Στην Ελλάδα δεν τους δίνουμε τόσο μεγάλη σημασία, όμως στο εξωτερικό μπορεί να καθορίσουν την εμπορική πορεία ενός νέου μοντέλου. Μιλάμε βεβαίως για τις δοκιμές πρόσκρουσης αυτοκινήτων, γνωστές και ως κρας τεστ, στις οποίες χρωστούν τη ζωή τους χιλιάδες συμπολίτες μας κάθε χρόνο. Και μάλιστα όχι μόνον οδηγοί και επιβάτες, αλλά και πεζοί, αφού τώρα πλέον αξιολογείται και η φιλικότητα των νέων αυτοκινήτων προς αυτούς.

Ωστόσο, γύρω από τα κρας τεστ επικρατεί συχνά σύγχυση και πολλοί υποψήφιοι αγοραστές αυτοκινήτων αποπροσανατολίζονται. Ας δούμε ορισμένες μυστικές πτυχές των δοκιμών πρόσκρουσης, που μπορεί να οδηγήσουν σε λανθασμένα συμπεράσματα.

Οχι μήλα με πορτοκάλια

Το Renault Clio είχε αξιολογηθεί από τον ευρωπαϊκό οργανισμό οδικής ασφάλειας EuroNCAP με τον ανώτατο αριθμό των πέντε αστεριών στο κρας τεστ, που είχε υποβληθεί πριν τρία χρόνια. Αντίθετα το σπορ κουπέ Audi TT έλαβε τέσσερα αστέρια στην εφετινή δοκιμή πρόσκρουσης.  Είναι λοιπόν λιγότερο ασφαλές από το γαλλικό σούπερ μίνι;

Η απάντηση είναι «όχι». Στη συγκεκριμένη περίπτωση συγκρίνουμε μεταξύ τους μοντέλα διαφορετικών κατηγοριών και αυτό είναι λάθος. Η σύγκριση των αποτελεσμάτων πρέπει να γίνεται μόνον μεταξύ οχημάτων περίπου ίδιου όγκου,  μεγέθους και κατηγορίας. Είναι βέβαιο για παράδειγμα, ότι ένα Ι.Χ. πέντε αστέρων προσφέρει υψηλότερα επίπεδα ασφάλειας από ένα επαγγελματικό βανάκι, που έχει αξιολογηθεί επίσης με τον ίδιο αριθμό αστεριών στο κρας τεστ.

Η χρονολογία παίζει ρόλο

Εδώ και μία εξαετία πραγματοποιείται μία συνεχής αναβάθμιση των δοκιμών πρόσκρουσης, ώστε να ανταποκρίνονται καλύτερα στα πραγματικά δεδομένα και ταυτόχρονα να υποχρεώνονται οι αυτοκινητοκατασκευαστές να εξελίσσουν ασφαλέστερα οχήματα. Γιαυτό και δεν είναι συμβατές οι αξιολογήσεις προηγούμενων ετών με τις σημερινές.

Για να το πούμε με άλλα λόγια, τα αστέρια απονέμονταν πιο απλόχερα στο παρελθόν σε σχέση με σήμερα, όπου αφαιρούνται στην παραμικρή λεπτομέρεια. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του Renault Megane πρώτης γενιάς, που είχε λάβει το 2008 τον τίτλο του ασφαλέστερου αυτοκινήτου της χρονιάς με πέντε αστέρια στο κρας τεστ. Έξι χρόνια αργότερα αρκέστηκε το νέοMegane σε μόνον τρία αστέρια, χωρίς να σημαίνει βέβαια αυτό, ότι ήταν λιγότερο ασφαλές από τον πρόγονό του. Στην υποβάθμισή του είχαν παίξει ρόλο –μεταξύ άλλων- λεπτομέρειες, όπως η ασαφής επιγραφή στον διακόπτη απενεργοποίησης του αερόσακου του συνοδηγού. Οι Γάλλοι βελτίωσαν αυτές τις τυπικές ελλείψεις και πέντε μήνες αργότερα αξιολογήθηκε το ίδιο μοντέλο με τέσσερα αστέρια αντί τριών.

Τα όρια παγίδες

Στα σημερινά κρας τεστ προκύπτει το συνολικό αποτέλεσμα (π.χ. τέσσερα ή πέντε αστέρια) από επιμέρους αξιολογήσεις, όσον αφορά στην προστασία των επιβατών, στην ασφάλεια των παιδιών επιβατών, στην προστασία των πεζών και στην ύπαρξη συγκεκριμένων συστημάτων ασφαλείας στον βασικό εξοπλισμό του αυτοκινήτου. Κάθε ένα τέτοιο επιμέρους κεφάλαιο συνεισφέρει με ένα συγκεκριμένο ειδικό βάρος στον υπολογισμό του τελικού αποτελέσματος.

Εδώ ωστόσο κρύβεται άλλη μία παγίδα, γιατί ένα αυτοκίνητο μπορεί να χάσει την ανώτατη διάκριση και να του αφαιρεθεί ένα αστέρι, αν δεν πιάσει κάποιο ελάχιστο όριο π.χ. στη δοκιμασία της προστασίας των πεζών. Ενδέχεται λοιπόν να προσφέρει υψηλότερη προστασία από κάποια άλλα «πεντάστερα» μοντέλα στους επιβάτες του και στα παιδιά και να διαθέτει πληρέστερο εξοπλισμό ασφαλείας, όμως να αξιολογηθεί τελικά μόνον με τέσσερα αστέρια.

Παιδιά άλλου Θεού

Δυστυχώς, οι προδιαγραφές των δοκιμών πρόσκρουσης δεν είναι παντού ίδιες. Στην Ευρώπη ισχύουν διαφορετικές από ό,τι στην Κίνα, οι ιαπωνικές διαφέρουν από τις αμερικανικές και στη Νότια Αμερική προβλέπονται επίσης άλλα στάνταρ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχει μία ενιαία αξιολόγηση και να εμφανίζεται το ίδιο μοντέλο με διαφορετικά επίπεδα ασφαλείας ανάλογα με τη χώρα, όπου υποβλήθηκε σε δοκιμές πρόσκρουσης.

Οι χαμηλές προδιαγραφές, π.χ. στη Λατινική Αμερική, επιτρέπουν την κυκλοφορία μοντέλων, τα οποία θα χαρακτηρίζονταν στην Ευρώπη ως ‘’κινητά φέρετρα’’. Σε κάποια μοντέλα της Νότιας Αμερικής πραγματοποιήθηκαν κρας τεστ σύμφωνα με τις ευρωπαϊκές οδηγίες ασφαλείας και τα αποτελέσματα ήταν πραγματικά ανατριχιαστικά, αφού υπήρξαν αυτοκίνητα που βαθμολογήθηκαν με μηδέν αστέρια! Να διευκρινίσουμε, ότι δεν πρόκειται για προϊόντα κάποιων άγνωστων αυτοκινητοβιομηχανιών, αλλά προέρχονται από επώνυμες εταιρείας που σκοπεύουν έτσι στη συγκράτηση του κόστους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News