1.Η γενική εικόνα

Το 2021 ήταν η χρονιά που έφερε τα πρώτα εμβόλια για την Covid-19, και έτσι άρχισε να γυρίζει το κύμα κατά της πανδημίας. Που όμως μας ήρθε με πέντε μεταλλάξεις στην Ευρώπη, με αμέτρητες παραλλαγές αντιεμβολιαστών, από ήπια κρούσματα επιφυλακτικών και φοβισμένων, μέχρι και βαριά περιστατικά συνωμοσιολογίας, πολιτικής ακρότητας και πνευματικής ακράτειας.

Στην Ελλάδα είμαστε ακόμα σε «καθεστώς Δέλτα», αλλά υπό συνθήκες «Ομικρον». Η μεγάλη επέλασή της άρχισε αλλά αναμένεται να γίνει πιο αισθητή στις αρχές του νέου έτους, οπότε και θα κυριαρχήσει. Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιολογίας και ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο Ροκφέλερ της Νέας Υόρκης, Θεοδώρα Χατζηιωάννου, δηλώνει ότι θα υπάρξουν κι άλλες μεταλλάξεις – τόσες, που τα γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου θα εξαντληθούν.

Ηδη αποχαιρετούμε το 2021 με κάτι που είχαμε σχεδόν ξεχάσει από τους πρώτους μήνες της χρονιάς: τη δραματική επιστροφή των μοριακών τεστ. Διότι (α) οι ρυθμοί μετάδοσης του ιού είναι ταχύτατοι, μπαίνει σχεδόν σε κάθε σπίτι και (β) έχουμε κλείσει τραπεζώματα, κέντρα διασκέδασης, εκδρομές και θέλουμε να ξεδώσουμε.

Ταχύτατοι είναι τον τελευταίο καιρό (σημάδι και αυτό της χρονιάς που φεύγει) και οι ρυθμοί με τους οποίους αδειάζουν τα πορτοφόλια. Εκεί που γέμιζες το μεσαίου κυβισμού ΙΧ σου με 50 ευρώ απλή αμόλυβδη, τώρα θέλεις πάνω από 70. Περίπου 25% πάνω είναι οι τιμές στο σουπερμάρκετ.

Η Παγκόσμια Τράπεζα κάνει λόγο για «πανδημία της ακρίβειας», που ξεκινά από απλά και απαραίτητα είδη διατροφής, προχωρά σε καύσιμα και φυσικό αέριο που επηρεάζουν μεταφορές, ενέργεια, τροφοδοτική αλυσίδα, και φτάνει μέχρι την εξάντληση των επιδομάτων στήριξης που διατέθηκαν στις προηγούμενες φάσεις, με απολύσεις των επιδοτούμενων και συνακόλουθη αύξηση ανεργίας.

Οι περισσότερες κυβερνήσεις, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας, προσπαθούν να ισορροπήσουν μεταξύ διαχείρισης της πανδημίας και διαχείρισης της οικονομίας. Οι κεντρικοί τραπεζίτες στην ΕΕ πιστεύουν πως βρισκόμαστε σε μια μεταβατική φάση που θα περάσει χωρίς σοβαρούς τραυματισμούς. Δεν συμφωνούν όλοι με την άποψη αυτή. Περισσότερο ρίσκο στασιμοπληθωρισμού αντιμετωπίζουν οι χώρες που έχουν σοβαρές ελλείψεις προσωπικού και μεγάλη εξάρτηση από ακριβό φυσικό αέριο. Κλασική περίπτωση και για τους δύο αυτούς λόγους, εξαιτίας και του Brexit, το Ηνωμένο Βασίλειο.

Εκεί, παρεμπιπτόντως, έφτασαν τους περίπου 300.000 οι συμπατριώτες μας, νέοι ως επί το πλείστον, που βρήκαν καλύτερες συνθήκες απασχόλησης και φαίνεται πως ρίζωσαν. Το πρώτο κύμα έφυγε στα χρόνια των μνημονίων και το δεύτερο μέσα στην πανδημία. Το τελευταίο εμπεριέχει πολλούς στην εποχική και περιστασιακή απασχόληση, που και καλύτερα αμειβόμενη είναι από ό,τι εδώ, και πιο περιζήτητη, μετά τη φυγή των Ανατολικοευρωπαίων.

Ολες οι χώρες της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μας, πατάνε επάνω σε ad-hoc χρήματα με τα οποία εμβολιάζουν τις οικονομίες τους μέχρι να περάσουν τα δύσκολα της πανδημίας. Η μεγάλη επανεκκίνηση θα αποδώσει κυρίως εκεί όπου διορθώθηκαν κακώς κείμενα του παρελθόντος και αναπτύχθηκαν νέες προσπάθειες που είχαν ακόμα και μεταρρυθμιστικό πρόσημο. Στην περίπτωση της Ελλάδας, όχι μόνο δεν μπορεί να υποτιμηθεί ως δήθεν «λύση ανάγκης» ο ψηφιακός μετασχηματισμός της, αλλά να καταγραφεί και να διαφυλαχτεί ως «βάση δεδομένων» για νέες, επιβαλλόμενες αλλαγές.

