Πάνω στις στάχτες του δεκάχρονου εμφυλίου πολέμου στη Συρία, χτίζεται μία παράνομη βιομηχανία παραγωγής και διανομής του λεγόμενου χαπιού των τζιχαντιστών. Μόνο που πλέον, δεν πρόκειται μόνο για το ISIS που εμπορεύεται το captagon, αλλά για την ίδια την κυβέρνηση του Μπασάρ αλ Ασαντ, που έχει αναλάβει τον ρόλο του εμπόρου ναρκωτικών, με κέρδη δισεκατομμυρίων ευρώ.

Οι εξαγωγές του captagon, όπως ονομάζεται το ναρκωτικό χάπι, έχουν ξεπεράσει τις νόμιμες εξαγωγές της χώρας και έχουν βάλει τη Συρία ανάμεσα στα κράτη με τις μεγαλύτερες παραγωγές ναρκωτικών στον κόσμο.

Το συγκεκριμένο ναρκωτικό είναι ένα παράνομο και ιδιαίτερα εθιστικό χάπι αμφεταμίνης, πολύ δημοφιλές στη Σαουδική Αραβία και άλλες αραβικές χώρες. Σε όλη τη Συρία βρίσκονται εργαστήρια που το παράγουν, εργοστάσια όπου το συσκευάζουν σε κάθε είδους συσκευασία που μπορεί να φανταστεί ανθρώπινος νους για να μην γίνει αντιληπτό στους ελέγχους, και δίκτυα μεταφοράς και διανομής που αναλαμβάνουν την αποστολή του στο εξωτερικό.

Σε εκτενές ρεπορτάζ των New York Times από πολλές χώρες -ανάμεσά τους και την Ελλάδα, ένας από τους σταθμούς μεταφοράς των φορτίων ναρκωτικών- επισημαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής και διανομής συντονίζεται από την Τέταρτη Τεθωρακισμένη Μεραρχία του συριακού στρατού, μία ελίτ μονάδα, επικεφαλής της οποίας είναι ο Μαχέρ αλ Ασαντ, αδελφός του προέδρου και ένας από τους ισχυρότερους άνδρες της χώρας.

Οι βασικοί του συνεργάτες είναι επιχειρηματίες με στενούς δεσμούς με την κυβέρνηση, την Χεζμπολάχ, τη λιβανέζικη σιιτική φιλοϊρανική οργάνωση που θεωρείται τρομοκρατική από πολλές δυτικές χώρες, και άλλα μέλη της οικογένειας του σύρου προέδρου. Οπως γράφουν οι ΝΥΤ, το όνομα του Ασαντ εξασφαλίζει ασυλία στη Συρία και έτσι οι εμπλεκόμενοι δεν κινδυνεύουν.

Το ρεπορτάζ της αμερικανικής εφημερίδας βασίστηκε σε πληροφορίες από αξιωματούχους επιβολής του νόμου σε 10 χώρες και δεκάδες συνεντεύξεις με ειδικούς στο εμπόριο ναρκωτικών, στη Συρία και στις ΗΠΑ.

Το εμπόριο ναρκωτικών ξεπήδησε από τα ερείπια του δεκάχρονου εμφυλίου, που κατέστρεψε την οικονομία της Συρίας, καταδίκασε σε φτώχεια τους πολίτες της -όσους δεν έγιναν πρόσφυγες- και έδωσε νέες ευκαιρίες πλουτισμού στην ελίτ του στρατιωτικού, πολιτικού και επιχειρηματικού κόσμου της χώρας, με τις οποίες κατάφεραν να ξεπεράσουν τον σκόπελο των αμερικανικών κυρώσεων.

Διακίνηση και μέσω Ελλάδας!

Τα τελευταία χρόνια, οι αρχές στην Ελλάδα, την Ιταλία, τη Σαουδική Αραβία και αλλού έχουν βρει και κατασχέσει εκατοντάδες εκατομμύρια χάπια captagon, τα περισσότερα από τα οποία, έχουν ξεκινήσει το ταξίδι τους από ένα λιμάνι στη Συρία, το οποίο ελέγχεται από την κυβέρνηση.

