Τρομοκράτες με… διεθνή καριέρα, άνθρωποι της πιάτσας που δουλειά τους είναι να «ξεπλένουν» χρήμα και γερμανοί αγοραστές αυτοκινήτων, θα πρέπει να ξανασκεφτούν τις δραστηριότητές τους τώρα που η ΕΚΤ προτίθεται να κρύψει τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ στο ντουλάπι με τα… άσχημα αντικείμενα. Τουλάχιστον αυτό υποστηρίζουν σε νέο δημοσίευμά τους για το θέμα, στο φύλλο της Τρίτης, οι Financial Times.

Η συζήτηση γύρω από το μέλλον του συγκεκριμένου τραπεζογραμματίου δεν είναι βέβαια τωρινή, εντάθηκε αμέσως μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι. Κι όλα αυτά για ένα χαρτονόμισμα που ελάχιστοι έχουν στο πορτοφόλι τους και ακόμη πιο λίγοι έμποροι ή καταστηματάρχες το δέχονται.

Σύμφωνα με τους FT, το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ είναι το «νόμισμα της επιλογής» των εγκληματικών και τρομοκρατικών δικτύων. Τούτο επιβεβαιώνει και ο Ρομπ Γουέινραϊτ, διευθυντής της ευρωπαϊκής αστυνομικής υπηρεσίας της Europol.

Κατά τον Μάριο Ντράγκι, οι ενδείξεις είναι ικανές να πείσουν την ΕΚΤ να το αποσύρει. Μιλώντας τη Δευτέρα στο Ευρωκοινοβούλιο, ο ιταλός τραπεζίτης τόνισε πως το χαρτονόμισμα ζει με… δανεικό χρόνο και ότι έχει αυξηθεί η πεποίθηση στην παγκόσμια κοινή γνώμη ότι χρησιμοποιείται, ως επί το πλείστον, για εγκληματικούς σκοπούς.

Αντιδρούν οι Γερμανοί

Η διατυπωμένη πρόθεση της ΕΚΤ να αποσύρει κάποια στιγμή το εν λόγω χαρτονόμισμα, επειδή λειτουργεί ως βασική μονάδα του μαύρου χρήματος, δεν βρίσκει την καθολική αποδοχή. Το αντίθετο μάλιστα. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης ζήτησαν διακριτικά την προηγούμενη εβδομάδα να επανεξεταστεί το θέμα. Με τον ιταλό κεντρικό τραπεζίτη διαφωνούν και οι ειδικοί της αγοράς. Κρίνοντας, δε, από το διάγραμμα της Bank of America, ο όγκος των χαρτονομισμάτων των 500 ευρώ ενισχύεται συνεχώς.

Η τελική απόφαση ανήκει βέβαια στην Φρανκφούρτη. Ο κ. Ντράγκι δεν θέλησε να αποκαλύψει πότε ακριβώς σκοπεύει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να ξεκινήσει το πρόγραμμα απόσυρσης των 500 ευρων, ωστόσο καλά πληροφορημένες πηγές που επικαλούνται οι FT, σημειώνουν ότι στα γραφεία της τράπεζας κυκλοφορεί μια άτυπη απόφαση περί απόσυρσης.

Για την Europol, η απομάκρυνση των 500 ευρώ από την καθημερινότητα θα ήταν σαν μουσική στα αυτιά της. Αυτή, όμως, που αντιδράει έντονα είναι η Γερμανία που έχει μακρά παράδοση στη χρήση μεγάλης αξίας χαρτονομισμάτων για μεγάλες αγορές. Δημοσίευμα της προηγούμενης εβδομάδας στην ευρείας κυκλοφορίας Bild, καταδεικνύει πώς βλέπει η κοινή γνώμη της χώρας το θέμα. Με τον κραυγαλέο τίτλο «Κάτω τα χέρια από τα λεφτά μας», το πλέον λαϊκό φύλλο της Γερμανίας δείχνει το δρόμο της… αντίστασης. Στο πλευρό των Γερμανών έχουν ταχθεί τόσο ο διοικητής της Μπούντεσμπανκ, όσο και ο ομόλογός του της Αυστριακής Κεντρικής Τράπεζας, ενώ επιφυλάξεις έχει εκφράσει και ο διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας του Λουξεμβούργου.

Από την άλλη, ερωτηθείς για το ίδιο θέμα, ο γάλλος υπουργός Οικονομικών Μισέλ Σαπέν, υποστήριξε ότι το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ δεν χρησιμοποιείται από τους κοινούς ανθρώπους για τις καθημερινές αγορές τους, αλλά περισσότερο για να «καλυφθούν άλλες δραστηριότητες»

Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιοποίησε πέρυσι η Europol, τα καταστήματα συχνά αρνούνται να δεχθούν τα συγκεκριμένα χαρτονομίσματα. Παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να αντιπροσωπεύουν το 1/3 της συνολικής αξίας των τραπεζογραμματίων που βρίσκονται σε κυκλοφορία. Το 500ευρω είναι το χαρτονόμισμα με τη δεύτερη μεγαλύτερη «κυκλοφορία» μετά το 50ευρω στην Ευρώπη, με τη συνολική αξία να φθάνει στα 307 δισ. ευρώ. Οι αναλυτές της BofA, θεωρούν πως πιθανή απόσυρση του συγκεκριμένου χαρτονομίσματος θα «αφαιρούσε» περί των 700 δισ. ευρώ σε φυσική μορφή νομίσματος, δηλαδή η κυκλοφορία (πάντα σε φυσική μορφή) του χρήματος θα μειώνονταν κατά 30%.

