Κατά την περίοδο του Ραμαζανιού, οι μουσουλμάνοι έχουν δύο κυρίως γεύματα: το Σοχούρ, πριν από την ανατολή του ηλίου, το δικό μας πρωινό δηλαδή, και το Ιφτάρ, το οποίο σερβίρεται μετά τη δύση του ηλίου. Ανάμεσα στο Σοχούρ και το Ιφτάρ, καθ’ όλη τη διάρκεια της μέρας δηλαδή, η νηστεία είναι αυστηρή.

Στο πρωτόκολλο της διπλωματίας τώρα, μια πρόσκληση σε Ιφτάρ από έναν μουσουλμάνο πολιτικό σε έναν ομόλογο του, ιδίως αλλόθρησκο, θεωρείται μεγάλη τιμή. Ο συμβολισμός του Ιφτάρ, άλλωστε, ήταν και ένας από τους λόγους που ο Νίκος Δένδιας ήθελε να συναντηθεί με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου το απόγευμα και να μην «ξεπετάξουν» τη συνάντησή τους με έναν «πρωινό καφέ», όταν αμφότεροι πληροφορήθηκαν ότι θα έπρεπε να αλλάξουν τα σχέδια τους λόγω της υπουργικής Συνόδου του ΝΑΤΟ, με θέμα το Αφγανιστάν και την Ουκρανία. (Μετά, βέβαια, χώρεσε στο πρόγραμμα και η ακόμα πιο σημαντική επίσκεψη του επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας στο προεδρικό παλάτι για να δει τον Ταγίπ Ερντογάν).

Μπορεί το Ιφτάρ του Μεβλούτ στον Νίκο να λύσει κανένα πρόβλημα; Η απάντηση είναι απλή: όχι. Άλλωστε και ο κ. Δένδιας, όπως εξηγεί σε συνομιλητές του, δεν προσέρχεται με μεγάλες προσδοκίες στη συνάντηση αυτή, την πρώτη διά ζώσης με τον κ. Τσαβούσογλου ύστερα από εκείνη στην Μπρατισλάβα, το φθινόπωρο, όπου ο ομόλογός του τού είπε ότι θα δώσει ημερομηνία για διερευνητικές και αντί για διερευνητικές ξαναβγήκε το «Oruc Reis» στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το ξεχωριστό γεύμα, όμως, που θα παρατεθεί απόψε είναι ένας ακόμα κρίκος στην αλυσίδα της «προσωπικής διπλωματίας», στην οποία ηγέτες και υπουργοί αναλίσκονται κατά περιόδους. Η διαδικασία αυτή δεν λύνει προβλήματα per se, διευκολύνει όμως τους διαύλους επικοινωνίας και δημιουργεί ένα διαφορετικό περιβάλλον συζήτησης, ακόμα και για δύσκολα θέματα. Και, βεβαίως, οι Δένδιας και Τσαβούσογλου, που μοιάζει να έχουν κάποιου είδους χημεία, δεν είναι οι μόνοι στο ιστορικό συνεχές των ελληνοτουρκικών σχέσεων.

Το ζεϊμπέκικο

Ποιος δεν θυμάται, για παράδειγμα, το αλησμόνητο ζεϊμπέκικο του (τότε υπουργού Εξωτερικών) Γιώργου Παπανδρέου, το 2001, στο Πυθαγόρειο της Σάμου, με τον τούρκο ομόλογο και φίλο του Ισμαήλ Τζεμ να του χτυπάει από κάτω παλαμάκια; (φωτογραφία κάτω). Με τις ελληνοτουρκικές σχέσεις τότε στο απόγειό τους και με την Τουρκία να χαράσσει μια πορεία προς την Ευρώπη, ο Παπανδρέου με τον Τζεμ είχαν κάνει μια διήμερη επίσκεψη σε Κουσάντασι και Σάμο, ενώ είχαν προαναγγείλει κοινές σεισμικές έρευνες των δύο χωρών. Η συνέχεια, γνωστή: το βράδυ, στο τραπέζι της Σάμου, ο Παπανδρέου ζήτησε παραγγελιά τη «Συννεφιασμένη Κυριακή», χόρεψε, η σύζυγός του Άντα τον έραινε με λουλούδια, ο Τζεμ χειροκροτούσε και τη σκυτάλη πήραν μετά στις… «ζεϊμπεκιές» τα αδέλφια του πρώην πρωθυπουργού, Νίκος και Αντρίκος.

