Σε… συνήθη ύποπτο αναδεικνύεται ο SARS-CoV-2, καθώς τα τελευταία χρόνια επιδίδεται στο να «καταστρέφει» τις εορταστικές στιγμές με συγγενείς και φίλους, ανεβάζοντας ταχύτητα στην κυκλοφορία του. Τα δεδομένα της τρέχουσας περιόδου, αποδεικνύουν πως οι αναπνευστικοί ιοί βρίσκονται σε έξαρση με τις συνέπειες να αποτυπώνονται στις αυξημένες νοσηλείες, διασωληνώσεις και θανάτους.

Ίσως, λοιπόν η ανεμελιά των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς του 2019 – λίγο πριν ξεσπάσει η πανδημική καταιγίδα – να μην… χωράει ούτε και εφέτος στο σάκο του Αι Βασίλη καθώς, όπως όλα δείχνουν, η πολυπόθητη παράδοση του ανεκτίμητου αυτού δώρου αργεί (ιδίως για εκείνους που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες).

Σύμφωνα με πληροφορίες οι νοσηλείες στα νοσοκομεία της χώρας ανέρχονται πλέον στις 1.300 ενώ καθημερινά 200 άνθρωποι κρίνεται πως χρήζουν εντατικής νοσηλευτικής φροντίδας, εξαιτίας επιπλοκών της Covid-19. O ΕΟΔΥ, στην τελευταία έκθεση του, κατέγραψε αύξηση κατά 45% σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό εισαγωγών τις προηγούμενες τέσσερις εβδομάδες, υψηλότερο σε σχέση με τον αριθμό των εισαγωγών την αντίστοιχη εβδομάδα του 2022.

Αντίστοιχα, ο αριθμός των θανάτων (60 συνολικά σε διάστημα επτά ημερών) παρουσίασε αύξηση σε σχέση με τον μέσο εβδομαδιαίο αριθμό θανάτων τις προηγούμενες τέσσερις εβδομάδες. Ήταν, όμως, χαμηλότερος συγκριτικά με τον αριθμό των θανάτων την αντίστοιχη εβδομάδα του 2022.

Παρόλα αυτά, ο εφετινός χειμώνας – όπως άλλωστε και ο περσινός – δεν είναι μονοθεματικός, αφού ο SARS-CoV-2 έχει χάσει την πρωτοκαθεδρία του. Αντιθέτως, αθόρυβα καραδοκεί ένα «κοκτέιλ» ιών, με την εποχική γρίπη και τον συγκυτιακό αναπνευστικό ιό (RSV) επίσης να καταγράφουν υψηλές θετικότητες.

Τα ίδια στοιχεία δείχνουν πως η νοσηρότητα είναι ιδιαίτερα αυξημένη και στον παιδικό πληθυσμό, γεγονός που όμως δεν φαίνεται να αιφνιδιάζει την επιστημονική κοινότητα. «Τα παιδιά έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα μόλυνσης με γρίπη και RSV γιατί έχουν εκτεθεί λιγότερο στους συγκεκριμένους ιούς. Επιπρόσθετα κινούνται σε ένα περιβάλλον με μεγάλο αριθμό άλλων παιδιών και ενηλίκων που αυξάνει τον αριθμό των επαφών και συνεπακόλουθα τον κίνδυνο για να μολυνθούν», σημειώνει στο Protagon ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής.

Η χριστουγεννιάτικη… έκπληξη

Σε ένα ακόμη εξελικτικό άλμα προχώρησε ο SARS-CoV-2, εμπλουτίζοντας την μεγάλη πλέον οικογένεια του με ένα ακόμη μέλος που ακούει στο όνομα JN.1. Ήδη στη χώρα μας μετράμε 101 επιβεβαιωμένα κρούσματα, αριθμός που αποτυπώνει ότι ταξιδεύει με ταχύτατους ρυθμούς ανά τον κόσμο «φωλιάζοντας» στις ζωές μας.

Ο επιπολασμός και η ταχέως αυξανόμενη εξάπλωσή του, οδήγησαν πρόσφατα τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) στην απόφαση να τον εντάξει στη λίστα με τις υπο-παραλλαγές ενδιαφέροντος. Ήδη στις ΗΠΑ εκτιμάται πως ευθύνεται για το 15% – 20% των νέων λοιμώξεων, ποσοστό που καθρεφτίζει τις επεκτατικές του τάσεις, ενώ δυναμική είσοδο έχει κάνει και σε πολλές χώρες της Γηραιάς Ηπείρου.

