Η Χάβρη είναι το μεγαλύτερο λιμάνι εμπορευματοκιβωτίων της Γαλλίας και το Λε Νιζ είναι η περιοχή όπου κινούνται και εργάζονται οι λιμενεργάτες. Στο τέλος κάθε παράπλευρου δρόμου υπάρχει ένας φράχτης ύψους 3 μέτρων από χάλυβα και σκυρόδεμα με κοφτερό συρματόπλεγμα, από όπου περνούν τρία εκατομμύρια κοντέινερ τον χρόνο.

Κρυμμένη σε αυτά τα τεράστια κιβώτια αποστολής, ανάμεσα στις μπανάνες, τις κατεψυγμένες γαρίδες, τη ζάχαρη από ζαχαροκάλαμο και τα κονσερβοποιημένα φρούτα, είναι μια συνεχώς αυξανόμενη ποσότητα κοκαΐνης. Από το ρεκόρ των 27 τόνων ναρκωτικών που κατασχέθηκαν σε όλη τη Γαλλία πέρυσι, περισσότερο από το ένα τρίτο αναχαιτίστηκε στο λιμάνι της Νορμανδίας.

Κάθε χρόνο από το 2017, οι αστυνομικοί και οι τελωνειακοί υπάλληλοι της Ευρωπαϊκής Ενωσης κατάσχουν όλο και περισσότερα ναρκωτικά. Το 2021, το πιο πρόσφατο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, βρέθηκαν 303 τόνοι – πέντε φορές περισσότεροι από ό,τι πριν από μια δεκαετία. «Προς το παρόν, είναι μια μάχη που χάνουμε» λέει στον Guardian ο Λοράν Λανιέλ του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ).

Ως συνέπεια, εντός και εκτός των τριών βασικών βορειοδυτικών πυλών της Ευρώπης (Αμβέρσα, Ρότερνταμ και Χάβρη) η σπειροειδής διαφθορά ανθίζει, καθώς τα καρτέλ ναρκωτικών προσπαθούν να εξαγοράσουν λιμενικές εταιρείες επιμελητείας, τοπικούς αξιωματούχους και πολιτικούς, ακόμη και δικαστικούς, αυξάνοντας δραματικά τα βίαια εγκλήματα.

Καθώς νοτιοαμερικανοί διακινητές συνδέονται με ευρωπαϊκές συμμορίες οργανωμένου εγκλήματος για να μοιραστούν τα μερίδια μιας αγοράς αξίας 10 δισ. ευρώ, η Ολλανδία, το Βέλγιο και η Γαλλία έχουν γίνει τόποι δολοφονιών επί πληρωμή, βασανιστηρίων, βομβιστικών επιθέσεων, πυροβολισμών και θανάτων που σχετίζονται με ναρκωτικά. Μέχρι και αξιόπιστα σχέδια για απαγωγές κυβερνητικών υπουργών έχουν αποκαλυφθεί.

Στο Λε Νιζ, όπως είναι αναμενόμενο, οι ντόπιοι είναι απρόθυμοι να μιλήσουν. Πέρυσι, μερικές εκατοντάδες μέτρα από την περιοχή, η αστυνομία άνοιξε πυρ εναντίον μιας ομάδας ανδρών που ξεφόρτωναν τούβλα κοκαΐνης τυλιγμένα με σελοφάν από ένα κοντέινερ. Σε ένα άλλο περιστατικό, που θυμίζει σκηνικό βγαλμένο από το Μεξικό ή την Κολομβία, βαριά οπλισμένοι εγκληματίες εισέβαλαν σε αποθήκη υψίστης ασφαλείας για να απελευθερώσουν το απόθεμά τους.

