Σύμφωνα με την έκθεση «Η Κοινωνία με μία Ματιά», του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), το 76% των νέων δεν είχε εγκαταλείψει την οικογενειακή εστία το 2014, κάτι που φέρνει την Ελλάδα στη δεύτερη θέση, πίσω από την Ιταλία. Το φαινόμενο, πάντως, φαίνεται πως συνδέεται και με την κρίση, καθώς οι χώρες της νότιας Ευρώπης «κυριαρχούν» στη συγκατοίκηση των νέων με τους γονείς τους.

Συγκεκριμένα, το 76% των νέων 15 έως 29 ετών δεν είχε εγκαταλείψει την οικογενειακή εστία, ποσοστό που κατατάσσει τη χώρα μας στη δεύτερη θέση ανάμεσα στα 35 κράτη-μέλη του ΟΟΣΑ, μαζί με τη Σλοβενία και πίσω μόνο από την Ιταλία.

Την πρώτη εξάδα συμπληρώνουν η Σλοβακία, η Πορτογαλία και η Ισπανία, κάτι που σημαίνει ότι τα έξι υψηλότερα ποσοστά συγκατοίκησης νέων με τους γονείς τους καταγράφονται στη νότια Ευρώπη. Στον αντίποδα, σε τέσσερις από τις πέντε τελευταίες θέσεις τού πίνακα βρίσκονται χώρες τής βόρειας Ευρώπης, η Δανία, η Σουηδία, η Φινλανδία και η Νορβηγία. Το γεγονός αυτό οφείλεται -εν μέρει- σε πολιτισμικούς παράγοντες, αλλά εξηγείται σε έναν βαθμό και από την οικονομική κρίση που έπληξε βαθιά τον ευρωπαϊκό Νότο. Αυτή η κατάσταση υποχρέωσε πολλούς νέους να συνεχίσουν να κατοικούν με τους γονείς τους, καθώς δεν είναι οικονομικά αυτάρκεις.

Τα στοιχεία τού ΟΟΣΑ φανερώνουν ότι οι νέοι είναι η ηλικιακή ομάδα που διατρέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας, ενώ ειδικά σε περιόδους ύφεσης ή αναιμικής ανάπτυξης δυσκολεύονται να έχουν επαγγελματική αποκατάσταση.

Τον Αύγουστο του 2016, περισσότεροι από 4,1 εκατομμύρια νέοι 15 έως 24 ετών ήταν άνεργοι στην ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat. Τα τρία υψηλότερα ποσοστά καταγράφηκαν στην Ελλάδα, την Ισπανία και την Ιταλία.

Στο 10,1%, αμετάβλητη σε σχέση με τον Ιούλιο διαμορφώθηκε η ανεργία στην Ευρωζώνη τον Αύγουστο του 2016, με την Ελλάδα να κρατά σταθερά τα πρωτεία και να είναι η μοναδική χώρα όπου το ποσοστό υπερβαίνει το φράγμα του 20%. Σύμφωνα με τα συγκεντρωτικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Eurostat, η ανεργία στη χώρα μας ανήλθε στο 23,4% (στοιχεία Ιουνίου), ενώ στη δεύτερη θέση βρέθηκε η Ισπανία, όπου τον τελευταίο μήνα του καλοκαιριού το ποσοστό των ανέργων έπεσε στο 19,5%. Η Ελλάδα είναι μακράν πρώτη και στο μέτωπο της νεανικής ανεργίας, με 47,7% (στοιχεία Ιουνίου), ενώ ακολουθούν η Ισπανία με 43,2% και η Ιταλία με 38,8%. Το χαμηλότερο ποσοστό διαπιστώθηκε και σε αυτή την περίπτωση στη Γερμανία, όπου μόλις το 6,9% των νέων κάτω των 25 ετών που έχουν μπει στην αγορά εργασίας δεν έχει βρει απασχόληση.

Μία ακόμα ενδιαφέρουσα εξέλιξη, που προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, είναι ότι τόσο στη χώρα μας, όσο και γενικότερα στον ΟΟΣΑ, έχει αυξηθεί σημαντικά η μέση ηλικία γάμου και για τα δύο φύλα. Στην Ελλάδα, το 2014 ο μέσος άνδρας παντρευόταν όταν ήταν περίπου 33 ετών, ενώ το 1990 η αντίστοιχη ηλικία ήταν τα 29. Εφάμιλλη είναι η αλλαγή για τις γυναίκες, καθώς η μέση ηλικία γάμου αυξήθηκε από τα 25 στα 29.

