Κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’60, δύο φίλοι πήγαν ένα ταξίδι για ψάρεμα στην Αλάσκα, που είναι ένα πολύ αμερικανικό κλισέ. Εκεί, έκλεισαν, όπως λέει η ιστορία, μια συμφωνία που άλλαξε τα πάντα στην αεροπλοΐα και δημιούργησε το πιο εμβληματικό εμπορικό αεροσκάφος όλων των εποχών.

«Αν το φτιάξεις, θα το αγοράσω», είπε ο Χουάν Τριπ, επικεφαλής της αεροπορικής εταιρείας Pan American World Airways.

«Αν το αγοράσεις, θα το φτιάξω», του απάντησε ο Μπιλ Αλεν, πρόεδρος της Boeing Airplane Company.

Και επειδή όλη αυτή η ιστορία, που αναφέρεται σε ρεπορτάζ των New York Times, είναι πράγματι πολύ «αμερικανική», πιστοί στον λόγο τους, τρία χρόνια αργότερα, ο ένας παρέδιδε το πρώτο Boeing 747 (το γνωστό και ως Jumbo) στον άλλον, ο οποίος το αγόραζε με χαρά. Το θηριώδες σκαρί είχε μόλις βγει από ένα εξίσου θηριώδες εργοστάσιο λίγο βόρεια του Σιάτλ.

Οσοι έχουν μπει σε 747 μπορούν ακόμη και σήμερα να καταλάβουν την αλλαγή που έφερε στον τρόπο με τον οποίο ταξίδευε ο κόσμος. Το όνειρο του Τριπ ήταν ένα αεροπλάνο που θα έκανε προσιτά τα αεροπορικά ταξίδια στους πάντες· δάσκαλοι και υδραυλικοί θα μπορούσαν να κάνουν πλέον αυτό που μέχρι τότε ήταν σχεδόν αποκλειστικό προνόμιο των πλουσίων.

Πριν από λίγες ημέρες, 53 χρόνια μετά την πρώτη πτήση με την Pan Am, στο δρομολόγιο Νέα Υόρκη – Λονδίνο, το 1.574ο και τελευταίο Boeing 747 πέταξε στους ουρανούς. Ανήκει στην εταιρεία Atlas Air Worldwide, η οποία έχει σήμα της τον Ατλαντα που κρατάει στους ώμους του την υδρόγειο. Πολύ ταιριαστό για ένα αεροπλάνο που συνέδεσε όλον τον κόσμο πολύ πριν από την εμφάνιση του Ιντερνετ…

Το 747, πέραν της πραγματικής αξίας του για την αεροπλοΐα, έχει και τεράστια συμβολική: είναι προϊόν μιας εποχής κατά την οποία φαινόταν ότι μπορούσαμε να κατασκευάσουμε τα πάντα. Ακόμη κι ένα αεροπλάνο τρεις φορές μεγαλύτερο από το αμέσως επόμενο που πετούσε στους αιθέρες. Αυτό που το έκανε να ξεχωρίζει σχεδιαστικά, πέρα από το θηριώδες μέγεθός του, ήταν το χαρακτηριστικό σχήμα του, με το «διπλό» πάτωμα στις μπροστινές θέσεις.

Αυτή η χαρακτηριστική «καμπούρα», παρεμπιπτόντως, δεν ήταν μόνο για φιγούρα: Επιτρέπει στο αεροπλάνο να ανοίγει με μεντεσέδες το μπροστινό μέρος του, δημιουργώντας μια τεράστια κοιλότητα με ύψος 3 μ. και πλάτος σχεδόν 4 μ., κάτι που το έκανε πολύ επιτυχημένο και ως αεροσκάφος μεταφοράς φορτίου. Σε γενικές γραμμές, το 747 ήταν ένα θαύμα της μηχανικής από κάθε άποψη.

Οπως ήταν αναμενόμενο, ήταν πολλοί εκείνοι που πρόβλεψαν τότε ότι το αεροπλάνο ήταν τόσο βαρύ και μεγάλο, που δεν θα κατάφερνε ποτέ να σηκωθεί από το έδαφος. Φυσικά και σηκώθηκε από το έδαφος, αν και κάθε φορά που το βλέπει κανείς στον διάδρομο απογείωσης, δεν μπορεί να μην αναρωτηθεί πώς θα τα καταφέρει ο πιλότος να το σηκώσει…

Το 747, σύμφωνα με τους New York Times, έχει μεταφέρει στη μακρά καριέρα του περισσότερους από 6 δισεκατομμύρια επιβάτες και τους έχει ταξιδέψει για 60 δισεκατομμύρια ναυτικά μίλια, χοντρικά δηλαδή 144.000 φορές στο φεγγάρι. Και πίσω.

