Σύννεφα καπνού υψώθηκαν –ξανά– την Πέμπτη πάνω από τις γκρίζες εγκαταστάσεις του πυρηνικού σταθμού της Ζαπορίζια, του μεγαλύτερου πυρηνικούσ ταθμού στην Ευρώπη, στις όχθες του ποταμού Δνείπερου.

Για τους Ουκρανούς πολίτες στην άλλη άκρη του ποταμού –και για τον κόσμο που παρακολουθεί τις εξελίξεις μέσα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα ρεπορτάζ– το θέαμα προκάλεσε νέα ρίγη φόβου: ήταν βομβαρδισμός, φωτιά ή κάτι χειρότερο;

Εχοντας καταλάβει το εργοστάσιο από τις αρχές Μαρτίου, οι ρωσικές δυνάμεις ξεκίνησαν να βομβαρδίζουν ουκρανικές πόλεις στη γύρω περιοχή πίσω από την «πυρηνική ασπίδα» του, σύμφωνα με την Telegraph.

Το εργοστάσιο, το οποίο μπορεί να ηλεκτροδοτήσει τέσσερα εκατομμύρια σπίτια, εξακολουθούσε, όλο αυτό το διάστημα, να λειτουργεί δύο από τους τέσσερις πυρηνικούς αντιδραστήρες του. Εάν το Κίεβο θελήσει να ανακαταλάβει τον ουκρανικό νότο, πρέπει είτε να παρακάμψει την περιοχή, είτε να περικυκλώσει το εργοστάσιο, είτε να το ανακαταλάβει, με προσεχτικές κινήσεις.

Τις τελευταίες ημέρες, λοιπόν, πολλαπλές αναφορές έκαναν λόγο για βομβαρδισμό του εργοστασίου. Η Μόσχα κατηγόρησε την Ουκρανία. Το Κίεβο απάντησε ότι η Ρωσία ευθύνεται για τις εκρήξεις, κατηγορώντας τη ότι επιχειρεί να καταστρέψει τις ουκρανικές υποδομές.

#BREAKING Pro-Moscow official says #Ukraine striking #Zaporizhzhia nuclear plant.
And Ukraine accuses #Russia of Zaporizhzhia #nuclear plant strikes. pic.twitter.com/9Tna09myi4

— The apprised (@the_apprised) August 11, 2022

Δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης

Την Πέμπτη, οι ουκρανικές Αρχές δήλωσαν ότι πέντε ρωσικές οβίδες έπληξαν τις εγκαταστάσεις του πυρηνικού σταθμού, με τα βλήματα να πέφτουν δίπλα σε μια αποθήκη ραδιενεργών υλικών. Κανείς δεν τραυματίστηκε και το προσωπικό κατάφερε να περιορίσει τη φωτιά, σύμφωνα με την Energoatom, την κρατική επιχείρηση που εκμεταλλεύεται τους πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας.

Το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ δήλωσε την ίδια ημέρα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες στηρίζουν τις εκκλήσεις του ΟΗΕ, και άλλων οργανισμών και κρατών, για τη δημιουργία μίας αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης γύρω από το εργοστάσιο.

«Συνεχίζουμε να καλούμε τη Ρωσία να σταματήσει όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις στις ουκρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ή κοντά σε αυτές, να επιστρέψει τον πλήρη έλεγχο τους στην Ουκρανία, και να υποστηρίζουμε τις ουκρανικές εκκλήσεις για αποστρατικοποιημένη ζώνη γύρω από τον πυρηνικό σταθμό», δήλωσε εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

New: The #US State Department called on #Russian forces to cease all military activity surrounding the #Zaporizhzhia Nuclear Power Plant (ZNPP) and support the creation of a demilitarized zone amidst new reports of shelling at the ZNPP on August 11.https://t.co/EmHcWD2OlG pic.twitter.com/eLxTR0rZX7

— ISW (@TheStudyofWar) August 12, 2022

Οποιος κι ευθύνεται για τους βομβαρδισμούς, οι ντόπιοι στη μικρή πόλη της Νικόπολης, η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στον πυρνικό σταθμό, κατηγορούν τη Ρωσία για την «αυτοκτονική» χρήση του εργοστασίου ως στρατιωτικής βάσης.