Τον περασμένο Φεβρουάριο, έξι ντόπιοι άνδρες, που όλοι μεγάλωσαν ή λειτουργούσαν έξω από το Λε Νιζ –συμπεριλαμβανομένου του Λουί Μπελασέν, γνωστού με το ψευδώνυμο «Ντουντού» ή «Βασιλιάς του Λιμανιού»– καταδικάστηκαν συνολικά σε ποινές φυλάκισης άνω των 100 ετών για βοήθεια σε απόπειρα λαθρεμπορίου 1,3 τόνων κοκαΐνης από τη Νότια Αμερική έξω από τις εγκαταστάσεις του λιμανιού.

Μην μπορώντας να αντισταθούν στον πειρασμό –όπως είπε ένας κατηγορούμενος στη δίκη του– να κερδίσουν «το μισθό μιας χρονιάς μέσα σε λίγες ώρες», δεκάδες από τους 2.200 λιμενεργάτες της Χάβρης, αλλά και λιμενικοί πράκτορες, οδηγοί φορτηγών και άλλοι εργαζόμενοι στο λιμάνι, έχουν συλληφθεί τα τελευταία πέντε χρόνια.

Για όσους διστάζουν, τα καρτέλ κοκαΐνης έχουν άλλες, πιο ακραίες μεθόδους. Περισσότεροι από 30 λιμενικοί απήχθησαν ή κρατήθηκαν όμηροι από το 2017. Το 2020, ένας από αυτούς, 40χρονος επικεφαλής συνδικάτου και πατέρας τεσσάρων παιδιών, ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου και εγκαταλείφθηκε πίσω από ένα τοπικό σχολείο. Δύο χρόνια νωρίτερα ένας άλλος βρέθηκε ζωντανός αλλά βασανισμένος φρικτά, με τους μύες του μαχαιρωμένους επανειλημμένα με ένα κατσαβίδι.

Κάποιοι ενδίδουν στον εξαναγκασμό. «Διάφοροι τύποι τους πλησιάζουν στις πύλες του σχολείου ή σε μια καφετέρια και τους δείχνουν σε κινητά φωτογραφίες της γυναίκας και των παιδιών τους» λέει η Βαλερί Ζιάρ, δικηγόρος που έχει υπερασπιστεί αρκετούς. «Τους λένε: Κάνε αυτό που σου ζητάμε, αλλιώς θα την πληρώσει η οικογένειά σου».

Πολλοί, ωστόσο, δεν χρειάζονται ιδιαίτερη ενθάρρυνση – σύμφωνα με μια λίστα τιμολογίων που εντόπισε η αστυνομία, το τρέχον κόστος για την εξαγωγή ενός εμπορευματοκιβωτίου από το λιμάνι είναι 75.000 ευρώ. Εάν μετακινηθεί εκτός εμβέλειας των καμερών CCTV ή πιο κοντά σε έναν φράκτη, υπάρχει έξτρα κέρδος 50.000 ευρώ, ενώ ο δανεισμός ενός σήματος ασφαλείας αμείβεται με 10.000. Οι «υπεύθυνοι προσλήψεων» μπορούν να κερδίσουν 100.000 ευρώ ανά επιχείρηση.

Τα ποσά είναι αμελητέα σε σύγκριση με τα εντυπωσιακά κέρδη των συμμοριών ναρκωτικών: ένα κιλό κοκαΐνης που αγοράζεται για 1.000 δολάρια στην Κολομβία αξίζει περισσότερα από 35.000 ευρώ στην Ευρώπη και μόλις βγει λαθραία από το λιμάνι και κοπεί ή αραιωθεί με άλλες ουσίες μπορεί να πωληθεί στον δρόμο (ή, πιο πιθανό, να παραγγελθεί μέσω των εφαρμογών WhatsApp και Signal) για 50-70 ευρώ το γραμμάριο.

