Το Θέατρο Equestre Zingaro δεν πρόκειται ποτέ να δημοσιεύσει αγγελία ζητώντας ηθοποιούς για οντισιόν. Δεν έκλεισε, ούτε προτίθεται να σταματήσει τις παραστάσεις του. Απλώς, οι άνθρωποι δεν είναι οι βασικοί του πρωταγωνιστές. Σε αντίθεση με τα άλογα που είναι οι πρωταγωνιστές των παραστάσεών του. Ο συνδυασμός χορού και υποκριτικής βρίσκεται ανάμεσα στο ρεπερτόριο των ιδιότυπων «ηθοποιών».

Οπως αναφέρει το ρεπορτάζ του BBC, αν ξεφυλλίσει κανείς τα πρώτα προγράμματα του Equeste Zingaro θα βρει ένα σκίτσο του σκιτσογράφου Cabu (ενός από τους σκιτσογράφους του Charlie Hebdo που δολοφονήθηκε από ισλαμιστές στη γνωστή επίθεση στα γραφεία του περιοδικού). Σε αυτό, ο ιδρυτής του Zingano, Μπαρταμπάς, μόλις έχει σώσει ένα άλογο από τα χέρια ενός κρεοπώλη, το έχει φορτωθεί στην πλάτη του και τρέχει μακριά.

Η γελοιογραφία δεν απέχει και πολύ από την πραγματικότητα: στις αρχές του 2000 επειδή τα οικονομικά του δεν άντεχαν πολλά έξοδα, αναγκαζόταν να συνδιαλέγεται με τους κρεοπώλες και με λίγα φράγκα να αγοράσει μικρά πόνι και να τα σώζει από βέβαιο θάνατο.

Πέρυσι, γιορτάστηκε η 30^η επέτειος του Zingaro και πλέον ο Μπαρταμπάς έχει διανύσει πολύ δρόμο. Εχει στην κατοχή του 37 άλογα, οι παραστάσεις του περιοδεύουν σε όλο τον κόσμο. Το 2015 ήταν μια δύσκολη χρονιά, όταν ο επιστήθιος φίλος του Μπαρταμπάς, ο Cabu, έπεσε θύμα της τυφλής θρησκευτικής βίας. Τότε ήταν που αποφάσισαν να ανεβάσει μια παράσταση με τον ενδεικτικό τίτλο «Σκοτώνουν τους Αγγελους – Ελεγείες» στο φεστιβάλ της Λυών, τον περασμένο Ιούνιο.

Οι Ελεγείες ερευνούν την πιο σκοτεινή πλευρά της ανθρωπότητας, αγγίζοντας θέματα όπως η θλίψη, ο θάνατος, η απώλεια και η θρησκεία. Τα άλογα μετείχαν ενεργά στην παράσταση δίνοντας σωματοποιημένη διάσταση στο ανθρώπινο δράμα.

Ο ηλικίας 58 ετών Μπαρταμπάς, επιμένει: «Δεν ήταν απλά μια τρομοκρατική επίθεση. Ηταν μια επίθεση κατά των καλλιτεχνών γιατί αυτοί που σκοτώθηκαν ήταν καλλιτέχνες. Στο παρελθόν συνήθιζα να κάνω πολύ προκλητικά σόου, αλλά τώρα ο κόσμος είναι αρκετά επιθετικός, άρα χρειάζεται ένας νέος τρόπος αντιμετώπισης των πραγμάτων. Χρειάζεται η αντίθετη δράση: μια ήπια αντίδραση που θα καθορίζει την ποίηση των πραγμάτων».

Αυτό που κάνει ο Μπαρταμπάς (ιππόδραμα), δεν είναι κάτι καινούργιο ως θέαμα στην Ευρώπη. Ηδη από τον 18^ο αιώνα έχει εμφανιστεί σε σκηνή αντίστοιχη παράσταση, ενώ έχουν γραφτεί και έργα για μεγάλο αριθμό αλόγων. Συνήθως οι αναβάτες ήταν πρώην στρατιωτικοί ή βετεράνοι των πολέμων – άνθρωποι δηλαδή που είχαν καθημερινή επαφή με τα άλογα. Από τα μέσα του 19^ου αιώνα, αυτή η τάση ταξίδεψε στον δυτικό κόσμο (η χάρη του έφτασε μέχρι το Σίδνεϊ), για να φύγει τελικά από τη μόδα.