Η Ολένα Κράβτσουκ ζει περίπου έξι χιλιόμετρα μακριά. Είπε στην Telegraph ότι δεν θα αφήσει το σπίτι που έχτισε με τον άντρα της, ούτε τον κήπο που φροντίζει καθημερινά, παρά το τακτικό βουητό των σειρήνων που προειδοποιούν για τις αεροπορικές επιδρομές. «Ανησυχώ και φοβάμαι ότι μπορεί να συμβεί πυρηνικός πόλεμος», ανέφερε η 51χρονη, υπό των ήχο των πολεμικών σειρηνών.

«Αν συμβεί κάτι κακό στον πυρηνικό σταθμό, δεν επηρεάζει μόνο εμάς εδώ, αλλά ολόκληρη την Ουκρανία και την Ευρώπη. Δεν θέλουμε να φύγουμε, αλλά αν υπάρξει έκρηξη στο εργοστάσιο τότε δεν θα έχουμε άλλη επιλογή από το να εγκαταλείψουμε την περιοχή, θα μας αναγκάσουν οι Αρχές», πρόσθεσε.

Για τον Ολεξάντρ Σαγιούκ, τον δήμαρχο της Νικόπολης, δεν έχει έρθει αυτή η στιγμή. «Ο καθένας πρέπει να πάρει αυτή την απόφαση μόνος του, δεν θα πούμε στους ανθρώπους να φύγουν», είπε ο Σαγιούκ, αν και πρόσθεσε: «Ζώντας εδώ, το να δούμε να ξημερώνει η επόμενη μέρα, είναι καλό».

More Russian military equipment is being set-up at the #Zaporizhzhia Nuclear Power Plant in Enerhodar, a new drone video shows. Here's small thread with geo-locations and recent @planet high-resolution satellite imagery showing new military positions and strike impacts?1/x https://t.co/BPJa88tbUN pic.twitter.com/YM1TB4fI5M

— Wim Zwijnenburg (@wammezz) August 8, 2022

Ουκρανοί τεχνικοί βασανίστηκαν

Από τότε που κατέλαβαν το εργοστάσιο, Ρώσοι στρατιώτες ανάγκασαν τους ουκρανούς τεχνικούς να συνεχίσουν να εργάζονται στο εργοτάξιο υπό τη διαχείριση της Μόσχας, σύμφωνα, πάντα, με τη βρετανική εφημερίδα

Μερικοί έχουν βασανιστεί με ηλεκτροσόκ, λόγω υποψιών ότι παρείχαν πληροφορίες στον ουκρανικό στρατό. Αλλοι απήχθησαν από στρατιώτες «πεινασμένους» για μετρητά προκειμένου να επιστραφούν στις οικογένειές τους έναντι λύτρων.

Σε ομιλία του την Κυριακή ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο Ουκρανός πρόεδρος, είπε: «Δεν υπάρχει έθνος στον κόσμο που να μπορεί να αισθάνεται ασφαλές όταν ένα κράτος – τρομοκράτης βάλει εναντίον πυρηνικού σταθμού».

Η ίδια η Ουκρανία έχει στοχοθετήσει το εργοστάσιο, ωστόσο το έκανε με όπλα υψηλής ακρίβειας. Οι στρατιωτικές μυστικές υπηρεσίες ανέφεραν ότι ένα «καμικάζι» – drone κατέστρεψε έναν ρωσικό εκτοξευτή πυραύλων Grad στις 22 Ιουλίου, 137 μέτρα, μόλις, από έναν πυρηνικό αντιδραστήρα του σταθμού.

Ο επικεφαλής της στρατιωτικής διοίκησης της Ζαπορίζια Ολεξάντρ Στάρουκ απέρριψε –όωπς και ο Ζελένσκι– την εκδοχή ότι το Κίεβο θα βομβάρδιζε κάποιο πυρηνικό σταθμό, όπως και τις σχετικές καταγγελίες των Ρώσων.

