Τα πρώτα γαλάζια μάτια που γνωρίζουμε άνοιξαν στην Ευρώπη πριν από 14.000 χρόνια. Από πού το ξέρουμε; Από τα ίχνη που άφησαν στο DNA κάποιων πρωτόγονων ανθρώπων οι οποίοι έζησαν στη Μεσόγειο και τον Καύκασο.

«Οι πρώτοι Ευρωπαίοι έφτασαν στην Ευρώπη από την Αφρική πριν από 60.000 με 70.000 χρόνια. Είχαν σκούρο δέρμα και μάτια. Τα χαρακτηριστικά αυτά άλλαξαν σιγά σιγά λόγω του κλίματος. Τα γαλάζια μάτια είναι ένας από τους καρπούς αυτής της εξέλιξης» εξηγεί στην ιταλική Repubblica ο Ντέιβιντ Καραμέλι, ανθρωπολόγος στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και ένας από τους συντάκτες μελέτης που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Nature για την ιστορία, τις μετακινήσεις και την εξέλιξη των αρχαίων Ευρωπαίων.

Στη μελέτη περιλαμβάνεται η σχεδόν πλήρης ανάλυση του DNA 51 πρωτόγονων ανθρώπων, οι οποίοι έζησαν από 45.000 έως 7.000 χρόνια πριν. Σε αυτό το χρονικό διάστημα οι πιο παλιοί Ευρωπαίοι αναμείχθηκαν με τα κύματα των «μεταναστών» που προέρχονταν από τη Μέση Ανατολή.

«Οταν οι πρόγονοί μας ήρθαν από την Αφρική – εξηγεί – ήταν πολύ ψηλοί και σκούροι στο δέρμα. Στην Ευρώπη όχι μόνο άλλαξε το χρώμα του δέρματός τους, αλλά και μειώθηκε και το ύψος τους»

Ο λόγος αυτής της μετακίνησης ήταν το ευρωπαϊκό κλίμα, το οποίο άφηνε πίσω του την τελευταία εποχή των παγετώνων και γινόταν πιο εύκρατο. Είναι η πρώτη φορά – σημειώνει η ιταλική εφημερίδα – που μια γενετική ανάλυση πραγματοποιείται σε δείγματα ανθρώπων απ’ όλη την ήπειρο (από την Ισπανία έως τη Γεωργία και τη Σιβηρία) και σε ένα τόσο ευρύ διάστημα χρόνου.

Ενας άλλος ανθρωπολόγος, ο Στέφανο Ρίτσι, απεικόνισε στο Nature τους ανθρώπους με ανοικτά μάτια και έντονα ζυγωματικά, αλλά και με το πλατύ μέτωπο που χαρακτηρίζει τον σύγχρονο άνθρωπο. «Οταν οι πρόγονοί μας ήρθαν από την Αφρική – εξηγεί – ήταν πολύ ψηλοί και σκούροι στο δέρμα. Στην Ευρώπη όχι μόνο άλλαξε το χρώμα του δέρματός τους, αλλά και μειώθηκε και το ύψος τους».

Το «φωτογραφικό φιλμ» των ευρωπαίων προγόνων μας περιλαμβάνει και έναν πρωταγωνιστή της εποχής, ο οποίος στο τέλος κατέληξε στο περιθώριο: τον άνθρωπο του Νεάντερταλ. Σήμερα γνωρίζουμε ότι αυτός ο πρόγονός μας, ο οποίος εξαφανίστηκε πριν από 40.000 χρόνια, είχε διασταυρωθεί με τους Σάπιενς. Παρόλα αυτά τα ίχνη του DNA του εξαφανίστηκαν σιγά σιγά από τον γενετικό χάρτη του σύγχρονου ανθρώπου. Εάν στην περίοδο που εξέτασαν οι ανθρωπολόγοι του πανεπιστημίου της Φλωρεντίας ήταν 4 με 6%, σήμερα έχει κατεβεί στο 2%. Καρπός μιας φυσικής επιλογής που για λόγους οι οποίοι δεν είναι ακόμη απολύτως σαφείς, «τιμώρησε» τα γονίδιά τους.

«Δεν ξέρουμε πολλά για τα μάτια τους» σημειώνει ο Ντέιβιντ Καμαρέλι που το 2007 είχε αναπαραστήσει το πρόσωπο των Νεάντερταλ. «Αλλά και σε αυτούς υπήρχαν άτομα με ανοικτό δέρμα και κοκκινωπά μαλλιά».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News