Πολύ περισσότερο από το να λυθούν τα πρακτικά προβλήματα της ζωής χωρίς καθαρό πόσιμο νερό, οι κάτοικοι του Φλιντ στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ ζητούν απαντήσεις για το ποιος, γιατί και πώς άφησε -μέσα από λάθη; αμέλεια; ή κάτι άλλο;- να δηλητηριάζεται το σύστημα ύδρευσης με μόλυβδο.

Η αδήριτη ανάγκη να κρατηθεί χαμηλά το κόστος για μια πόλη με σοβαρά οικονομικά προβλήματα και κατοίκους που είναι κατά 40% κάτω από το όριο της φτώχειας -αυτή την ανάγκη αναγνωρίζουν πια και οι κάτοικοι- έφερε μια πόλη σε μπροστά σε ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας. «Εκοψαν έξοδα από όπου μπορούσαν και έκαναν περισσότερα για να καλύψουν το πρόβλημα παρά για να το διορθώσουν· είναι εγκληματικό», λέει μία κάτοικος.

Πιο καθαρό ή πιο φτηνό;

Η αρχή των προβλημάτων για το χρεοκοπημένο Φλιντ των περίπου 100.000 κατοίκων έγινε τον Απρίλιο του 2014 όταν άλλαξε την παροχή πόσιμου νερού από το δίκτυο του επίσης χρεοκοπημένου Ντιτρόιτ (απέχει 100 χιλιόμετρα από το Φλιντ) σε δίκτυο που έπαιρνε νερό από ποτάμι της περιοχής. Σύντομα οι κάτοικοι άρχισαν να παραπονιούνται ότι το νερό δεν ήταν καθαρό, είχε άσχημη οσμή και προκαλούσε φαγούρες.

Το ίδιο καλοκαίρι άρχισαν να εμφανίζονται βακτηρίδια στο νερό. Προστέθηκε χλώριο, αλλά δεν έγινε επεξεργασία που θα αποτρέπει τη διάβρωση λόγω του χλωρίου, πράγμα που προκάλεσε την έκλυση μολύβδου στις σωληνώσεις του Φλιντ. Ο μόλυβδος στο πόσιμο νερό επηρεάζει αρνητικά τη νοητική ανάπτυξη των παιδιών και προκαλεί στον άνθρωπο και τα ζώα σημαντικά προβλήματα που δυνητικά φτάνουν ως τον θάνατο. Δεν υπάρχουν προκαθορισμένα όρια για αυτό το βαρύ μέταλλο· μόνο το νερό χωρίς μόλυβδο είναι ασφαλές.

Σταδιακά οι κάτοικοι άρχισαν να στρέφονται στη λύση των εμφιαλωμένων, ακόμα και στα μωρομάντιλα αντί να κάνουν μπάνιο με το νερό της παροχής. Στα παράπονα τους η απάντηση των Αρχών ήταν ότι δεν υπάρχει πρόβλημα.

Οι Αρχές μόνο πριν από λίγους μήνες σύστησαν στους κατοίκους να μην καταναλώνουν το νερό της πόλης τους – μετά από μήνες άρνησης

Το 2015 τα επίπεδα μολύβδου στο νερό και στο αίμα των παιδιών άρχισαν να ανεβαίνουν και, μπροστά στον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία που άρχιζε να διογκώνεται, τον Οκτώβριο το Φλιντ ξαναπέρασε στο δίκτυο του Ντιτρόιτ. Μόνο τότε οι Αρχές κάλεσαν τους κατοίκους να μην χρησιμοποιούν το νερό της βρύσης. Η ζημιά από τη διάβρωση είχε γίνει, γράφουν οι New York Times, και η διαρροή μολύβδου συνεχιζόταν.

Επρεπε να φτάσει ο Δεκέμβριος, πάνω από ενάμιση χρόνο από την αρχή των προβλημάτων, για να ζητήσουν οι Αρχές συγγνώμη, να κηρύξουν την πόλη σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και να αρχίσουν τις διανομές φίλτρων και εμφιαλωμένου νερού.

Υπάρχει και μια παράλληλη υπόθεση που δεν είναι σαφές αν σχετίζεται με τη δηλητηρίαση: Το τελευταίο διάστημα πέθαναν 10 άνθρωποι από λεγιονέλλωση, μια λοίμωξη που έχει την κλινική εικόνα της πνευμονίας και οφείλεται στο βακτηρίδιο Legionella που ζει στο νερό.

«Το σημείο όπου έγινε το έγκλημα»

Το Σάββατο ο Μπαράκ Ομπάμα κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, απόφαση που αποδέσμευσε κονδύλια για την αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών. Πέντε εκατομμύρια δολάρια καταρχάς, λιγότερα από τα τουλάχιστον 41 εκατομμύρια τα οποία ο κυβερνήτης της πολιτείας Ρικ Σνάιντερ εκτιμά ότι χρειάζονται.

Οι κάτοικοι είναι οργισμένοι. Ενα από τα πιο γνωστά τέκνα του Φλιντ, ο ακτιβιστής σκηνοθέτης Μάικλ Μουρ, δεν μάσησε τα λόγια του. Το Σάββατο μιλώντας σε συγκέντρωση κατοίκων του καταφέρθηκε κατά του κυβερνήτη Ρικ Σνάιντερ και είπε ότι «στέκομαι στο σημείο όπου έγινε το έγκλημα, δέκα άνθρωποι πέθαναν για να γίνει οικονομία». Σε επιστολή του προς τον πρόεδρο Ομπάμα ο Μουρ κάλεσε σε πιο δραστικά μέτρα: νέο σύστημα ύδρευσης από το Σώμα Μηχανικού. (Κάποιοι κάτοικοι, πάντως, διαμαρτυρήθηκαν: πού ήταν ο Μουρ δύο χρόνια τώρα;)

Μη λύσεις

Η δικαιοσύνη θα κληθεί τώρα να εξετάσει σειρά μηνύσεων και αγωγών: ο γενικός εισαγγελέας του Μίσιγκαν θα διερευνήσει αν ευθύνεται ο κυβερνήτης Σνάιντερ, ο ομοσπονδιακός γενικός εισαγγελέας επίσης, κάτοικοι του Φλιντ κατά του Σνάιντερ, πολίτες που κατέθεσαν ομαδική αγωγή (class action), άλλοι προσέφυγαν σε ομοσπονδιακά δικαστήρια.

Εδώ και μήνες οι κάτοικοι καλούνται να μην πίνουν νερό από τη βρύση· στρατιώτες της Εθνοφρουράς τους μοιράζουν νερό και φίλτρα, αλλά αυτό δεν είναι λύση. Ως το καλοκαίρι θα υπάρχει μια καλύτερη λύση με νερό από τη λίμνη Χιούρον, από όπου υδροδοτείται και το Ντιτρόιτ. Πολλοί, ειδικά σε φτωχότερες συνοικίες, ακολουθούν να μην ξέρουν καν ποιο είναι το πρόβλημα για τους ίδιους και τα παιδιά τους.

Oπως η διαρροή μεθανίου στην Καλιφόρνια η οποία θα συνεχίζεται για κάποιες εβδομάδες (μήνες ίσως), το Φλιντ έγινε άλλο ένα μακρόσυρτο, υπόγειο πολιτικο-οικολογικό σκάνδαλο. Το ότι η πολιτική/οικονομική κρίση έφερε στο Φλιντ την οικολογική μοιάζει πλέον αυτονόητο, αλλά δεν δίνει απαντήσεις και λύσεις για τους κατοίκους που αγωνιούν.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News