Από τότε που συνταξιοδοτήθηκε το 2020, ο γιατρός Πολ Βολμπέρντινγκ βλέπει συχνά το ίδιο όνειρο: Επιστρέφει στο Γενικό Νοσοκομείο του Σαν Φρανσίσκο τη δεκαετία του 1980 φροντίζοντας ασθενείς με AIDS και χάνει πολλούς από αυτούς. Είναι αγχωτικό, όπως ήταν και στην πραγματική ζωή του. 

«Εχω πολλά χρόνια να δουλέψω εκεί και δεν ένιωσα ποτέ ότι ήθελα να επιστρέψω», είπε στην Washington Post ο 74χρονος Βολμπέρντινγκ, ο οποίος ήταν καθηγητής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο προσθέτοντας: «Αλλά αυτό το κομμάτι της καριέρας μου ήταν τόσο έντονο. Είχα τόσο άμεση εμπλοκή σε αυτό που έκανα και ήταν τόσο σημαντικό, που νομίζω ότι χαράχτηκε στους νευρώνες μου». 

Πριν από τη συνταξιοδότηση, ο Βολμπέρντιγνκ δεν έβλεπε ποτέ όνειρα σχετικά με την εργασία του. Ξεκίνησαν τα τελευταία χρόνια και διαφέρουν κατά πολύ από τα όνειρα που έβλεπε ως νεαρός ενήλικας. «Οταν ήμουν στα 40 μου, θα ονειρευόμουν περισσότερο τις σχέσεις μου και την οικειότητα», είπε. «Από τότε που μεγάλωσα, τα όνειρά μου άλλαξαν. Μερικές φορές ονειρεύομαι ότι οδηγώ σε μεγάλο δρόμο και δεν ξέρω πού βρίσκομαι. Ή φτάνω στο αεροδρόμιο και συνειδητοποιώ ότι δεν έχω ετοιμάσει τα πράγματά μου ή ότι έχασα την πτήση μου». 

Τι λένε οι επιστήμονες

Είναι ένα από τα μυστήρια που ακόμη συλλογίζονται επιστήμονες, ειδικοί στην ανάλυση του ύπνου. Αλλάζουν τα όνειρα όσο μεγαλώνουμε; Αν ναι, πώς και γιατί; 

Η έρευνα δείχνει ότι πράγματι αλλάζουν και οι ειδικοί λένε ότι αυτό πιθανότατα οφείλεται σε αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένων των θέσεων εργασίας, των σχέσεων, των τραυμάτων που βιώνουμε, ακόμη και του θανάτου. Τα όνειρα συχνά αντικατοπτρίζουν αυτές τις αλλαγές με τρόπους που μπορεί να είναι τόσο ενοχλητικοί όσο και ευχάριστοι. Μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν παλιές αναμνήσεις που οι ηλικιωμένοι αναβιώνουν ενώ κοιμούνται, όπως το να ονειρεύονται ότι επιστρέφουν σε μια παλιά δουλειά πολύ μετά την αποχώρησή τους από αυτήν. 

Τα όνειρα «είναι προϊόν ηλικίας», είπε ο Τζόσεφ Ντε Κονίνκ, ομότιμος καθηγητής στη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου της Οτάβα, ο οποίος έχει μελετήσει τα όνειρα για περισσότερα από 50 χρόνια. «Αν προσέξεις, μπορείς να μάθεις για τον εαυτό σου. Τα όνειρα εκτιμάται ότι είναι η συνέχεια της ξύπνιας ζωής μας». 

Τα παιδικά όνειρα

Ενώ το περιεχόμενο των ονείρων μπορεί να είναι δύσκολο να αναλυθεί επειδή οι άνθρωποι συχνά ξεχνούν τα όνειρά τους, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι αρκετά σταθερά θέματα εμφανίζονται συχνά ξεκινώντας από την παιδική ηλικία και αλλάζοντας μέσα από τα διαφορετικά στάδια της ζωής. 