Η καλλιέργεια φύλλων κόκας στη Βολιβία, στην Κολομβία και στο Περού είναι σε άνοδο από το 2014, σύμφωνα με φετινή έκθεση του Γραφείου του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Εγκλημα, ενώ αυξήθηκε κατά 35% μεταξύ 2020-2021. Εν τω μεταξύ, η παγκόσμια ετήσια παραγωγή κοκαΐνης έχει ξεπεράσει τους 2.000 τόνους – ποσότητα διπλάσια σε σχέση με το 2014. Το ναρκωτικό είναι επίσης 40% πιο καθαρό σήμερα από ό,τι το 2010.

Στην Ευρώπη η κοκαΐνη πωλείται σε έως και διπλάσια τιμή από ό,τι στις ΗΠΑ, όπου η αγορά είναι πλέον κορεσμένη. Με περίπου 3,5 εκατομμύρια Ευρωπαίους να κάνουν χρήση του ναρκωτικού το 2021 –τέσσερις φορές περισσότεροι από όσους πριν από 20 χρόνια–, η Europol τοποθετεί τη συνολική αξία της ευρωπαϊκής αγοράς κοκαΐνης σε επίπεδο δρόμου μεταξύ 7,6 και 10,5 δισ. ευρώ.

Με τόσο μεγάλο τζίρο, οι έμποροι έχουν τη δυνατότητα να επεκτείνουν χρηματοδοτικά τις δραστηριότητές τους χρησιμοποιώντας κυρίως εμπορευματοκιβώτια, αλλά και γιοτ, ψαρόβαρκες, ιδιωτικά τζετ, επανδρωμένα ημι-υποβρύχια ή υποβρύχια drones. Εχουν «προσλάβει» έναν πανευρωπαϊκό «στρατό» περίπου 100.000 ατόμων για τις ανάγκες της διανομής.

Σύμφωνα με αστυνομικές πηγές, η επιχείρηση ελέγχεται σε μεγάλο βαθμό από συμμορίες της μεξικανικής μαφίας που κάποτε χρησίμευαν ως μεσάζοντες για τα κολομβιανά καρτέλ του Κάλι και του Μεντεγίν, αλλά τώρα διοικούν μεγάλο μέρος της αλυσίδας – από τη χρηματοδότηση της παραγωγής μέχρι την οργάνωση του λαθρεμπορίου στην Ευρώπη.

Οι αποστολές διαχωρίζονται για να μειωθεί το κόστος και ο κίνδυνος, και προωθούνται σε πανευρωπαϊκά εγκληματικά συνδικάτα, συμπεριλαμβανομένης της μαροκινής «μαφίας των Μόκρο» –που δραστηριοποιείται στο Βέλγιο και στην Ολλανδία–, σε σερβικές, αλβανικές και κοσοβάρικες συμμορίες, καθώς και στην Ντραγκέτα, τη μαφία της Καλαβρίας.

Το κύριο σημείο εισόδου παραμένει η Αμβέρσα, περίπου 450 χλμ. βορειοδυτικά της Χάβρης, όπου αστυνομικοί και τελωνειακοί υπάλληλοι –οι οποίοι, όπως στα περισσότερα λιμάνια, έχουν τα μέσα να ελέγχουν μόνο το 1%-2% όλων των εμπορευματοκιβωτίων– αναχαίτισαν ένα «τσουνάμι» περισσοτέρων από 43 τόνους κοκαΐνης μόνο το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους, μετά τους 110 τόνους που κατάσχεσαν το 2022.

Η Αμβέρσα έχει υποστεί περισσότερα από 200 βίαια περιστατικά που σχετίζονται με ναρκωτικά τα τελευταία πέντε χρόνια, συμπεριλαμβανομένων 81 μόνο την περυσινή χρονιά. Τον περασμένο Ιανουάριο, ένα 11χρονο κορίτσι –ανιψιά δύο εκ των κορυφαίων κατηγορούμενων λαθρεμπόρων ναρκωτικών του Βελγίου, των αδελφών Ελ Μπαλούτι– σκοτώθηκε όταν πέντε σφαίρες ενός καλάσνικοφ εκτοξεύθηκαν προς την κουζίνα της οικογένειας.