Μια χώρα που μπόρεσε να συντονίσει διαδικτυακά ένα τεράστιο εμβολιαστικό πρόγραμμα, δεν μπορεί να συνεχίσει να μην έχει τακτοποιήσει το Κτηματολόγιό της. Αν μιλούσαμε με όρους ποδοσφαίρου, ο Πιερρακάκης θα ήταν η πιο περιζήτητη ίσως μεταγραφή, μου είπε γερμανός επιχειρηματίας σε ειδικευμένα ιατρικά μηχανήματα και συστήματα, απογοητευμένος που η χώρα του έμεινε πίσω στους εμβολιασμούς και για «λόγους ψηφιακής ανακατωσούρας»!

Σε αυτό το κεφάλαιο, συμβολικά, θα ξεχωρίζαμε την τακτοποίηση του «γνησίου της υπογραφής» με ένα μόνο κλικ. Εάν δεν υπήρχε η πανδημία, και αποφάσιζε μια κυβέρνηση, ιδίως της Δεξιάς, να πειράξει αυτόν τον… προπολεμικό θεσμό, και όσους σχετίζονταν με αυτόν εργασιακά, θα είχαμε συλλαλητήρια κάθε μέρα.

Προς νέα τάξη πραγμάτων

Το 2022 πιστεύεται ότι θα κυριαρχήσει η ανάγκη προσαρμογής σε μια νέα τάξη πραγμάτων, και μάλιστα σε πολλά και διαφορετικά επίπεδα. Για παράδειγμα:

Στο εργασιακό: Δουλειά εξ αποστάσεως, μερική απασχόληση, χώροι εργασίας (κτίρια, γραφεία, ενοικιάσεις, αγορές, real estate εν γένει). Στο μέλλον των ταξιδιών, επαγγελματικών και αναψυχής. Στην άνοδο (ίσως και στην απειλή;) της Κίνας. Και στην επιδείνωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Από απόψεως φυσικών καταστροφών, αποδείχθηκε και πάλι ότι η Ελλάδα είναι μια χώρα επίφοβη, όπως μου είπε ο νέος υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας Χρήστος Στυλιανίδης, εξηγώντας μου ότι, ως προς τούτο, η χώρα μας, όπως και η Ιταλία, «έχει όλο το πακέτο»: Σεισμούς, πλημμύρες, πυρκαγιές, ακόμα και ηφαίστειο (στη Σαντορίνη)!  Η προσπάθεια ουσιαστικής αναγέννησης της μισοκαμένης Εύβοιας, και με την προσθήκη του αδιαμφισβήτητα ικανού και δοκιμασμένου στα δύσκολα Σταύρου Μπένου, είναι προσωπικό στοίχημα του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Πολιτικά, στην Ελλάδα, το πιθανό εμπόδιο, συνάμα και ο φόβος, ενδέχεται να είναι ότι στο βάθος της επερχόμενης χρονιάς θα έρχεται όλο και πιο κοντά η κάλπη! Ηδη, με έναν πολύ ατσούμπαλο τρόπο την έβαλε στο παιχνίδι ο Τσίπρας, με την απαίτησή του να παραιτηθεί ο Μητσοτάκης και να πάρει την ευθύνη επάνω του «ο κυρίαρχος λαός, ασκώντας το συνταγματικό του δικαίωμα».

Το πολιτικό σκηνικό απέκτησε πάντως ενδιαφέρον, όχι τόσο με τις εκρηκτικές μεταλλάξεις του Τσίπρα που πάντα είχε αυτό το χαμαιλεόντειο χάρισμα, όσο από την αλλαγή που επήλθε αναγκαστικά από τον ξαφνικό θάνατο της Φώφης Γεννηματά. Αυτός, σε συνδυασμό και με την απώλεια του Μίκη Θεοδωράκη, αναμόχλευσε μνήμες εποχών και γεγονότων όπου η σοσιαλιστική Αριστερά μεσουρανούσε.

Στο εκτενές αφιέρωμά μας, ένα μεγάλο κεφάλαιο, δυστυχώς, καταλαμβάνει το αστυνομικό δελτίο. Βιασμοί. Γυναικοκτονίες. Κακοποιήσεις – ακόμα και με βιτριόλι. Μαφιόζικες εκτελέσεις. Σεξουαλικά εγκλήματα. Τραμπουκισμοί σε σχολεία από θεματοφύλακες του κερατά. Καλά κρυμμένα μυστικά. Σκοτεινά απωθημένα.

Το 2022 ελπίζεται οι υποθέσεις αυτές να πάνε στο ακροατήριο και να κριθούν δίκαια και γρήγορα. Ο ποινικός κώδικας είναι θέμα. Και η πραγματική απόδοση Δικαιοσύνης, ζητούμενο.

Στο επόμενο:

Τα Γεγονότα της Χρονιάς, μέσω των μηχανών αναζήτησης. Το πού κάναμε τα περισσότερα «κλικ» είναι πράγματι αποκαλυπτικό του… εθνικού προφίλ μας!

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News