«Θα ήταν αυτοκτονία για εμάς», εξήγησε ο αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε στην Telegraph από ένα υπόγειο καταφύγιο της περιοχής. «Δεν έχει λογική να βομβαρδίσουμε τον σταθμό –40.000 άνθρωποι βρίσκονται στην κατεχόμενη πόλη Ενερχοντάρ (σ.σ. η οποία βρίσκεται πολύ κοντά στον πυρηνικό σταθμό) και άλλες 200.000 ζουν στις γύρω κατεχόμενες περιοχές. Η ζώνη που θα επηρεαζόταν από μία πυρηνική καταστροφή, η οποία θα βρισκόταν σε κίνδυνο, είναι πραγματικά μεγάλη».

«Ηδη παίζουν με τη φωτιά»

Δυτικές υπηρεσίες πληροφοριών εκτιμούν ότι το εργοστάσιο είναι στιβαρό, με τους αντιδραστήρες να προστατεύονται από σκυρόδεμα που μπορεί να αντέξει τρομοκρατική επίθεση ή αεροπορικό δυστύχημα, έγραψε επίσης η εφημερίδα στο εκτενές ρεπορτάζ της για τον «συναγερμό» που έχει σημάνει στη Ζαπορίζια.

Από την άλλη, ο Στάρουκ προειδοποίησε ότι κατά τη διάρκεια των μαχών ρουκέτες θα μπορούσαν να χτυπήσουν το εργοστάσιο «κατά λάθος», και επισήμανε ότι οι Ρώσοι είχαν ήδη καταφέρει να πλήξουν τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου. «Τον Μάρτιο κατέστρεψαν το κέντρο ελέγχου του σταθμού», σημείωσε ο ουκρανός αξιωματούχος.

«Παίζουν ήδη με τη φωτιά. Πριν από την εισβολή, δεν είχαμε στρατιώτες και όπλα στον σταθμό, (είχαμε) μόνο την Εθνική Φρουρά. Ωστόσο οι Ρώσοι παραβίασαν όλους τους διεθνείς κανόνες για τον πόλεμο», συμπλήρωσε.

Ερωτηθείς εάν ανησυχεί ότι μια έκρηξη στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα νεό Τσερνόμπιλ, ο Στάρουκ εμφανίστηκε βέβαιος ότι η απειλή είναι ακόμη πιο σοβαρή: «Δεν θα είναι άλλο Τσερνόμπιλ γιατί αυτός ο σταθμός είναι ακόμη μεγαλύτερος. Θα είναι ακόμα χειρότερα».

Ο μόνος τρόπος για να «βγάλουν τους Ρώσους» από το εργοστάσιο, συνέχισε, είναι η προμήθεια της Ουκρανίας με περισσότερα όπλα μεγάλου βεληνικούς από τη Δύση.

Στην κοντινή πόλη Στεπνάιρσκ, η απειλή μιας πιθανής πυρηνικής καταστροφής βρίσκεται στο μυαλό όλων. Από τους 5.000 ανθρώπους που ζούσαν εδώ, έχουν απομείνει μόνο 1.500. Σκύλοι και γάτες τριγυρνούν στους δρόμους, οι οποίοι βομβαρδίζονται τακτικά από το ρωσικό πυροβολικό, κατά την Telepraph.

Σε μια πολυκατοικία κοντά σε ένα νηπιαγωγείο που είxε βομβαρδιστεί μερικά 24ωρα νωρίτερα από τη δημοσίευση του ρεπορτάζ (στις 11 Αυγούστου), η 56χρονη Ολγα Σατοχάινα, τόνισε στο βρετανικό Μέσο πόσο φοβισμένοι ήταν οι κάτοικοι.

«Ανησυχούμε που βρισκόμαστε τόσο κοντά στον σταθμό, αλλά την ίδια στιγμή, δεν έχουμε επιλογή να φύγουμε. Οι άνθρωποι με ρωτούν γιατί δεν φεύγω, αλλά πού μπορώ να πάω;», διερωτήθηκε η ίδια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News