Αμφιβολία δεν υπάρχει. Τα μπαστουνάκια του καρότου είναι απολαυστικά, το ίδιο και οι ωμές σαλάτες και το γκαθπάτσο, η δροσερή ανδαλουσιανή ντοματόσουπα. Και το στέικ ταρτάρ είναι μυθικό φαγητό, εξίσου, όμως μυθικό είναι και το σασίμι. Αλλά είναι δυνατόν να τρώμε αποκλειστικά ωμές τροφές;

Λέμε όχι εξαρχής συμφωνόντας με τον Ρίτσαρντ Ράνγκαμ, καθηγητή βιολογικής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και συγγραφέα του βιβλίου «Catching Fire: How Cooking Made Us Human», που υποστηρίζει ότι η ελεγχόμενη χρήση της φωτιάς είναι το σημαντικότερο ορόσημο στην ανθρώπινη εξέλιξη και τα μαγειρεμένα τρόφιμα ουσιαστικό στοιχείο της φυσιολογικής εξέλιξης των ανθρώπων.

Για τους φανατικούς της ωμοφαγίας, όμως, αυτό το πολύ σημαντικό γεγονός, που συνέβη για πρώτη φορά εκατοντάδες χιλιάδες ή ίσως και εκατομμύρια χρόνια πριν, ήταν μια σκοτεινή ημέρα για την ανθρωπότητα. «Το μαγειρεμένο φαγητό είναι δηλητήριο!», σύμφωνα με τον Ντέιβιντ «Αβοκάντο»  Γουλφ, τον αυτοανακηρυγμένο «ροκ σταρ και Ιντιάνα Τζόουνς των υπέρ-τροφών και του σύμπαντος της μακροζωίας».

Ο, όχι τόσο υπερβολικός, Ρόμπερτ Ρος, ιδιοκτήτης του RawFoodLife.com, είναι, εξάλλου, πεπεισμένος ότι η θερμότητα όχι μόνο καταστρέφει τα φυσικά ένζυμα που περιέχονται στα φρέσκα φρούτα και τα λαχανικά, αλλά επιπλέον παράγει τοξίνες. Στην ιστοσελίδα του ο Ρος γράφει: «Πριν ανακαλύψουμε τη φωτιά πριν από 10.000 – 20.000 χρόνια, επί εκατομμύρια χρόνια ευημερούσαμε χάρη σε φρέσκα, ακατέργαστα, ζωντανά τρόφιμα, τα οποία πρόσφερε ανόθευτα η φύση. Κατά κάποιο τρόπο, το μαγείρεμα επέτρεψε στους ανθρώπους να επεκταθούν σε όλο τον κόσμο, από την Αφρική μέχρι την Ανταρκτική. Ωστόσο, το πληρώσαμε ακριβά με μικρότερη διάρκεια ζωής και πολλές ασθένειες».

Αν τώρα, το κίνητρο για κάποιους να ζήσουν 140 χρόνια δεν είναι αρκετό, υπάρχει ακόμα ένας λόγος που τους κάνει να πετούν τηγάνια και κατσαρόλες. Η ωμοφαγία θα μπορούσε «να οξύνει την αντίληψη», όπως γράφει η Σιμόν Σάμιουελς στην ιστοσελίδα MindBodyGreen: «Άρχισα να κάνω μια τόσο καθαρή διατροφή με φρέσκα φρούτα και λαχανικά, κόβοντας όλα τα επεξεργασμένα “σκουπίδια” και τα αλλεργιογόνα, [και τότε] κάτι άλλαξε μέσα μου πνευματικά», αποκάλυψε η παθιασμένη οπαδός της ωμοφαγίας, «Μπορούσα να αξιοποιήσω την έξυπνη πλευρά μου και άρχισα να παρατηρώ την ομορφιά του κόσμου γύρω μου».

