Οι αμπελουργοί του Μπορντό ετοιμάζονται να ξεριζώσουν περισσότερα από 95.000 στρέμματα αμπέλου, καθώς η αλλαγή στις συνήθειες των καταναλωτών κρασιού και η υπερθέρμανση του πλανήτη έχουν πλήξει ένα από τα διαμάντια της γαλλικής παραγωγής οίνου.

Σύμφωνα με δημοσίευμα του Wine Spectator, μετά από εννέα μήνες διαπραγματεύσεων με εκπροσώπους της τοπικής, περιφερειακής και εθνικής κυβέρνησης, την 1η Μαρτίου το Συμβούλιο Οίνου του Μπορντό (CIVB) κατέληξε σε συμφωνία με τον Μαρκ Φενό, υπουργό Γεωργίας της Γαλλίας, για τη χρηματοδότηση της εκρίζωσης των αμπελιών· αυτό θα επιτρέψει στους προβληματικούς καλλιεργητές να βρουν νέες χρήσεις για τη γη τους και να τερματιστεί τελικά το μόνιμο πλεόνασμα φθηνών κρασιών που παράγονται στο Μπορντό, μαζί με μερικά από τα καλύτερα κρασιά του κόσμου.

Ενας συνδυασμός παραγόντων, μεταξύ των οποίων η μείωση της κατανάλωσης κόκκινου κρασιού, η πτώση της ζήτησης από την Κίνα και οι δυσκολίες στην παραγωγή κρασιού σε ένα ολοένα και πιο ζεστό περιβάλλον, μεταμορφώνει εντυπωσιακά το τοπίο της παραγωγής κρασιού στη Γαλλία, επισημαίνει ο Τζόρτζιο Λεάλι στο Politico.

Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο μέσος ενήλικας Γάλλος έπινε 150 λίτρα κρασί ετησίως, κυρίως κόκκινο επιτραπέζιο, αναφέρει η Σουζάν Μουστάσιτς στο Wine Spectator, σήμερα όμως καταναλώνουν μόλις 40 λίτρα ή τεσσεράμισι κιβώτια με 12 φιάλες (0,75 ml) ετησίως, καθώς προτιμούν άλλα, πιο δροσιστικά ποτά, όπως η μπίρα. Και ενώ τα ακριβά Bordeaux, όπως το grand cru, εξακολουθούν να βρίσκουν εύκολα αγοραστές, η ζήτηση για φθηνά κόκκινα κρασιά έχει πέσει.

Για την ακρίβεια, τα τελευταία πέντε χρόνια το Μπορντό πούλησε μόνο 440 εκατ. κιβώτια από τη μέση ετήσια παραγωγή περίπου 480 εκατ. κιβωτίων. Η μειωμένη ζήτηση οδηγεί κάθε χρόνο στη συσσώρευση ενός πλεονάσματος κρασιού, αλλά και στη μείωση των τιμών, με συνέπεια οι καλλιεργητές να βυθίζονται ακόμη περισσότερο στα χρέη. Ετσι, η εκρίζωση των αμπελιών και η λήψη αποζημίωσης φαίνεται ως καλύτερη επιλογή από το να συνεχίσουν να παράγουν κρασί.

6.000 ευρώ ανά εκτάριο

Η γαλλική κυβέρνηση ετοιμάζεται να δαπανήσει εκατομμύρια ευρώ για να βοηθήσει τους αμπελουργούς να ξεριζώσουν τα αμπέλια τους. Το πρόγραμμα, που θα αρχίσει να εφαρμόζεται το φθινόπωρο, στοχεύει στη μείωση της παραγωγής, επιτρέποντας παράλληλα στους αμπελουργούς να επαναχρησιμοποιήσουν τη γη για άλλες δραστηριότητες.

Οι γαλλικές αρχές προσφέρουν ως αποζημίωση περίπου 6.000 ευρώ για κάθε εκτάριο (10 στρέμματα) αμπελιών που θα εκριζώνονται. Περίπου 1.000 αιτήσεις έχουν ήδη υποβληθεί για το πρόγραμμα στον νομό Ζιρόντ της νοτιοδυτικής Γαλλίας (με πρωτεύουσα το Μπορντό), όπου παράγεται το εμβληματικό κρασί Bordeaux, και οι αποζημιώσεις θα αρχίσουν να δίνονται στο τέλος του τρέχοντος έτους.

Το ένα τρίτο των αιτούντων θέλουν να ξεριζώσουν το σύνολο των αμπελιών τους και να εγκαταλείψουν εντελώς την οινοποίηση, ενώ οι υπόλοιποι επιδιώκουν να παράγουν λιγότερο και να επικεντρωθούν σε κρασιά καλύτερης ποιότητας, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία για τις αιτήσεις που έχουν κατατεθεί μέχρι στιγμής, γράφει στο Politico ο Τζόρτζιο Λεάλι.

H μείωση της παραγωγής είναι ο μόνος τρόπος προσαρμογής σε μια αμείλικτη μείωση των πωλήσεων, λέει στο Politico ο Στεφάν Γκαμπάρ, ιδιοκτήτης, μαζί με τη σύζυγό του Πάολα, του Vignobles Gabard, ο οποίος παράγει κυρίως κόκκινα κρασιά. Εχει στην κατοχή του 40 εκτάρια (400 στρέμματα) στο Μπορντό και σχεδιάζει να ξεριζώσει περίπου 10 εκτάρια.

Πέρυσι οι πωλήσεις του ήταν κατά περίπου 30% χαμηλότερες σε σύγκριση με το 2019, πριν από την πανδημία του κορωνοϊού. Η υπερπαραγωγή, λέει, την οποία προτιμά να αποκαλεί «υποκατανάλωση», έχει ως αποτέλεσμα οι οινοπαραγωγοί να αναγκάζονται να δίνουν το κρασί τους σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές.