Τα παιδιά βλέπουν συνήθως περισσότερα ζώα στα όνειρά τους από τους ενήλικες, είπε η Κέλι Μπάλκελι, ερευνήτρια ονείρων, συγγραφέας και ιδρύτρια της βάσης δεδομένων Sleep and Dream. «Είναι πιθανό να έχουν κατοικίδια ή να σχετίζονται με ιστορίες που έχουν διαβάσει για ζώα, όπως ο “Γουίνι το Αρκουδάκι”». Τα ζώα στα όνειρα συμβολίζουν συχνά τα ένστικτα και τις παρορμήσεις μας και τα παιδιά αισθάνονται πιο κοντά στα ζώα. 

Τα παιδιά βλέπουν επίσης περισσότερους εφιάλτες, «κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την ιδέα ότι η παιδική ηλικία είναι ευτυχισμένη, ξέγνοιαστη και αθώα», πρόσθεσε. «Τα παιδιά γνωρίζουν πόσο μικρά είναι σε έναν κόσμο μεγάλων. Ο μεγαλύτερος φόβος τους είναι η εγκατάλειψη, η απώλεια της γονικής φροντίδας. Ενα επαναλαμβανόμενο παιδικό όνειρο είναι η απαγωγή». 

Η θεματολογία των εφήβων

Τα θέματα των ονείρων αλλάζουν στην εφηβεία. Τα όνειρα των εφήβων και των νεαρών ενηλίκων είναι συχνά «πιο καυτά», είπε η Μπάλκελι, που σημαίνει «περισσότερο σεξ και επιθετικότητα, πιο έντονες κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Στη συνέχεια, καθώς μεγαλώνουμε, τείνουν να χαλαρώνουν κάπως». 

Με το πέρασμα του χρόνου, η συχνότητα των ερωτικών ονείρων και των αθλητικών ονείρων μειώνεται, δήλωσε ο Μικαέλ Σρεντλ, διευθυντής ερευνών του Εργαστηρίου Υπνου στο Κεντρικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας στο Μανχάιμ της Γερμανίας. Ενώ οι μαθητές είναι πιο πιθανό να ονειρεύονται φίλους, οι ηλικιωμένοι ονειρεύονται συχνότερα συγγενείς. Οι ηλικιωμένοι βλέπουν επίσης λιγότερους εφιάλτες, αλλά αυξάνονται τα όνειρα για ανθρώπους που έχουν πεθάνει. 

Τι βλέπουν οι ηλικιωμένοι

Οι ηλικιωμένοι αναφέρουν επίσης όνειρα όπου χάθηκαν σε ένα παράξενο περιβάλλον ή αναζητούσαν το αυτοκίνητό τους σε μια ξένη πόλη, είπε ο Σρεντλ. «Υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός ονείρων που σχετίζονται με την εργασία σε συνταξιούχους, συχνά με αρνητικό αίσθημα – όπως το να επιστρέφουν στην παλιά δουλειά τους – ιδιαίτερα εάν αυτή ήταν αγχωτική». 

Η επανασύνδεση με αγαπημένα πρόσωπα είναι ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. «Μια μεγάλη αλλαγή καθώς μεγαλώνουμε είναι ότι ο θάνατος γίνεται μεγαλύτερο θέμα», είπε η Μπάλκελι. «Οι ηλικιωμένοι βλέπουν περισσότερα όνειρα σχετικά με τον θάνατο και ανθρώπους που έχουν πεθάνει. Αν επιθυμείς κάτι αρκετά, τα όνειρά σου μπορούν να το δημιουργήσουν για σένα». 

Η Μπάλκελι πιστεύει ότι τα όνειρα «εξερευνούν το χάσμα ανάμεσα στη δημόσια εικόνα μας και τον πραγματικό εαυτό μας», είπε, σημειώνοντας ότι η εργασία, για τους περισσότερους ανθρώπους, είναι μέρος της ταυτότητάς τους. «Ισως προσπαθούμε να συνδέσουμε τα κομμάτια που λείπουν. Το να ονειρεύεσαι προβλήματα που παραμένουν άλυτα ίσως είναι ένας τρόπος να κάνεις κάτι γι’ αυτό. Αν και μερικές φορές ίσως είναι επώδυνο, ωστόσο μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη και την ολοκλήρωση της προσωπικότητάς μας».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News