Με εξαιρετική επιφύλαξη και αρκετή δυσπιστία αντιμετωπίζει η Αθήνα το παιχνίδι στο οποίο έχει εμφανώς εμπλακεί η Αγκυρα τις τελευταίες 10 ημέρες. Η πρόθεση της Αγκυρας για αναστολή ερευνών στην Ανατολική Μεσόγειο (προφανώς και από το «Oruc Reis»), τουλάχιστον όπως αυτή ανακοινώθηκε από τον εκπρόσωπο της τουρκικής προεδρίας, Ιμπραήμ Καλίν, αποτελεί θεωρητικά ένα στοιχείο αποκλιμάκωσης, αν συγκριθεί με την εικόνα της περασμένης εβδομάδας, όταν οι δύο στόλοι Ελλάδας και Τουρκίας είχαν αναπτυχθεί σε πολεμική διάταξη από τα Δαρδανέλια έως το Καστελόριζο.

Ισως δεν έχει γίνει ακριβώς αντιληπτό στην κοινή γνώμη τι συνέβη την προηγούμενη εβδομάδα και γι’ αυτό αξίζει να τονιστεί, προκειμένου να γίνει κατανοητό: Το 85% του ελληνικού Στόλου βγήκε στο Αιγαίο, σε πολεμική διάταξη, με τα οπλικά συστήματα αναπτυγμένα και εν αναμονή σύγκρουσης· αναλόγως, οι Πτέρυγες Μάχης της Πολεμικής Αεροπορίας τέθηκαν σε ύψιστο συναγερμό· ενώ τα σύνορα στον Εβρο ενισχύθηκαν με συστήματα τα οποία δεν είθισται να είναι αναπτυγμένα σε αυτή την περιοχή της ελληνοτουρκικής μεθορίου.

Εκ του αποτελέσματος αποδεικνύεται ότι ο απευθείας δίαυλος της Ανγκελα Μέρκελ, τόσο με τον Κυριάκο Μητσοτάκη (με τον οποίο ανταλλάσσει μηνύματα στο WhatsApp) όσο και με τον Ταγίπ Ερντογάν λειτούργησε.

Η πιο παραδοσιακή «διπλωματία κανονιοφόρων» των Αμερικανών σίγουρα διαδραμάτισε κάποιο ρόλο, όπως φάνηκε από τη σφοδρή ενόχληση των Τούρκων για την παρουσία του αεροπλανοφόρου «Dwight D. Eisenhower» στα νότια της Κρήτης το τριήμερο 24-27 Ιουλίου και τη συνεκπαίδευση με το Πολεμικό Ναυτικό και την Πολεμική Αεροπορία (διαψεύσεις ακόμα και από το κρατικό πρακτορείο Anadolu ότι ΗΠΑ και Ελλάδα πραγματοποίησαν κοινές ασκήσεις).

Ωστόσο είναι απολύτως σαφές ότι τον καθοριστικό ρόλο έχει το Βερολίνο και, δευτερευόντως, οι Βρυξέλλες, που επιχειρούν να διαδραματίσουν κάποιο ρόλο θεσμικού διαμεσολαβητή. Το πρόσφατο άρθρο της Νάταλι Τότσι στο Politico, σύμφωνα με το οποίο η ΕΕ θα πρέπει να σταματήσει να βλέπει την Τουρκία ως «αντίπαλο», αλλά, αντιθέτως, ως «εταίρο», δεν θα είχε σημασία, αν η Τότσι δεν ήταν σύμβουλος του Ζοζέπ Μπορέλ, θέση από την οποία υπηρέτησε και επί των ημερών της προκατόχου του σημερινού υπάτου εκπροσώπου για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι.

Το ταξίδι του Πρωθυπουργού, το Σάββατο στην Αντίπαρο και την Κυριακή στην Επίδαυρο, με τον μισό στόλο να είναι ακόμα στο Αιγαίο, υποδηλώνει ότι το Μαξίμου είχε ήδη λάβει επαρκείς εξηγήσεις για την αποκλιμάκωση, παρά τις παρεξηγήσεις που λίγο έλειψε να δημιουργηθούν από ένα tweet της τουρκικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον και μια NAVTEX για πυρά στο Καστελόριζο από την ελληνική πλευρά. Οι συγκεκριμένες αστοχίες αποτελούν ένδειξη της καχυποψίας που υπάρχει, ωστόσο, προς το παρόν τουλάχιστον, φαίνεται ότι υπάρχει πρόθεση να χαμηλώσουν οι τόνοι.

• Διαβάστε: Πόσα μέτωπα και πόσους εχθρούς αντέχει ο Ερντογάν; 

Από την ελληνική πλευρά έχει καταστεί σαφές ότι η Αθήνα επιθυμεί συζητήσεις, όχι όμως πέρα από κάποια όρια. Ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι είναι ο τελευταίος τούρκος αξιωματούχος ο οποίος έθεσε επί τάπητος ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, κάτι που προφανώς η Αθήνα δεν μπορεί να συζητήσει υπό οποιεσδήποτε συνθήκες. Η αναγγελία ερευνών στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, νότια του Καστελόριζου, αποτέλεσε σίγουρα μήνυμα και προς την Αίγυπτο. Η Αθήνα και το Κάιρο βρίσκονται πολύ κοντά σε συμφωνία για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών (δίχως το Καστελόριζο). Μια τέτοια εξέλιξη θα ακύρωνε εκ των πραγμάτων το περιβόητο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Εκεί ακριβώς έγκειται η δυσπιστία της Αθήνας ως προς την ειλικρίνεια των τουρκικών προθέσεων για συζητήσεις.

Στον απευθείας δίαυλο επικοινωνίας που φαίνεται ότι υπάρχει ανάμεσα στο Μέγαρο Μαξίμου και το Προεδρικό Παλάτι στην Αγκυρα, καθίσταται σαφές ότι το τουρκολιβυκό μνημόνιο, μια συμφωνία που αφαιρεί κυριαρχικά δικαιώματα από την Ελλάδα διά της πλαγίας οδού, δηλαδή μέσω συζητήσεων που έγιναν με μια τρίτη χώρα και μάλιστα με κυβέρνηση η οποία ελέγχει μέρος μόνο της Λιβύης, δεν μπορεί να αποτελεί βάση συμφωνίας για οτιδήποτε.

Το επόμενο χρονικό διάστημα θα είναι, λοιπόν, ενδιαφέρον ως προς την επόμενη διπλωματική πρωτοβουλία, είτε με τη μεσολάβηση του Βερολίνου είτε με το «θεσμικό καπέλο» των Βρυξελλών, αλλά και ως προς την άτυπη διορία που είχε δώσει η Αγκυρα στην Αθήνα για έρευνες σε περιοχές του τουρκολιβυκού μνημονίου. Με βάση τον χρόνο «ωρίμανσης» των αιτημάτων άδειας για έρευνες, στα τέλη Αυγούστου ή την πρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, θα μπορούσε υποθετικά να αναγγελθούν έρευνες στα ανοιχτά της Ανατολικής Κρήτης ή των Δωδεκανήσεων (Κάσος, Κάρπαθος, Ρόδος). Δεδομένου ότι το ρολόι για τις αμερικανικές εκλογές μετράει αντίστροφα, είναι σαφές ότι ο Ερντογάν βιάζεται, διότι απεύχεται αλλαγή ενοίκου στον Λευκό Οίκο.

Οι επόμενοι τρεις μήνες στα Ελληνοτουρκικά θα είναι κρίσιμοι και με αμφίρροπες τάσεις. Ανάμεσα στην αποκλιμάκωση και την κλιμάκωση…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News