Πολλά από τα φορτία αξίζουν ένα δισ. ευρώ, όπως αυτό το καλοκαίρι του 2020, που εντοπίστηκε στη νότια Ιταλία. Οι αρχές βρήκαν 84 εκατ. χάπια κρυμμένα μέσα σε τεράστια ρολά χαρτιού. Στη Μαλαισία, τον Μάρτιο, βρήκαν 94 εκατ. χάπια, το μεγαλύτερο φορτίο που έχει βρεθεί ποτέ, κρυμμένα μέσα σε τροχούς καροτσιών από καουτσούκ. Στην Ελλάδα έχουν κατασχεθεί αρκετά φορτία σε διάφορα λιμάνια, αλλά το μεγαλύτερο ήταν το καλοκαίρι του 2019, στον Πειραιά, με 33 εκατ. χάπια, που είχαν προορισμό την Κίνα και αξία μισό δισ. ευρώ.

Βέβαια, τα φορτία που εντοπίζονται, όπως εκτιμούν οι ειδικοί, πρόκειται για ένα ελάχιστο μέρος των συνολικών εξαγωγών, δείχνοντας πόσο έχει εξαπλωθεί το εμπόριο τα τελευταία χρόνια.

Μόνο το 2021, έχουν κατασχεθεί 250 εκατ. χάπια σε όλο τον κόσμο, 18 φορές περισσότερα από ό,τι πριν τέσσερα χρόνια.

Αλλά εκτός αυτού, το συριακό δίκτυο που έχει χτισθεί για τη διακίνηση του captagon, έχει αρχίσει πλέον να διακινεί και άλλα σκληρά ναρκωτικά, όπως κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη.

«Είναι αστείο να σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να ζητήσουμε τη βοήθεια της συριακής κυβέρνησης. Είναι η ίδια η συριακή κυβέρνηση που εξάγει τα ναρκωτικά. Αυτοί είναι τα καρτέλ»

Το μεγαλύτερο εμπόδιο για το ξήλωμα του δικτύου είναι φυσικά η στήριξη και προστασία που του παρέχει η κυβέρνηση Ασαντ. «Είναι αστείο να σκεφτόμαστε ότι μπορούμε να ζητήσουμε τη βοήθεια της συριακής κυβέρνησης. Είναι η ίδια η συριακή κυβέρνηση που εξάγει τα ναρκωτικά. Δεν είναι ότι κοιτούν απλά από την άλλη, ενώ τα καρτέλ κάνουν τη δουλειά τους. Αυτοί είναι τα καρτέλ», είπε χαρακτηριστικά ο Τζόελ Ρέιμπερν, εντεταλμένος των ΗΠΑ επί Ντόναλντ Τραμπ, για τη Συρία.

Ενα χάπι που ήταν… νόμιμο

Το captagon ήταν ένα νόμιμο διεγερτικό χάπι γερμανικής φαρμακευτικής, που χρησιμοποιούνταν σε περιπτώσεις συνδρόμου διαταραχής της προσοχής και ναρκοληψίας. Τη δεκαετία του ’80, το χάπι έγινε ιδιαίτερα δημοφιλές στη Σαουδική Αραβία και άλλες αραβικές χώρες του Περσικού Κόλπου, και οι χρήστες το έπαιρναν για να κατευνάσουν τους φόβους τους και να αυξήσουν τα επίπεδα ενέργειας στον οργανισμό, ώστε να μένουν ξύπνιοι για να διαβάζουν, να εργάζονται, να οδηγούν μεγάλες αποστάσεις ή να διασκεδάζουν. Τα χάπια τότε είχαν πάνω τους εντυπωμένα δύο μισοφέγγαρα και έτσι έγιναν γνωστά με την ονομασία «αυτά με τα δύο φεγγάρια».