Οι δύο βασικές ανησυχίες

Οσοι διαφωνούν με την απόσυρση του 500ευρου, δεν στέκονται τόσο στην καταναλωτική συνήθεια των Γερμανών να πληρώνουν με μεγάλα χαρτονομίσματα, αλλά σε δύο άλλους παράγοντες.

1. Μια τόσο δραστική απόφαση ενδέχεται να προκαλέσει νέους κλυδωνισμούς σε μια ήδη τραυματισμένη αγορά όπως είναι αυτή της ευρωζώνης. Επειτα από έξι χρόνια οικονομικής κρίσης πολλοί επισημαίνουν πως δεν είναι τώρα ο κατάλληλος χρόνος για να αποσυρθούν χαρτονομίσματα και να δημιουργηθεί αναταραχή. Αυτές τις ανησυχίες έχουν εκφράσει και στελέχη της ΕΚΤ, όπως ο Εβαλντ Νοβότνι, πρόεδρος και της Αυστριακής Κεντρικής Τράπεζας ο οποίος πρόσφατα δήλωσε ότι πρέπει να αποφευχθούν μέτρα που θα μειώσουν την εμπιστοσύνη των ευρωπαίων πολιτών στη χρήση των μετρητών. Στο ίδιο μήκος κύματος είναι και ο Γενς Βάιντμαν, πρόεδρος της γερμανικής Μπούντεσμπανκ.

2. Υπάρχουν φόβοι ότι η ΕΚΤ, θέλοντας εύλογα να χτυπήσει το «μαύρο χρήμα», θα δώσει, τελικά, το έναυσμα για να δημιουργηθεί μια καινούργια μαύρη αγορά με θύματα εκείνους που έσπευσαν να μετατρέψουν τις οικονομίες τους σε 500ευρα. Πολλοί αναλυτές προειδοποιούν ότι το μέτρο της απόσυρσης θα δημιουργηθεί μια παράλληλη «μαύρη» αγορά ανταλλαγής 500 ευρών, στην οποία όσοι θα μπορούν να δικαιολογήσουν την κατοχή τέτοιων χαρτονομισμάτων και ποσών – θα μπορούν δηλαδή να αποδείξουν με φορολογικά στοιχεία που θα προσκομίζουν ότι αποτελούν «νόμιμο» εισόδημά τους – θα αγοράζουν φτηνότερα, σε «σπασμένη τιμή», τα τραπεζογραμμάτια των 500 ευρών από εκείνους που τα έχουν αλλά δεν μπορούν να τα δικαιολογήσουν. Και παρά τις ανακοινώσεις της Europol, δεν είναι μόνο εγκληματίες οι κάτοχοι των 500ευρων.

Το ελληνικό παράδειγμα

Το αντίθετο, όπως αποδεικνύει και η περίπτωση της Ελλάδας. Μολονότι λίγοι στη χώρα μας έχουν δει – και αγγίξει 500 ευρω – το ενδεχόμενο απόσυρσης του συγκεκριμένου χαρτονομίσματος έχει ειδικό ενδιαφέρον για την ελληνική αγορά, λόγω και των capital controls αλλά και της πολυετούς κρίσης εμπιστοσύνης προς το χρηματοπιστωτικό σύστημα. Αποτελεί αδιαμφισβήτητο γεγονός πως όσοι προέβησαν σε αναλήψεις τα τελευταία χρόνια – πριν και από τους περιορισμούς του περασμένου καλοκαιριού – προτίμησαν στις περισσότερες περιπτώσεις χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, καθώς αποθηκεύονται ευκολότερα σε περιορισμένους χώρους ή και τραπεζικές θυρίδες.

Τι θα γίνει με αυτά τα ποσά; Οπως εξηγούν έγκυροι τραπεζικοί παράγοντες δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος ανησυχίας, καθώς οι καταθέτες αυτοί όποτε και να επαναφέρουν τα χαρτονομίσματα αυτά στο τραπεζικό σύστημα θα γίνουν αποδεκτά.

Μάλιστα, οι τράπεζες ήδη έχουν δημιουργήσει σχετική διαδικασία για την ανταλλαγή των συγκεκριμένων χαρτονομισμάτων με άλλα μικρότερης αξίας υπό τις οδηγίες της Τραπέζης της Ελλάδος. Πιο συγκεκριμένα οι τράπεζες δέχονται σε καταθετικό λογαριασμό οποιοδήποτε ποσό σε χαρτονομίσματα των 500 ευρώ – εφόσον ασφαλώς δικαιολογείται η κατάθεση π.χ. έχει προηγηθεί ανάληψη. Εν συνεχεία δίδουν στον καταθέτη το ίδιο ποσό σε μετρητά σε μικρότερα χαρτονομίσματα.

Σταδιακή απόσυρση

Η ΕΚΤ απαντάει πάντως σε όλα αυτά ως εξής: τα 500ευρα δεν θα καταργηθούν. Οχι άμεσα τουλάχιστον. Απλώς, θα πάψουν να τυπώνονται νέα χαρτονομίσματα και όσα καταλήγουν στις τράπεζες θα αποσύρονται. Οσοι έχουν 500ευρα, πέραν από το ότι θα μπορούν να τα αλλάξουν μέσα από το τραπεζικό σύστημα, σίγουρα θα μπορούν να κάνουν και συναλλαγή με αυτά, λένε στελέχη της ΕΚΤ – αν και είναι άγνωστο ποιος καταστηματάρχης θα τα δέχεται.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News