Το μεσημέρι τoυ περασμένου Σαββάτου στον δεύτερο όροφο μιας πολυκατοικίας στο Τεράζιγε, το ιστορικό κέντρο του Βελιγραδίου, επικρατούσε ένας σχεδόν επαναστατικός ενθουσιασμός καθώς μέλη της οργάνωσης «1 od 5 miliona» προετοιμάζονταν πυρετωδώς για την επικείμενη μεγάλη συγκέντρωση διαμαρτυρίας κατά του προέδρου της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς.

«Απαιτούμε την ελευθερία των ΜΜΕ και διεκδικούμε το δικαίωμα στις εκλογές, σε ελεύθερες εκλογές», εξήγησε στον Τζιανλούκα Μόντολο, απεσταλμένο της La Repubblica στη σερβική πρωτεύουσα, ο Σέρντιαν Μάρκοβιτς, ένας 20χρονος φοιτητής. «Πλέον δεν μπορούμε να κάνουμε πίσω. Πολλοί νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα, εγώ, όμως όχι, εγώ μάχομαι για μια δημοκρατική Σερβία», πρόσθεσε η η Γιόβανα, φοιτήτρια επίσης, στη σχολή Πολιτικών Επιστημών του πανεπιστημίου του Βελιγραδίου. «Θα κατέβουμε στην πλατεία για πολλοστή φορά, ούτως ώστε να καταλάβει αυτή η κυβέρνηση τι είναι αυτό που ζητάμε. Θα έρθει κόσμος από ολόκληρη τη Σερβία σήμερα στο Βελιγράδι», υποστήριξε ο 19χρονος Νταβόρ. Όπως και έγινε. Γιατί στη συγκέντρωση η οποία, σύμφωνα με τους οργανωτές επρόκειτο να είναι η μεγαλύτερη που έχει πραγματοποιηθεί το τελευταίο διάστημα στη Σερβία, συμμετείχαν τελικά, τουλάχιστον 20.000 άνθρωποι.

Εδώ και τέσσερις μήνες, κάθε Σάββατο, χιλιάδες κάτοικοι του Βελιγραδίου αλλά και πολίτες από κάθε γωνιά της χώρας, συγκεντρώνονται και διαμαρτύρονται κατά της «πολιτικής βίας» που κατά τη γνώμη τους τους ασκεί απροκάλυπτα ο σέρβος «δικτάτορας», όπως αποκαλούν, πλέον, τον πρόεδρό τους.

Μετά την έναρξη των εβδομαδιαίων συγκεντρώσεων διαμαρτυρίας κατά του Αλεξάνταρ Βούτσιτς και της κυβέρνησής του, ο σέρβος πρόεδρος είχε δηλώσει κάποια στιγμή πως «δεν θα παραιτούμουν ακόμα και εάν διαμαρτύρονταν πέντε εκατομμύρια άνθρωποι». Σήμερα, ωστόσο, οι αντιφρονούντες της Σερβίας δηλώνουν πως φιλοδοξούν να γίνουν “1 od 5 miliona”,  τουλάχιστον «ένα από τα πέντε εκατομμύρια», ούτως ώστε να αναγκάσουν τον Βούτσιτς να ακούσει τα αιτήματά τους.

Και για τον λόγο αυτόν, δύο ώρες αργότερα, χιλιάδες άνθρωποι, αψηφώντας τη βροχή, συγκεντρώθηκαν μπροστά στην Εθνοσυνέλευση – τη φύλαξη της οποίας είχαν αναλάβει 800 αστυνομικοί – και υπό τους ήχους βαλκανικής τζαζ ροκ μουσικής, άρχισαν να τραγουδούν (ευελπιστώντας πως θα εισακουστούν) το Bella Ciao και, στη συνέχεια, τον εθνικό ύμνο της Σερβίας.

Στην κεντρική συγκέντρωση ενσωματώθηκαν σταδιακά και οι αντιπροσωπείες από άλλες πόλεις της Σερβίας, από το Τέμεριν, το Λαζάρεβατς, το Νόβι Σαντ. Κάποιοι δήλωσαν πως η αστυνομία είχε μπλοκάρει τους δρόμους έξω από το Βελιγράδι, αλλά αυτό δεν εμπόδισε τους διαδηλωτές να μεταβούν στη συγκέντρωση περπατώντας. «Όσο το δυνατόν περισσότεροι Σέρβοι πρέπει να δουν πως σήμερα οι συγκεντρωμένοι είναι απλοί άνθρωποι», υπογράμμισε μια διαδηλώτρια. Ανθρωποι οι οποίοι, με το που είδαν την εικόνα του Βούτσιτς να προβάλλεται στη γιγαντοοθόνη που είχε στηθεί στην κεντρική σκηνή της συγκέντρωσης, φώναξαν με μια φωνή «Gotov je», «Είσαι τελειωμένος».