Λίγα χρόνια μετά, στις 11 Ιουλίου 2004, ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής μπορεί να μη χόρεψε ζεϊμπέκικο, αλλά διαμόρφωσε μια ακόμα πιο προσωπική σχέση με τον Ερντογάν: πάντρεψε την κόρη του Εσρά με τον σήμερα διαβόητο, αλλά τότε πολλά υποσχόμενο Μπεράτ Αλμπαϊράκ.

Η κουμπαριά

Σε ένα εντελώς φολκλορικό σκηνικό με 7.500 καλεσμένους και υπό δρακόντεια μέτρα ασφαλείας, ο κ. Καραμανλής, που συνοδευόταν από τη σύζυγό του Νατάσα, έγινε δεκτός στην αίθουσα υπό τους ήχους του «Αν υπάρχεις κάπου εσύ» της Έλλης Πασπαλά. Ήταν ένας εκ των κουμπάρων και ο ένας εκ των δύο χριστιανών. Ο άλλος ήταν ο Άντριαν Ναστάζε, πρωθυπουργός της Ρουμανίας, ενώ οι δύο μουσουλμάνοι ήταν ο πρόεδρος του Πακιστάν Περβέζ Μουσάραφ και ο βασιλιάς της Ιορδανίας Αμπντάλα Β’. (Στην αναμνηστική φωτογραφία με τους νεονύμφους και τους ευτυχείς γονείς της νύφης, αμέσως κάτω). Για την αποθέωση του φολκλόρ, μάλιστα, όταν ο κ. Καραμανλής έφτασε στην Κωνσταντινούπολη, ο Ερντογάν τού χάρισε έναν δίσκο με τη φωτογραφία της Εθνικής Ελλάδος, που λίγες ημέρες πριν είχε κατακτήσει το ποδοσφαιρικό Euro στην Πορτογαλία.

Οι δήμαρχοι

Πρώτος διδάξας, βέβαια, δεν είναι άλλος από τον Δημήτρη Αβραμόπουλο. Ο «μετρ» του πρωτοκόλλου, είχε από νωρίς την ιδέα για τη «Διπλωματία των Πόλεων». Τόσο αυτός όσο και ο Ερντογάν εξελέγησαν δήμαρχοι σε Αθήνα και Κωνσταντινούπολη το 1994 και στις 3 Μαρτίου του 1995, έφτασε η ώρα ο Αβραμόπουλος να πάει για πρώτη φορά στο γραφείο του Ερντογάν. Ο σαραντάρης τότε Ερντογάν τον κέρασε… φοντανάκι σε απευθείας τηλεοπτική μετάδοση (το μικρόφωνο του Mega ήταν πάνω στο τραπέζι) και συζήτησαν για ώρα. Ανέπτυξαν πολύ καλή προσωπική χημεία αλλά, πραγματικά, όπως διηγείται τακτικά ο Αβραμόπουλος, η σχέση τους πήγε σε άλλο επίπεδο όταν ο ίδιος επισκέφθηκε τον Ερντογάν στη φυλακή, όπου οδηγήθηκε για λίγους μήνες το 1998, μετά την απαγγελία ποιήματος, τον Δεκέμβριο του ’97 στη Σύρτη, το οποίο θεωρήθηκε προτροπή σε ισλαμιστική βία.

Η σχέση αυτή συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια και αποδείχθηκε ιδιαιτέρως χρήσιμη στην κρίση του Μεταναστευτικού τού 2015, όταν ο Αβραμόπουλος είχε αναλάβει Επίτροπος Μετανάστευσης και ο Ερντογάν «ανοιγόκλεινε» τη στρόφιγγα της μεταναστευτικής ροής. Ο ίδιος ο Ερντογάν, δε, επέλεξε να καλέσει μόνο δύο Ελληνες στη φαραωνική ορκωμοσία της επανεκλογής του, το 2018: τον Αβραμόπουλο και την Ντόρα Μπακογιάννη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News