Τι συνέπειες προκύπτουν από τη συγκατοίκηση;

Είναι κάτι παραπάνω από δεδομένο ότι αυτή η αναγκαστική συγκατοίκηση επιβάλλεται στους νέους ανθρώπους βάσει των οικονομικών συνθηκών που «γεννά» η κρίση. Είναι προφανές ότι ένας νέος άνθρωπος, εάν δεν έχει δουλειά, εάν είναι μακροχρόνια άνεργος, δεν μπορεί να ζήσει μακριά από τους γονείς. Αυτό ανέκαθεν ίσχυε στη χώρα μας και είναι λογικό, αλλά αυτές τις εποχές συμβαίνει ακόμα κι αν ένας νέος έχει μια δουλειά.

Από τη μια οι μισθοί Βουλγαρίας, που δεν επιτρέπουν σε έναν νέο να συντηρήσει μόνος του ένα σπίτι, από την άλλη το γεγονός ότι υπάρχουν, σε έντονο βαθμό, οι καθυστερήσεις καταβολής του μισθού από τους εργοδότες, έχουν δημιουργήσει αυτό το φαινόμενο: οι νέοι άνθρωποι δεν μπορούν, εκ των πραγμάτων, να απομακρυνθούν από την οικογενειακή εστία.

Αυτό, όμως, πέραν των όποιων θεμάτων μπορεί να δημιουργεί η συγκατοίκηση με τους γονείς, παράγει και μια κατάσταση η οποία έχει μεγαλύτερες προεκτάσεις, περισσότερο σοβαρές από το ότι, για παράδειγμα, ο μπαμπάς και η μαμά πέφτουν νωρίς για ύπνο και δεν μπορείς να φέρεις τους φίλους στο σπίτι.

Με αυτές τις συνθήκες δημιουργείται μια γενιά η οποία δεν μπορεί να «αναπνεύσει» μέσα στην αυτάρκειά της και στην ανεξαρτητοποίησή της και έτσι καθυστερεί να αναλάβει τις ευθύνες της. Οταν μένεις με τους γονείς σου -τις περισσότερες φορές- αντιμετωπίζεις το σπίτι σαν ξενοδοχείο, εκεί που τα πάντα τα έχουν αναλάβει άλλοι για σένα. Πλυμένα και σιδερωμένα ρούχα, προμήθεια τροφών, ετοιμασία φαγητού, οι πετσέτες στη θέση τους. Στο πατρικό σου δεν νοιάζεσαι για το αν θα πληρωθούν οι λογαριασμοί, και με ποιον τρόπο, στο πάλαι ποτέ παιδικό σου δωμάτιο είσαι φιλοξενούμενος, «πελάτης» – και έχεις πάντα δίκιο. Εννοείται ότι υπάρχουν και περιπτώσεις παιδιών που συνεισφέρουν στο πατρικό νοικοκυριό -με όποιον τρόπο μπορούν- αλλά αυτές, φευ, είναι η εξαίρεση. Η συγκατοίκηση, πέραν των όποιων πρακτικών ζητημάτων, δημιουργεί ανώριμους πολίτες που δεν έχουν αναλάβει τις ευθύνες τους στο να συντηρήσουν ένα νοικοκυριό, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται, με όποια επέκταση μπορεί να υπάρχει από αυτό και στην ίδια την κοινωνία.

Οι νέοι εννοείται ότι δεν φταίνε για όλο αυτό, η συγκατοίκηση δεν αποτελεί επιλογή τους – είπαμε, η κρίση το έχει «γεννήσει» όλο αυτό, με το πνευματικό και βιολογικό παιδί της, την ανεργία. Και οι φήμες λένε ότι συγκατοικούν.

Τι θα μπορούσε να γίνει για να αλλάξουν τα παραπάνω; Σύμφωνα με τα όσα είπε ο Αλέξης Τσίπρας στο 2^ο συνέδριο του κόμματος, «Η αναπτυξιακή μας στρατηγική έχει μια συγκεκριμένη κατάληξη. Να μπει τέλος στον φαύλο κύκλο της ύφεσης και της ανεργίας». Αυτό υπογράμμισε και έθεσε ως ορόσημο το έτος 2021. «Δεσμευόμαστε να εργαστούμε σκληρά με όλες μας τις δυνάμεις έτσι ώστε, εκείνη τη χρονιά, η Ελλάδα να έχει καταφέρει να μειώσει την ανεργία στο μισό του σημερινού της ύψους», τόνισε.

Οσοι νέοι, λοιπόν, συγκατοικείτε με τους γονείς σας, κουράγιο. Πέντε χρόνια είναι, θα περάσουν. Θα φτάσετε τα 30+ χρόνια της ζωής σας για να φύγετε από το πατρικό σας…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News