Ο Γκαμπάρ, πρόεδρος επίσης της ένωσης οινοπαραγωγών του Bordeaux και του Bordeaux supérieur, δήλωσε ότι μερικές φορές μπορεί να βρει κανείς σε σουπερμάρκετ Bordeaux εκλεκτής ποιότητας στην τιμή των δύο ευρώ το μπουκάλι· χαρακτήρισε, δε, αυτές τις χαμηλές τιμές «απώλεια της αξίας και απώλεια της εικόνας για όλους τους αμπελουργούς που προσπαθούν να προωθήσουν το εμπορικό σήμα του Bordeaux».

Το δεύτερο εξάμηνο του 2022 η τιμή των ερυθρών κρασιών από την περιοχή του Μπορντό μειώθηκε κατά 21% έναντι της μέσης τιμής τα προηγούμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Γεωργίας. Την ίδια στιγμή, η μέση τιμή των λευκών του Μπορντό αυξήθηκε ελαφρά.

Η κατάσταση των εξαγωγών δεν είναι πολύ καλύτερη. Η Κίνα, η οποία εξακολουθεί να είναι ο κορυφαίος εξαγωγικός προορισμός των Bordeaux, σταμάτησε όλες τις εισαγωγές κατά τη διάρκεια της πανδημίας· οι εξαγωγές στην Κίνα έχουν μεν αρχίσει ξανά, αλλά δεν έχουν φτάσει ακόμη στα προ πανδημίας επίπεδα.

Το 2022 οι εξαγωγές Bordeaux προς την Κίνα μειώθηκαν κατά περίπου 25% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σύμφωνα με στοιχεία του Conseil Interprofessionnel du Vin de Bordeaux (CIVB), που εκπροσωπεί εκατοντάδες παραγωγούς και πωλητές Bordeaux.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγικός προορισμός του Bordeaux, ωστόσο οι εμπορικές εντάσεις έχουν υπονομεύσει τις εξαγωγές πέρα από τον Ατλαντικό. Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε επιβάλει δασμούς στο γαλλικό κρασί, στο πλαίσιο μιας μακροχρόνιας διατλαντικής διαμάχης σχετικά με τις επιδοτήσεις στις εταιρείες κατασκευής αεροσκαφών Airbus και Boeing. Παρά το γεγονός ότι οι δασμοί έχουν έκτοτε αφαιρεθεί, οι οινοπαραγωγοί αναφέρουν ότι οι επιπτώσεις τους επιμένουν.

Το κόκκινο κρασί σε παρακμή

Η αλλαγή των προτιμήσεων των καταναλωτών είναι βασικός λόγος της πτωτικής τάσης των πωλήσεων κρασιού· στο μεταξύ, οι πωλήσεις μπίρας στα γαλλικά σουπερμάρκετ θα μπορούσαν να ξεπεράσουν αυτές του κρασιού για πρώτη φορά φέτος, σύμφωνα με διάφορες έρευνες. Μια έρευνα που διεξήχθη από τον όμιλο μέσων ενημέρωσης RTL πέρυσι διαπίστωσε ότι η κατανάλωση κόκκινου κρασιού είχε μειωθεί κατά 32% την τελευταία δεκαετία, με επικεφαλής την ηλικιακή ομάδα 18-35.

«Οι νεότεροι απλά δεν πίνουν τόσο πολύ κρασί. Είναι πολύ εμφανές και στη Γαλλία» δήλωσε στο Politico η Γκαμπριέλα Μ. Πέτρικ, ιστορικός τροφίμων που έχει ερευνήσει την εξέλιξη στις γευστικές προτιμήσεις του κρασιού, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής του Μπορντό.

Η κλιματική αλλαγή παίζει επίσης διπλό ρόλο στην κρίση του Bordeaux. Από τη μια πλευρά, η επιμήκυνση της θερινής περιόδου και οι υψηλότερες θερμοκρασίες οδηγούν τη ζήτηση μακριά από τα κόκκινα, με τους καταναλωτές να στρέφονται στα λευκά, τα ροζέ και τα αφρώδη κρασιά, που είναι πιο δροσιστικά, λέει ο γάλλος οινοποιός, προσθέτοντας ότι  οι παραγωγοί του Μπορντό εστιάζουν πλέον όλο και περισσότερο στην παραγωγή κρασιών αυτών των τύπων.

Από την άλλη πλευρά, οι υψηλότερες θερμοκρασίες θα μπορούσαν να κάνουν τα παραδοσιακά κρασιά Bordeaux πιο τανικά και με περισσότερους βαθμούς αλκοόλ, αλλάζοντας έτσι τις γεύσεις που συνδέονται με την περιοχή και απομακρύνοντας τους παλιούς καταναλωτές.

Σύμφωνα με τους ισχύοντες νόμους, ο οίνος Bordeaux μπορεί να παράγεται μόνο από ορισμένες ποικιλίες σταφυλιού που προέρχονται από μια σαφώς καθορισμένη περιοχή. Σε μια προσπάθεια προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, όμως, οι γαλλικές αρχές επέτρεψαν στους  οινοποιούς να εισάγουν νέες ποικιλίες σταφυλιού στο χαρμάνι του Bordeaux για να προσαρμόσουν τη γεύση του. Ωστόσο, τέτοιες αλλαγές μπορεί να διαρκέσουν μια δεκαετία, καθώς οι ισχύοντες νόμοι τις επιτρέπουν μόνον εάν γίνονται σταδιακά και υπό αυστηρούς ελέγχους.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News