Ο αμερικανός επιστήμονας Μπομπ Τουίγκς, πρωτοπόρος στη δημιουργία μικρού μεγέθους διαστημικών δορυφόρων, παρουσίασε το 1999 στους φοιτητές του στο πανεπιστήμιο όπου δίδασκε τότε έναν δορυφόρο με μέγεθος παρόμοιο με αυτό ενός κουτιού παπουτσιού. Τον ονόμασε CubeSat και τον έφτιαξε ως εκπαιδευτικό εργαλείο για τους φοιτητές του.

Με τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας, αυτοί οι μίνι δορυφόροι έγιναν ακόμη πιο μικροί σε μέγεθος από ένα κουτί παπουτσιών, ενώ παράλληλα μπορούν να ενσωματώνουν ολοένα και περισσότερα και ολοένα και πιο προηγμένα ηλεκτρονικά συστήματα και όργανα. Τα τελευταία χρόνια οι δορυφόροι έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούνται σε διαφόρων ειδών αποστολές και το BBC παρουσιάζει ορισμένες εξ αυτών.

Αποψίλωση δασών

Η κυβέρνηση της Νορβηγίας συνεργάζεται με την εταιρεία δορυφόρων Planet, η οποία διαθέτει ένα στόλο από 180 CubeSats οι οποίοι καταγράφουν συνεχώς εικόνες από την επιφάνεια της Γης με ανάλυση τριών μέτρων ανά εικονοστοιχείο (pixel) και μπορεί να εντοπίζει την αποψίλωση των δασών. Η νορβηγική κυβέρνηση πληρώνει την εταιρεία για να παρακολουθεί  64 χώρες που βρίσκονται στις τροπικές περιοχές σχετικά με την παράνομη αποψίλωση που συμβαίνει σε αυτές. Οταν διαπιστωθεί ότι κάποιο δάσος αποψιλώνεται, η εταιρεία επικοινωνεί με τις αρμόδιες Αρχές της χώρας στην οποία βρίσκεται το δάσος για να τις ενημερώσει σχετικά. Η Νορβηγία έχει επίσης συνάψει συμφωνίες οικονομικής ενίσχυσης με όλες αυτές τις χώρες για αυτόν τον σκοπό και παρακολουθεί την σχετική διαδικασία. Οποια χώρα επεμβαίνει αποφασιστικά και άμεσα στις προσπάθειες αποψίλωσης που εντοπίζουν οι δορυφόροι, λαμβάνει τη χρηματοδότηση, ενώ όποια χώρα δεν το κάνει, δεν παίρνει φυσικά χρήματα.

Εντοπισμός ειδών που κινδυνεύουν με εξαφάνιση

Μια ομάδα φοιτητών από την Ιταλία και την Κένυα κατασκεύασε και εκτόξευσε πριν από λίγους μήνες τον WildtrackCube-Simba. Πρόκειται για ένα CubeSat που παρακολουθεί τα πτηνά και τα θηλαστικά στο Εθνικό Πάρκο της Κένυα. «Υπάρχουν περιστατικά όπου η άγρια φύση εμπλέκεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα και το αποτέλεσμα δεν είναι καλό. Ελέφαντες εισέβαλαν σε καλλιέργειες καταστρέφοντας τες και σε ορισμένες περιπτώσεις προκάλεσαν τον θάνατο ανθρώπων. Θέλουμε λοιπόν να βοηθήσουμε στην αποφυγή τέτοιων καταστάσεων, δίνοντας σε όσους ζουν κοντά στην άγρια φύση πληροφορίες για τις κινήσεις των ζώων, ώστε να γνωρίζουν τι να κάνουν σε περίπτωση συνάντησης μαζί τους. Επιπλέον, γίνεται παρακολούθηση των ζώων, ώστε να γνωρίζουμε αν έχουν πέσει θύμα λαθροκυνηγών» αναφέρει ο Ντάνιελ Κιάρι, φοιτητής μηχανολογίας στο Ναϊρόμπι.