Περίπου 100 χλμ. βορειότερα, στο λιμάνι του Ρότερνταμ –του μεγαλύτερου στον κόσμο–, μια ενισχυμένη τελωνειακή επιχείρηση, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους αυτοματοποίησης των τερματικών σταθμών φορτίου του λιμανιού, έχει κάνει τα πράγματα πολύ πιο δύσκολα για τους λαθρεμπόρους, βοηθώντας στη μείωση των κατασχέσεων από τους 70 στους 47 τόνους πέρυσι.

Ομως η βία που σχετίζεται με τα ναρκωτικά έχει φθάσει σε αδιανόητα ύψη στην Ολλανδία. Τον Ιούλιο του 2021, ο ερευνητής τηλεοπτικός δημοσιογράφος Πέτερ ντε Βρις, ειδικός στο εγκληματολογικό ρεπορτάζ, πυροβολήθηκε σε χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων στο Αμστερνταμ και πέθανε εννέα ημέρες αργότερα. Μία από τις πηγές του ήταν ο βασικός μάρτυρας εναντίον του φερόμενου ως βαρώνου ναρκωτικών Ριντουάν Ταγκί, που συνελήφθη στο Ντουμπάι το 2019.

Ενας δικηγόρος που εμπλέκεται στην ίδια υπόθεση, ο Ντερκ Βιρσάμ, πυροβολήθηκε, επίσης το 2019, με αποτέλεσμα –μαζί με περιστατικά όπως η ανακάλυψη ενός εμπορευματοκιβωτίου που είχε μετατραπεί σε θάλαμο βασανιστηρίων– οι δήμαρχοι του Αμστερνταμ και του Ρότερνταμ να προειδοποιήσουν για μια «κουλτούρα εγκλήματος και βίας, που προσλαμβάνει σικελιάνικα χαρακτηριστικά».

Παντού, οι αστυνομικές και τελωνειακές έρευνες ενισχύονται σε μεγάλο βαθμό. Η Χάβρη προσέλαβε 25 νέους αξιωματικούς ασφαλείας φέτος, ενώ η Αμβέρσα έχει έναν νέο επίτροπο ναρκωτικών και στοχεύει να διασφαλίσει ότι όλα τα εμπορευματοκιβώτια που προέρχονται από τη Νότια Αμερική θα σαρώνονται αυτόματα μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Αλλά οι αποτρεπτικές πρωτοβουλίες των Αρχών οδηγούν τους διακινητές σε πιο εξεζητημένες μεθόδους.

Αντί να παράγουν την κοκαΐνη στη Νότια Αμερική και να αποστέλλουν το τελικό προϊόν στην Ευρώπη, οι συμμορίες δημιουργούν εξελιγμένα εργαστήρια στην ευρωπαϊκή ήπειρο για να εξαγάγουν πάστα κοκαΐνης κρυμμένη σε θαλάσσια φορτία –από πλαστικά πολυμερή έως προϊόντα ασφάλτου– και στη συνέχεια να τη μετατρέπουν σε σκόνη.

Περισσότερα από 30 τέτοια εργαστήρια διαλύθηκαν στην Ευρώπη το 2021, σύμφωνα με το ΕΚΠΝΤ. Τον Μάιο, μια αστυνομική επιδρομή σε ένα απομακρυσμένο εξοχικό σπίτι της Γαλικίας, στη βορειοδυτική Ισπανία, φέρεται να βρήκε οκτώ «μάγειρες» που δούλευαν όλο το εικοσιτετράωρο. Μόλις έμπαινε σε πλήρη λειτουργία, η νέα αυτή γραμμή παραγωγής θα μπορούσε να παράγει 200 κιλά κοκαΐνης την ημέρα, σύμφωνα με την ισπανική αστυνομία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News