Πέρα όμως από τη οξυμένη παρατηρητικότητα και την μακροζωία, οι περισσότεροι οπαδοί της ωμοφαγίας συμφωνούν ότι ο «στόχος της κατανάλωσης περισσότερων ωμών τροφών είναι η λήψη άφθονων θρεπτικών συστατικών με έναν φυσικό τρόπο χώνεψης κατάλληλο για τα σώματά μας», γράφει στον Guardian η Φελίσιτι Κλόουκ.

Η ωμοφαγία, όμως, είναι μια δίαιτα τρομερά περιοριστική, καλή ίσως για τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού, αλλά και πάλι όχι κατάλληλη για όλους. Η κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών είναι βεβαίως θαυμάσια και δύσκολα θα διαφωνήσει κανείς ως προς αυτό αλλά όταν μπαίνει κάτω από την ομπρέλα της αποκλεισιτκής ωμοφαγίας δεν έχει πια μόνο οφέλη να προσφέρει.

Κατα καιρούς, διασημότητες όπως η Ντέμι Μουρ, η Μέγκαν Φοξ, η Γκουίνεθ Πάλτροου και ο Στινγκ έχουν υποστηρίξει το κίνημα της ωμοφαγίας, δεν υπάρχουν, όμως, ικανά αποδεικτικά στοιχεία ότι πρόκειται για μια σοφή επιλογή τρόπου ζωής.

After two wonderful shows at the @auditoriomx I got the chance to walk around Mexico City, take in the lovely ambience and enjoy some delicious tacos al pastor. See you tonight at the @audcitibanamex in Monterrey! Ticket information at www.sting.com

A post shared by Sting (@theofficialsting) on May 19, 2017 at 10:08pm PDT

Ακούγεται προφανές ότι τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα διατηρούν περισσότερα θρεπτικά συστατικά από τα μαγειρεμένα, και είναι πράγματι αλήθεια αλλά μόνο μέχρι κάποιο βαθμό. Η θερμότητα μειώνει, για παράδειγμα, τα επίπεδα της βιταμίνης C. Οι μελέτες του Ρούι Χάι Λιού, αναπληρωτή καθηγητή της Επιστήμης των Τροφίμων στο πανεπιστήμιο Cornell, έδειξαν μείωση κατά 10% στις ντομάτες, που μαγειρεύτηκαν για δύο λεπτά στους 88^ο C, και 29% στις ντομάτες, που μαγειρεύτηκαν για μισή ώρα στην ίδια θερμοκρασία.

Ωστόσο, ο Λιού δήλωσε στο Scientific American ότι πρόκειται για έναν συμβιβασμό που αξίζει τον κόπο, αφού η βιταμίνη C είναι σχετικά κοινή στη σύγχρονη διατροφή, ενώ το λυκοπένιο, που θεωρείται ακόμη πιο ισχυρό αντιοξειδωτικό, με το μαγείρεμα βελτιώνεται πραγματικά. Σύμφωνα με ένα πείραμα που δημοσιεύθηκε το 2002 στο Journal of Agriculture and Food Chemistry, το λυκοπενίο που υπάρχει στις τομάτες αυξήθηκε κατά 35% μετά από 30 λεπτά στους 88^ο C.

Ο Λιού σημειώνει επίσης ότι και άλλα λαχανικά, όπως το σπανάκι, τα μανιτάρια, οι πιπεριές και το λάχανο, παρέχουν στον οργανισμό περισσότερα αντιοξειδωτικά, όπως τα καροτενοειδή και το φερουλικό οξύ, όταν βράζουν ή μαγειρεύονται στον ατμό. Άλλα πειράματα έχουν δείξει επίσης ότι σε σχέση με τα ωμά, τα μαγειρεμένα καρότα περιέχουν περισσότερη βήτα-καροτίνη, την οποία ο οργανισμός μετατρέπει σε βιταμίνη Α. Το μαγείρεμα, όμως, δεν αφορά μόνο τα φρούτα και τα λαχανικά. Έχει αποδειχθεί ότι το βράσιμο αυξάνει την ποσότητα της πρωτεΐνης των αυγών κατά 40%.