Τα τελευταία χρόνια υπάρχει πάλι μια τάση προς αυτού του είδους τα θεάματα. Η καναδική εταιρεία ιπποδράματος, η Cavalia, παίζει συχνά σε πολυπληθή κοινά, ενώ το 2009 ο Φραντς Αμπρααμ σκηνοθέτησε μια άκρως δαπανηρή προσαρμογή του Μπεν Χουρ στην 02 Arena του Λονδίνου. Το θεατρικό καστ περιλάμβανε 400 ηθοποιούς, 45 άλογα και μια επική αρματοδρομία. Ολοένα και περισσότερες ομάδες εμφανίζονται στο προσκήνιο παρουσιάζοντας έργα με άλογα. Το ισλανδικό ιππικό κέντρο Fakasel και το γαλλικό Baro d’Evel είναι κάποιες από αυτές. Ωστόσο, η περίπτωση του Μπαρταμπάς είναι τελείως διαφορετική, καθώς η δική του εργώδης προσπάθεια έχει δώσει στο εγχείρημά του αρκετή δημοσιότητα. Ισως και γιατί συνεργάζεται με τον γνωστό συνθέτη Φίλιπ Γκλας.

Κατά τον διευθυντή των Les Nuits de Fourviere, Ντομινίκ Ντελόρμ, «Δεν υπάρχει σύγκριση με αυτό που κάνει το Zingaro, είναι σαν να έχει εφεύρει το είδος». Και μάλλον έχει δίκιο, καθώς το συγκεκριμένο θέατρο έχει ξεφύγει από τη φολκόρ διάσταση ενός τσίρκου και έχει εντάξει το δράμα, το μπαλέτο και το χορό.

Ο Μπαρταμπάς γεννήθηκε στο Κλεμέντ Μαρτί, σε ένα μεσοαστικό προάστιο του Παρισιού, όπου ως νεαρός πειραματίζεται με τέτοιου είδους καλλιτεχνικές εκφράσεις που στη συνέχεια πήραν περισσότερο επαγγελματικό χαρακτήρα. Ετσι, άρχισε να παίρνει μέρος σε μικρά φεστιβάλ. Πρόκειται για μια επιβλητική παρουσία: είναι ψηλός, με εκκεντρικά ρούχα και μεγάλες φαβορίτες. Για τον ίδιο, κάθε άλογο είναι «σαν ένας καθρέφτης» και εξηγεί: «Δεν θα πω ποτέ ‘’κοίτα αυτό το άλλο πόσο όμορφο είναι’’, αλλά ‘’κοίτα τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στον άνθρωπο και το άλογο’’. Αυτό που κάνω είναι μια δουλειά. Προσπαθώ να προετοιμάσω το άλογο σωματικά και ψυχολογικά να γίνει ένας καλλιτέχνης – κάτι σαν χορευτής. Το μαθαίνεις να κινείται με συναίσθημα και χάρη. Μπορεί να μην μιλούν, αλλά είναι ενεργά μέλη της εταιρείας».

Η εξερεύνηση της θρησκείας είναι κομβικό σημείο στις αναζητήσεις του. Αλλωστε, κι ο ίδιος τονίζει πως το πρώτο θεατρικό τελετουργικό προέρχεται από τη θρησκεία. «Σέβομαι τη θρησκεία, αλλά προσωπικά δεν πιστεύω στο Θεό. Πιστεύω όμως στην ιδέα ότι ο άνθρωπος χρειάζεται έναν Θεό. Σε αντίθεση με τα ζώα που δεν έχουν τέτοια ανάγκη από τη στιγμή που δεν διαθέτουν τη συνείδηση του σύμπαντος. Αυτό είναι ένα απόλυτα ανθρώπινο πρόβλημα: οφείλει να βρει τι υπήρχε πριν, τι μετά και γιατί ήρθαμε σε αυτό τον κόσμο». Από το μυαλό του Μπαρταμπάς δεν μπορεί να φύγει η απώλεια του Cabu. Λέει συγκεκριμένα: «Διάβαζα πάντα κόμικς και καρτούν, αλλά τώρα συνειδητοποιώ ότι δεν έχω πλέον με τι να γελάσω.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News