Επίσης έγινε το Air Force One, το αεροπλάνο του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών και ως τέτοιο πρωταγωνίστησε σε πάρα πολλές ταινίες, στις οποίες διάφοροι θέλουν να το ρίξουν, να το καταστρέψουν, να σκοτώσουν τους επιβάτες του κ.λπ.

Το μεγαλύτερο επίτευγμά του, όμως, δεν είναι κινηματογραφικό, αλλά πραγματικότατο: Το 747 έκανε τον κόσμο μας μικρότερο, επιτρέποντας στους ανθρώπους να ταξιδέψουν μαζικά και με μεγαλύτερη ταχύτητα προς όλα τα σημεία του πλανήτη, κάτι ανήκουστο στις προηγούμενες γενιές, τόσο ανθρώπων όσο και αεροπλάνων.

Τα φθηνά αεροπορικά ταξίδια δεν άλλαξαν μόνο τον τρόπο με τον οποίο μετακινούμαστε, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε. Το 747 δεν μετέφερε μόνο ανθρώπους, αλλά και εμπορεύματα, τα οποία έγιναν ξαφνικά προσιτά στους πάντες. Και έκανε τα πολύ μακρινά μέρη λιγότερο απομονωμένα. Κάτι που είχε ξεκινήσει με το Boeing 707 και κορυφώθηκε με το 747. Η Χαβάη, για παράδειγμα, είχε μόλις 171.367 επισκέπτες το 1958, το έτος πριν η Pan Am αρχίσει να πετάει με το 707 στη Χονολουλού. Μέχρι το 1970, το έτος πρώτης πτήσης του 747, ο αριθμός αυτός έφτασε τα 1,75 εκατομμύρια.

Το 747 όμως άλλαξε ραγδαία τα πάντα. Σήμερα οι αεροπορικές πτήσεις είναι ρουτίνα για τους περισσότερους από μας, όχι κάτι πολύ πιο ιδιαίτερο από το να πάρουμε, ας πούμε, ένα τρένο. Μπορεί και να προτιμήσουμε το τρένο, καθώς ο συνωστισμός στα αεροδρόμια λειτουργεί συχνά αποτρεπτικά. Παρ’ όλα αυτά, ένας Παριζιάνος μπορεί πάντα να πεταχτεί μέχρι τη Νέα Υόρκη μέσα σε ώρες και με κόστος που δεν τον κάνει να το σκεφτεί δεύτερη φορά, ενώ κατά κανόνα η ασφάλεια έχει πάψει εδώ και καιρό να είναι ζήτημα στα αεροπορικά ταξίδια.

Το τετρακινητήριο 747 κλείνει τον κύκλο του καθώς αντικαθίσταται από πιο σύγχρονα και οικονομικά αεροσκάφη με δύο τουρμπίνες.

Υπάρχουν πολλά, δεν είναι πια εκεί το θέμα. Η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουν σήμερα οι αεροπορικές εταιρείες είναι η ποιότητα της μετακίνησης των επιβατών, η οποία έχει πέσει πολύ. Αλλά και η οικολογική διάσταση των αεροπορικών ταξιδιών, τα οποία επιβαρύνουν τρομερά το κλίμα. Τόσο πολύ, που κατά μια άποψη το καλύτερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε για το κλίμα αυτήν τη στιγμή είναι να σταματήσουμε να πετάμε, πράγμα αδύνατο.

Τίποτε άλλο δεν είναι αδύνατο, όμως, όπως αποδεικνύει και η ιστορία του 747. Μπορεί να μην έχουμε ακόμη ηλεκτρικές μπαταρίες που να μπορούν να ταξιδέψουν ένα αεροσκάφος γεμάτο με ανθρώπους από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη, αλλά η αεροπορική βιομηχανία δουλεύει σκληρά προκειμένου να κάνει τα αεροσκάφη όχι μόνο πιο γρήγορα και ασφαλή, αλλά και πιο φιλικά προς το περιβάλλον.

Οι προκλήσεις άλλαξαν, αλλά ο τρόπος που τις αντιμετωπίζουμε, όχι και τόσο.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News