I absolutely loved my day yesterday at #juicebeauty HQ meeting with influencers and entrepreneurs including @juicebeautykaren. So inspiring. Stay tuned, Monday I will be taking over the @juicebeauty IG page and getting up to all sorts of shenanigans. ???#cleanbeauty

A post shared by Gwyneth Paltrow (@gwynethpaltrow) on Feb 4, 2017 at 3:42pm PST

Και επειδή γίνεται πολλή κουβέντα για το φυσικό φαγητό, σύμφωνα με τον καθηγητή Στίβεν Τζόουνς, «είμαστε το μοναδικό ζώο που θα πέθαινε εάν τρεφόταν αποκλειστικά με ωμό φαγητό». Το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα είναι όσο τα δύο τρίτα του πεπτικού συστήματος ενός γορίλλα ή ενός χιμπατζή, επίσης τα δόντια και τα στόματά μας είναι αντίστοιχα πιο μικρά. Όλα αυτά δείχνουν – σύμφωνα με τον καθηγητή Ρίτσαρντ Ράνγκαμ- ότι «εμείς, ως είδος, έχουμε προσαρμοστεί σε μια διατροφή πολύ υψηλής ποιότητας».

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, η σύγχρονη ωμοφαγία μπορεί να είναι οτιδήποτε άλλο εκτός από «φυσική» και είναι  δύσκολο να επιβιώσει κανείς για πολύ καιρό τρώγοντας αποκλειστικά ακατέργαστες τροφές.

«Το μαγείρεμα είναι στην πραγματικότητα μια μορφή προ-πέψης, η οποία μας επιτρέπει να καταναλώνουμε λιγότερη ενέργεια κατά τη διαδικασία τη μάσησης και της πέψης», γράφει η Χάτι Έλις στο βιβλίο της «What to Eat», πράγμα που σημαίνει ότι μετά από κάθε μπουκιά καταλήγουμε με περισσότερες θερμίδες. Αυτό μπορεί, εν μέρει, να εξηγήσει γιατί οι υποστηρικτές της ωμοφαγικής δίαιτας είναι τόσο φανατικοί για τα οφέλη της.

Ο Ράνγκαμ λέει ότι είναι «ένας πολύ καλός τρόπος για να χάσετε βάρος», αν βέβαια δεν σας πειράζουν οι, μερικές φορές ανησυχητικές, παρενέργειες από τη μεγάλη κατανάλωση ωμών τροφών. Σύμφωνα με μια γερμανική μελέτη το 30% των γυναικών, που ακολούθησαν μια απόλυτα ωμοφαγική  δίαιτα είχαν ακατάστατους εμμηνορροϊκούς κύκλους ή καθόλου – σαφές σημάδι, σύμφωνα με τους ερευνητές, «χρόνιας έλλειψης ενέργειας».

Είναι προφανές, εξάλλου, ότι το μαγείρεμα προστατεύει από παθογόνα βακτήρια όπως η σαλμονέλα και το Ε coli ενώ επίσης μας επιτρέπει να καταναλώνουμε τροφές, όπως η πατάτα, που ωμές είναι δύσπεπτες ή δεν χωνεύονται από το πεπτικό μας σύστημα.

Από αρκετές μικρές μελέτες στη Φινλανδία υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι η ωμοφαγία μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της ρευματοειδούς αρθρίτιδας, αλλά –παρά τους ισχυρισμούς ορισμένων οπαδών της- σύμφωνα με δημοσίευμα του International Journal of Cancer Research and Treatment, δεν υπάρχει κάποιο όφελος για τους καρκινοπαθείς.

Το σίγουρο είναι ότι μειώνοντας την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων και αυξάνοντας αντίστοιχα την κατανάλωση φρέσκων φρούτων και λαχανικών, τρώγοντάς τα είτε μαγειρεμένα στον ατμό, είτε ψημένα, είτε φρεσκοκομμένα και ωμά, κάνουμε καλό στον οργανισμό μας, αλλά όπως αποδεικνύεται, πραγματικά οφέλη από την ωμοφαγία δεν υπάρχουν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News