέρον του κοινού, ακόμη περισσότερο μέχρι τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο», λέει η Κράουδερ στην Telegraph, «Αλλά εξακολουθεί να υπάρχει τεράστια ζήτηση για συνεχές χριστουγεννιάτικο περιεχόμενο, οπότε οι υπηρεσίες ροής μπαίνουν και σε αυτό».

Η λειτουργία μιας ταινίας που έχει σχεδιαστεί για παρακολούθηση στο σπίτι είναι πολύ διαφορετική από μια προβολή στη μεγάλη οθόνη, επισημαίνει η Κράουδερ: «Απλώς ανεβάζουμε μια από αυτές τις ταινίες σχεδόν σαν γιορτινή ατμοσφαίρα, έχεις στήσει το δέντρο, έχεις στολίσει και θέλεις επίσης κάτι χριστουγεννιάτικο στην τηλεόραση. Αυτές οι ταινίες είναι σαν το ατελείωτο χριστουγεννιάτικο soundtrack στα μαγαζιά. Και καθώς οι άνθρωποι μπαίνουν στο πνεύμα των Χριστουγέννων, φαίνεται να γίνονται λιγότερο επικριτικοί», παρατηρεί.

Ο ειδικός σε θέματα Δημοσίων Σχέσεων και Branding Μαρκ Μπορκόφσκι συμφωνεί ότι η επανάσταση του streaming δεν ήταν ευγενική σε ένα είδος, που ήταν ήδη επιρρεπές σε ασταθή ποιοτικό έλεγχο: «Γενικά, το Netflix, η Apple και η Amazon αναζητούν προϊόντα που θα ανταποκρίνονται μόνο στην περίοδο των διακοπών», λέει, «Ετσι θα κάνουν μια σειρά από χριστουγεννιάτικες ταινίες, αλλά χωρίς μεγάλες φιλοδοξίες ή προϋπολογισμό. [Εν τω μεταξύ] οι τηλεοπτικές εταιρείες αισθάνονται πιο ασφαλείς προβάλλοντας χριστουγεννιάτικα αφιερώματα από υπάρχουσες δημοφιλείς σειρές, παρά αναθέτοντας τη δημιουργία νέου περιεχομένου. Ετσι, η χριστουγεννιάτικη ταινία βρίσκεται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα».

Αυτό, ίσως, εξηγεί την απόφαση της Disney να επιστρέψει με ένα έκτο remake του «Μόνος στο Σπίτι». Ωστόσο, κριτικές έχουν απορρίψει το «Home Sweet Home Alone» ως πιο αρρωστημένο παρά σαν γλυκό φιλμ.

Ωστόσο, μερικοί θεατές, προφανώς, αδιαφορούν για την ποιότητα. Υπάρχει ένας σκληρός πυρήνας θαυμαστών που βλέπουν ευχαρίστως χριστουγεννιάτικες ταινίες όλη μέρα –ανεξάρτητα από την ποιότητά τους–, γεγονός που εξηγεί την ύπαρξη καναλιών αποκλειστικά αφιερωμένων στην προβολή αυτών των ταινιών. Αυτό ξεκίνησε στις ΗΠΑ, όπου το Hallmark Channel προβάλλει χριστουγεννιάτικο περιεχόμενο συνεχώς από τα τέλη Οκτωβρίου, και τώρα υπάρχει επίσης στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Pluto TV Christmas και άλλα.

Ενα άτομο, που ελπίζει ότι το είδος μπορεί να ανακτήσει κάποια φήμη αξίζοντας και πάλι συγχαρητήρια, είναι ο ηθοποιός Νταν Φρέντεμπουργκ. Είχε ένα μικρό αλλά αξέχαστο ρόλο στο «Αγάπη Είναι…», ως αδελφός του χαρακτήρα του Κόλιν Φερθ.  Συμμετείχε επίσης στο γοτθικό «A Christmas Carol» (2019) του BBC, και φέτος εμφανίζεται στο «A Christmas Number One»: «Υπάρχει μια ειρωνεία στο να παίζω επανειλημμένα σε χριστουγεννιάτικες ταινίες καθώς ήμουν επιβεβαιωμένος [κυνικός, γκρινιάρης και μισάνθρωπος] Γκριντς. Αλλά με το “Αγάπη Είναι…”, συγκεκριμένα, συνειδητοποιείς ότι είσαι μέρος κάποιου πράγματος που έχει γίνει θεσμός», λέει στην Telegraph, «Σχεδόν 20 χρόνια μετά, εξακολουθεί να με πλησιάζει κόσμος στο δρόμο. Υπάρχει κάτι σε αυτές τις ταινίες, όταν δίνουν τον σωστό τόνο, το οποίο σε αναγκάζει να βάλεις τον κυνισμό σου στην άκρη».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News