Γιατί, όμως, εξεγείρονται οι Σέρβοι, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά τις μαζικές πορείες και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας που είχαν ως κατάληξη την πτώση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς; Προασπίζονται την ελευθερία της έκφρασης και την ελευθεροτυπία και βάλλουν κατά των καναλιών και των εφημερίδων που προωθούν αποκλειστικά την «προπαγάνδα» εκείνων που κατέχουν την εξουσία. Και απαιτούν να σταματήσει ο εκφοβισμός όλων όσοι αντιτίθενται στην κυβέρνηση και τον πρόεδρο Βούτσιτς.

Αφορμή για το ξέσπασμα της οργής χιλιάδων Σέρβων στάθηκε η απόπειρα δολοφονίας του Μπόρκο Στεφάνοβιτς, ηγέτη του αντιπολιτευόμενου κόμματος «Αριστερά της Σερβίας», πριν από μερικούς μήνες. Τον περασμένο Νοέμβριο 5 άνδρες με καλυμμένα τα πρόσωπά τους, επιτέθηκαν και τραυμάτισαν σοβαρά τον σέρβο πολιτικό, κατά τη διάρκεια, προγραμματισμένης , μάλιστα, συνεδρίασης στην πόλη Κρούσεβατς της αποκαλούμενης «Ένωσης για τη Σερβία», ενός ετερόκλητου μπλοκ αντιπολιτευόμενων κομμάτων που τα ενώνει η κοινή προσπάθεια να ανατρέψουν δημοκρατικά τον ολοένα πιο αυταρχικό Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Την επομένη, ωστόσο, το ματωμένο πουκάμισό του που επέδειξε ο ίδιος στα Μέσα, όντας πρησμένος από τα χτυπήματα των επίδοξων δολοφόνων του, μετατράπηκε σε σύμβολο της οργής ολοένα και περισσότερων Σέρβων που ασφυκτιούν υπό το καθεστώς του Βούτσιτς.

Τουλάχιστον 100 δημοσιογράφοι και αντιφρονούντες έπεσαν θύματα επίθεσης κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών ενώ από την περίοδο 2017 -2018 η Σερβία βρέθηκε από την 66η στην 76η θέση της σχετικής λίστας της οργάνωσης Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα για την ελευθερία του Τύπου ανά τον κόσμο. Στο στόχαστρο των κομμάτων της αντιπολίτευσης, πέρα από τον πρόεδρο Βούτσιτς, βρίσκεται και ο Ντράγκαν Μπουγιόσεβιτς, ο γενικός διευθυντής της RTS, της κρατικής ραδιοτηλεόρασης της Σερβίας, τις εγκαταστάσεις της οποίας αποπειράθηκε να καταλάβει ομάδα διαδηλωτών πριν από έναν περίπου μήνα.

Το πόσο σημαντική είναι η πληροφόρηση (αλλά και η παραπληροφόρηση) των πολιτών, ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς το γνωρίζει πολύ καλά, δεδομένου ότι στα χρόνια του Μιλόσεβιτς, ο νεαρός νυν πρόεδρος της Σερβίας, αφότου εισήλθε στις τάξεις του υπερεθνικιστικού Σερβικού Ριζοσπαστικού Κόμματος του Βόισλαβ Σέσελι, ανέλαβε τα ηνία του Υπουργείου Πληροφοριών.

Σύμφωνα με τον Μάρκο Ατίλα Χορ, έναν Βρετανό (με μητέρα από την Κροατία) ιστορικό, ειδικό στην πρώην Γιουγκοσλαβία, δύσκολα πρόκειται να αλλάξει κάτι άμεσα στη Σερβία. Γιατί «οι διαμαρτυρόμενοι δεν έχουν ακόμα ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα με το οποίο θα μπορούσαν να συμμετάσχουν στις εκλογές. Και κάποιοι ανησυχούν γιατί φαίνεται πως την εξέγερση μονοπωλεί ο Μπόσκο Ομπράντοβιτς, ηγέτης του ακροδεξιού και υπερεθνικιστικού κόμματος Σερβικό Κίνημα Dveri», αλλά και συνιδρυτής της «Συμμαχίας για τη Σερβία».

Γύρω στις εννιά το βράδυ, το συγκεντρωμένο πλήθος άρχισε να διαλύεται. Λίγο αργότερα από το κτίριο της Εθνοσυνέλευσης άρχισαν να εξέρχονται σταδιακά και οι βουλευτές του κυβερνώντος Σερβικού Προοδευτικού Κόμματος, οι οποίοι είχαν ταμπουρωθεί από το βράδυ της Παρασκευής εντός της Βουλής για να «υπερασπιστούν τους θεσμούς από τη βία της αντιπολίτευσης». Το επόμενο Σάββατο, ωστόσο, αναμένεται πως χιλιάδες αγανακτισμένοι πολίτες θα βρίσκονται για ακόμη μια φορά συγκεντρωμένοι εκεί.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News