Ανθρώπινα δικαιώματα

Τα Εργαστήρια Rights του Πανεπιστημίου του Νότινγκχαμ στη Βρετανία χρησιμοποιούν τους CubeSats για να συλλέγουν δεδομένα που αποκαλύπτουν φαινόμενα καταπάτησης ανθρώπινων δικαιωμάτων και ασχολούνται πολύ με το ζήτημα της καταναγκαστικής εργασίας. Πρόσφατα μάλιστα οι δορυφόροι χαρτογράφησαν τα καταλύματα των χιλιάδων εργατών από το Μπαγκλαντές στα χωράφια που παράγονται φρούτα (κυρίως φράουλες) στην Ελλάδα. «Βλέπουμε πώς αυτοί οι παράνομοι οικισμοί μετασχηματίζονται. Κάποιες φορές εξαφανίζονται και όταν κοιτάζουμε μετά από λίγο καιρό κάνουν ξανά την εμφάνιση τους» αναφέρει η καθηγήτρια Ντορίν Μπόιντ, επικεφαλής του συγκεκριμένου προγράμματος. Σύμφωνα με την Μπόιντ υπάρχουν 50 παράνομοι τέτοιου είδους οικισμοί στη χώρα μας.

Διαστημικά σκουπίδια

Πρόσφατα το πρόβλημα των διαστημικών σκουπιδιών που κινούνται με ταχύτητα ανεξέλεγκτα γύρω από την Γη επανήλθε με δραματικό τρόπο στην επικαιρότητα. Ο Διεθνής Διαστημικός Σταθμός απειλήθηκε από ένα διαστημικό σκουπίδι το οποίο δημιουργήθηκε από μια πυραυλική δοκιμή της Ρωσίας στην οποία στόχος ήταν ένας παλιός ρωσικός δορυφόρος που δεν λειτουργεί πλέον.

Τα τελευταία χρόνια, ερευνητικές ομάδες που αναπτύσσουν και δοκιμάζουν συστήματα εντοπισμού και εξουδετέρωσης διαστημικών σκουπιδιών χρησιμοποιούν τους Cubesats ως στόχους αυτών των συστημάτων εν είδη διαστημικών σκουπιδιών.

Το 2018 το σύστημα RemoveDEBRIS απελευθέρωσε δύο CubeSats και στη συνέχεια τους έπιασε χρησιμοποιώντας ένα καμάκι και ένα δίχτυ. Το ιαπωνικής κατασκευής σκάφος ELSA-d έπιασε ένα CubeSat χρησιμοποιώντας ένα μαγνητικό σύστημα.

Αιολική Ενέργεια

Υπάρχουν στόλοι CubeSats που παρέχουν χαμηλού κόστους αλλά υψηλής ποιότητας σύνδεση με το Διαδίκτυο. Κάποιοι από αυτούς τους δορυφόρους παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες στους αγρότες για τις καλλιέργειες τους, την ύδρευση των χωραφιών τους κ.α. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν στην παρακολούθηση της λειτουργίας των ανεμογεννητριών. Η εταιρεία Ping Services έχει δημιουργήσει ένα αισθητήρα που παρακολουθεί τη λειτουργία της τουρμπίνας μιας ανεμογεννήτριας από τον ήχο που κάνει. Αν κάτι δεν ακούγεται όπως πρέπει, ενημερώνεται ο υπεύθυνος λειτουργίας της ανεμογεννήτριας μέσω ενός δικτύου δορυφορικής επικοινωνίας CubeSats. Αυτό σημαίνει ταχύτερη αποκατάσταση της ζημιάς, περιορισμός του κόστους και καλύτερη απόδοση λειτουργίας των ανεμογεννητριών.

Διαστημική εξερεύνηση

Ενώ οι περισσότεροι CubeSats κοιτάζουν προς τη Γη υπάρχουν και κάποιοι που κοιτάζουν προς το Διάστημα. Η NASA έχει εκτοξεύσει δύο τέτοιους δορυφόρους τον MarCO-A and MarCO-B που στέλνουν στη Γη δεδομένα που συλλέγει και μεταδίδει μια από τις αποστολές εξερεύνησης της αμερικανικής διαστημικής υπηρεσίας στον Άρη. Το 2022 η NASA θα εκτοξεύσει δέκα CubeSats οι οποίοι θα μελετήσουν τις επιπτώσεις της κοσμικής ακτινοβολίας στον ανθρώπινο οργανισμό, στο πλαίσιο της οργάνωσης των επανδρωμένων αποστολών που ετοιμάζονται να στείλουν μετά από μισό αιώνα οι ΗΠΑ στη Σελήνη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News