Η Μαύρη Θάλασσα είναι για τις ενάλιες αρχαιότητες η χαρά του αρχαιολόγου. Αμέτρητα ναυάγια πλοίων που συνέδεαν τις μητροπόλεις στον ελλαδικό χώρο με τις αποικίες στον πλούσιο σε φυσικούς πόρους Εύξεινο Πόντο αλλά και μεταγενέστερα, στα χρόνια των αυτοκρατοριών των Ρωμαίων, των Βυζαντινών και των Οθωμανών, προσφέρουν στον μελετητή απίστευτες πληροφορίες για τον αρχαίο κόσμο και τον μεσαιωνικό κόσμο.

Αυτά τα ναυάγια ψάχνει και εντοπίζει το μεγάλο ερευνητικό πρόγραμμα «Θαλάσσιο Αρχαιολογικό Πρότζεκτ της Μαύρης Θάλασσας», στο οποίο συμμετέχει μεταξύ άλλων και διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής επιστήμονες του Κέντρου Θαλάσσιας Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον.

Στο πλαίσιο του προγράμματος οι ερευνητές πραγματοποιούν γεωφυσικές έρευνες στη Μαύρη Θάλασσα μέρος των οποίων είναι η εξερεύνηση του πυθμένα με προηγμένο εξοπλισμό και ειδικά σχεδιασμένα για τέτοιες αποστολές ρομποτικά οχήματα. Πριν από ένα χρόνο, σε περιοχή την οποία για ευνόητους λόγους οι ερευνητές δεν δημοσιοποιούν, εντόπισαν ένα μεγάλο νεκροταφείο αρχαίων πλοίων.

Οι δημοσιογραφικές πληροφορίες αναφέρουν ότι περιοχή αυτή βρίσκεται κατά πάσα πιθανότητα στα βουλγαρικά παράλια και μέχρι στιγμής οι ερευνητές έχουν εντοπίσει περίπου 60 ναυάγια ορισμένα από τα οποία βρίσκονται σε βάθη μέχρι και δύο χιλιάδων μέτρων.

Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ναυάγια διατηρήθηκαν έτσι επειδή βρίσκονται εντός της λεγόμενης «Νεκρής Ζώνης» της Μαύρης Θάλασσας: έχει διαπιστωθεί ότι μετά τα πρώτα 150 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της Μαύρης Θάλασσας δεν υπάρχει φως και οξυγόνο, αυτό έχει ως αποτέλεσμα την απουσία μικροοργανισμών που διαβρώνουν οργανικές ύλες όπως το ξύλο.

Οι ερευνητές ανέφεραν ότι κάποια από τα πλοία έχουν διατηρηθεί τόσο καλά που ο εξοπλισμός τους, ακόμη και τα σκοινιά τους (!) είναι εντελώς άθικτα. Πρόκειται κυρίως για ρωμαϊκές και βυζαντινές γαλέρες, ενώ υπάρχουν και πλοία από την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Αρχικά οι ερευνητές που προχώρησαν στη δημιουργία τρισδιάστατων μοντέλων αυτών των ναυαγίων είχαν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κανένα από τα σκάφη δεν χρονολογούνταν στους αρχαίους ελληνικούς χρόνους.

Το πλοίο του Οδυσσέα

Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του ο Guardian (εδώ) η συνεχιζόμενη μελέτη των ναυαγίων από την ερευνητική ομάδα έδειξε ότι ένα εξ αυτών είναι ένα ελληνικό εμπορικό πλοίο ηλικίας τουλάχιστον 2.400 ετών. Αν οι ερευνητές έχουν δίκιο τότε το ελληνικό εμπορικό πλοίο θα αποτελεί το αρχαιότερο άθικτο ναυάγιο στον κόσμο.

Πρόκειται για ένα σκάφος 23 μέτρων που εντοπίστηκε σε βάθος περίπου 2.000 μέτρων. To κατάρτι, τα πηδάλια, τα σημεία που κάθονταν οι κωπηλάτες και άλλα σημαντικά χαρακτηριστικά του πλοίου είναι άθικτα. «Ενα πλοίο από τον κλασικό κόσμο που διατηρείται άθικτο σε βάθος δύο χλμ. είναι μια ανακάλυψη που δεν θα πίστευα ποτέ ότι θα γινόταν. Αυτή η ανακάλυψη θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την ναυπηγική τέχνη αλλά και την ναυσιπλοΐα στον αρχαίο κόσμο» δηλώνει ο καθηγητής Τζον Ανταμς, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας.

Εχει ενδιαφέρον ότι το πλοίο είναι πανομοιότυπο με εκείνο που απεικονίζεται σε ένα αγγείο που βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Το αγγείο που ονομάζεται «Ο Οδυσσέας και οι Σειρήνες» δείχνει τον Οδυσσέα δεμένο στο κατάρτι για να μην παρασυρθεί από την γοητεία των Σειρήνων και χρονολογείται στο 480-470 π.Χ. ημερομηνία παρόμοια με την ηλικία του πλοίου. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι δεν πρόκειται να γίνει προσπάθεια ανάσυρσης του πλοίου και για να προχωρήσουν στην χρονολόγηση του απέσπασαν ένα κομμάτι από αυτό.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News