Πάντως και σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, ο πρόσθετος κίνδυνος για τη δημόσια υγεία που ενέχει η υποπαραλλαγή JN.1 αξιολογείται επί του παρόντος ως χαμηλός σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι επιστήμονες του ΠΟΥ προσθέτουν, επίσης, ότι η τρέχουσα υβριδική ανοσία του παγκόσμιου πληθυσμού, καθώς και η προστασία από τον αναμνηστικό εμβολιασμό έναντι του στελέχους XBB.1.5  φαίνεται να καλύπτουν και τη συγκεκριμένη υπο-παραλλαγή.

Επιστρέφοντας στα εντός των συνόρων, στο ερώτημα εάν ευθύνεται η JN.1 (απόγονος της «Pirola») για την έξαρση λοιμώξεων που καταγράφεται στη χώρα μας, οι ειδικοί εμφανίζονται προς το παρόν επιφυλακτικοί. «Είμαστε περίπου τρεις εβδομάδες πίσω στα δεδομένα της γονιδιωματικής ανάλυσης άρα δεν έχουμε εικόνα για την τρέχουσα κατάσταση – τι ποσοστό δηλαδή, αναλογεί στη JN.1. Θα μπορούσε να οφείλεται στη νέα υποπαραλλαγή, θα πρέπει όμως να συνεκτιμηθούν και άλλοι παράγοντες όπως η αύξηση του συγχρωτισμού και η απουσία μέτρων», εξηγεί ο καθηγητής Παρασκευής.

Χρειάζεται λίγη προσοχή, επισημαίνουν οι επιστήμονες, ώστε να προστατέψουμε εκείνα τα μέλη της οικογένειας μας αλλά και τους φίλους που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν βαριά.

«Και πριν από την έλευση της Covid, παραδοσιακά τον Δεκέμβριο παρατηρούσαμε έξαρση στις αναπνευστικές λοιμώξεις λόγω RSV, γρίπης και άλλων παθογόνων. Συνεπώς, όπως και τα περασμένα έτη, έτσι και εφέτος, τα μέτρα πρόληψης είναι ο εμβολιασμός για τους ευπαθείς, ή και η χρήση μάσκας σε περιστάσεις υψηλού συγχρωτισμού. Εξίσου σημαντικό είναι, στην περίπτωση που είμαστε συμπτωματικοί, να καθίσουμε σπίτι και να ελαχιστοποιήσουμε τις επαφές μας στο μέγιστο βαθμό», υπογραμμίζει ο κ. Παρασκευής.

Αντίστοιχα, «εάν ανήκουμε στις ευπαθείς ομάδες και εφόσον υπάρχουν κρούσματα στο στενό μας κύκλο, συστήνεται να πραγματοποιούμε συχνούς αυτοδιαγνωστικούς ελέγχους ώστε να διαγνωστούμε όσο πιο έγκαιρα γίνεται και να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια για τη χορήγηση αντιικών όσο το συντομότερο δυνατόν», προσθέτει ο ίδιος.

Υπενθυμίζεται πως «σημείο κλειδί» για την αποτελεσματικότητα των αντιικών φαρμάκων είναι να χορηγηθούν άμεσα, ώστε να ωφεληθούν στο μέγιστο οι χρήστες. Άλλωστε, τα στοιχεία δείχνουν ότι σώζουν ζωές. Όπως προκύπτει από ελληνική μελέτη από 13.462 άτομα που έλαβαν νιρματρελβίρη/ριτοναβίρη (Paxlovid) χρειάστηκε να νοσηλευτούν σε νοσοκομείο μόλις οι 297, με την αποτελεσματικότητά τους να ξεπερνά το 70% σε ό,τι αφορά στη μείωση κινδύνου νοσηλείας και θανάτου.

Εξίσου όμως, προσεκτικοί οφείλουν να είναι και εκείνοι που θα καθίσουν στο γιορτινό τραπέζι με τον παππού και τη γιαγιά ή με άλλα ευπαθή άτομα. «Συστήνεται να πραγματοποιούμε έλεγχο ακόμη κι αν είμαστε ασυμπτωματικοί», καταλήγει ο κ. Παρασκευής.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News