Οταν διαπιστώθηκε ότι οι χρήστες εθίζονταν, τα χάπια απαγορεύθηκαν παγκοσμίως, στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Ομως, τότε άρχισε να αναπτύσσεται το παράνομο εμπόριο, καθώς η ζήτηση δεν έπεσε. Η αρχή έγινε στην Κοιλάδα Μπεκάα του Λιβάνου, κέντρο παραγωγής χασίς υπό τον έλεγχο της Χεζμπολάχ.

Η σύγχρονη βερσιόν του χαπιού περιέχει ένα μείγμα από αμφεταμίνες, καφεϊνη και άλλα. Η φθηνή του εκδοχή πωλείται λιγότερο από ένα δολάριο το χάπι στη Συρία, ενώ τα πιο ενισχυμένα καλύτερης ποιότητας, φτάνουν και τα 14 δολάρια το ένα στην Σαουδική Αραβία.

Οταν ξέσπασε ο εμφύλιος στη Συρία, οι ναρκέμποροι εκμεταλλεύθηκαν το χάος για να πουλήσουν στους μαχητές όλων των παρατάξεων το ναρκωτικό, το οποίο αποδείχθηκε χρήσιμο στο πεδίο των μαχών. Σύροι επιχειρηματίες συνεργάστηκαν με φαρμακοποιούς και χρησιμοποιώντας εξοπλισμό από εργοστάσια φαρμάκων, άρχισαν να παράγουν τα χάπια captagon.

Η Συρία είχε όλα τα συστατικά: ειδικούς για την ανάμειξη των ουσιών, εργοστάσια για να παράγουν προϊόντα στα οποία έκρυβαν τα χάπια, πρόσβαση στα λιμάνια της Μεσογείου και γνωστές διόδους λαθρεμπόρων προς την Ιορδανία, το Λίβανο και το Ιράκ.

Καθώς συνεχιζόταν ο πόλεμος, η οικονομία της χώρας κατέρρευσε και πολλοί συνεργάτες του Ασαντ έγιναν στόχος διεθνών κυρώσεων. Κάποιοι από αυτούς επένδυσαν στο captagon και έτσι αναπτύχθηκε ένα κρατικό καρτέλ, που αποτελείται από στρατιωτικούς αξιωματούχους, παραστρατιωτικούς, εμπόρους με επιχειρήσεις που έκαναν χρυσές δουλειές στον πόλεμο και συγγενείς του Ασαντ.

Εργοστάσια με στρατιωτική προστασία

Τα εργοστάσια παραγωγής και συσκευασίας βρίσκονται διασκορπισμένα στη Συρία, σε περιοχές που ελέγχει η κυβέρνησης, σε περιοχή που ελέγχει η Χεζμπολάχ κοντά στα σύνορα με τον Λίβανο, έξω από τη Δαμασκό και γύρω από το λιμάνι της Λατάκειας.

Πολλά από τα εργαστήρια είναι μικρά, σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, όπου οι εργαζόμενοι αναμειγνύουν τις χημικές ουσίες και φτιάχνουν τα χάπια με απλό εξοπλισμό. Κάποια τα φυλάσσουν στρατιώτες, ενώ άλλα έχουν ταμπέλες που δηλώνουν απαγορευμένη στρατιωτική ζώνη.

Στη συνέχεια, τα χάπια κρύβονται σε ψεύτικους πάτους κοντέινερ, σε κουτιά γάλακτος, τσαγιού και σαπουνιού, σε φορτία με σταφύλια, πορτοκάλια ή ρόδια και μεταφέρονται στην Ιορδανία ή τον Λίβανο, από όπου συνεχίζουν το ταξίδι τους, μέσω θαλάσσης ή αέρος από τη Βηρυτό. Τα μεγαλύτερα φορτία φεύγουν από τη Συρία μέσω της Λατάκειας, στη Μεσόγειο.

Τα μέλη της Τέταρτης Μεραρχίας, με επικεφαλής τον υποστράτηγο Χασάν Μπιλάλ, προστατεύουν πολλά από τα εργοστάσια και διευκολύνουν τη μεταφορά των ναρκωτικών από τη Συρία.

Οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει κυρώσεις εναντίον του Μπιλάλ και επιχειρηματιών που παίζουν σημαντικό ρόλο στο εμπόριο του captagon, οι οποίοι αποκομίζουν τεράστια κέρδη.

Πολύ λίγα πράγματα είναι γνωστά για το captagon εκτός Μέσης Ανατολής. Τόσο λίγα που ακόμα και οι αρχές ασφαλείας δυσκολεύονται να το αναγνωρίσουν, σύμφωνα με τους New York Times.

Και οι λαθρέμποροι βρίσκουν συνέχεια νέους τρόπους συσκευασίας για να κρύψουν τα χάπια. Από το 2015 έως σήμερα, οι αρχές διαφόρων χωρών έχουν βρει το ναρκωτικό σε ιδιωτικό τζετ σαουδάραβα πρίγκιπα, σε φίλτρα πετρελαίου για φορτηγά και μηχανήματα για πλακάκια, σε φορτία με σταφύλια και πορτοκάλια, μέσα σε πλαστικές πατάτες που κρύβονται σε φορτία αληθινής πατάτας, ανακατεμένα με καφέ και μπαχαρικά για να μην τα μυρίζουν τα εκπαιδευμένα σκυλιά της Δίωξης Ναρκωτικών ή μέσα σε φορτία με πέτρες και μολύβδινες μπάρες για να μην τα βρίσκουν τα σκάνερ.

Τα έχουν εντοπίσει στην Τουρκία, τον Λίβανο και την Ιορδανία, λιμάνια της Αιγύπτου, της Ελλάδας και της Ιταλίας, σε γαλλικό αεροδρόμιο, στη Γερμανία, τη Ρουμανία και την Μαλαισία. Οι περισσότερες από αυτές τις χώρες δεν είναι προορισμός για τα χάπια αλλά σταθμός για τον τελικό προορισμό, κάπου στη Μέση Ανατολή.

Προορισμός Σαουδική Αραβία

Εξι φορτία τον μήνα εντοπίζουν οι αρχές στη Σαουδική Αραβία, τη μεγαλύτερη αγορά captagon στον κόσμο, κάποια σε πακέτα τσαγιού ή ραμμένα στη φόδρα ρούχων.

Τον Μάιο, οι αρχές της χώρας κατέσχεσαν πέντε εκατ. χάπια μέσα σε ρόδια, που τους είχαν αφαιρέσει τα σπόρια, από τη Βηρυτό. Από τότε, απαγορεύθηκαν οι εισαγωγές φρούτων από τον Λίβανο, πλήγμα μεγάλο για τους αγρότες.

Οπως σημειώνει η αμερικανική εφημερίδα, κάθε χρόνο, από το 2017, αυξάνεται η ποσότητα των χαπιών που κατάσχονται. Μόνο το 2020, η αξία τους έφτασε τα 2,9 δισ. δολάρια.

Οι ΝΥΤ αναφέρονται στο φορτίο των πέντε τόνων που εντοπίστηκε τον Ιούνιο του 2019, στον Πειραιά, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, κρυμμένα μέσα σε σανίδες MDF κατανεμημένες σε 20 παλέτες ανά εμπορευματοκιβώτιο. Το φορτίο προερχόταν από τη Λατάκεια  και είχε προορισμό την Κίνα. Η μάρκα των σανίδων αποδείχθηκε ανύπαρκτη.

Οι ρεπόρτερ των ΝΥΤ επικοινώνησαν με το τηλέφωνο που αναγραφόταν στα έγγραφα, σε κινεζική εταιρεία. Μία γυναίκα απάντησε ότι «δεν είστε η αστυνομία» και τους έκλεισε το τηλέφωνο.

Μίλησαν επίσης στον επικεφαλής του Τμήματος Δίωξης Ναρκωτικών του ΣΔΟΕ Λουκά Δανάμπαση, ο οποίος τους είπε ότι οι μέθοδοι των λαθρεμπόρων γίνονται «ολοένα και πιο δύσκολες έως αδύνατες στον εντοπισμό τους».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News