Οι θαλάσσιες νάρκες που τοποθετήθηκαν στα ανοιχτά των ακτών της Δανίας στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου σχεδιάστηκαν από το Ναυτικό των ναζί για να ανοίγουν τεράστιες τρύπες στα κύτη των διερχόμενων συμμαχικών σκαφών. Ομως οι εκρήξεις τους απειλούσαν και την ακοή των δελφινιών της περιοχής.

Οταν, 80 χρόνια αργότερα, οι τεράστιες νάρκες τελικά εξερράγησαν χάρη σε μια νέα τεχνική εξουδετέρωσης βομβών και ναρκών, δεν ενόχλησαν σχεδόν κανένα κοντινό δελφίνι, αναφέρει ρεπορτάζ των Times του Λονδίνου.

Επιστημονική μελέτη έδειξε ότι μια νέα διαδικασία ανάφλεξης –κατά την οποία οι υποθαλάσσιες βόμβες καίγονται με τη χρήση ενός μικρού σε μέγεθος ηλεκτρικού φορτίου, αντί να εκρήγνυνται με χρήση μεγαλύτερου φορτίου– παράγει το ένα εκατοστό του θορύβου της ελεγχόμενης έκρηξης.

Τα ευρήματα της μελέτης, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Marine Pollution Bulletin, υποδεικνύουν έναν τρόπο να συνεχιστεί η επέκταση των υπεράκτιων αιολικών πάρκων χωρίς να πληγεί η ακοή των κητοειδών, τα οποία εξακολουθούν να γίνονται θύματα των πυρομαχικών δύο παγκοσμίων πολέμων, δεκαετίες μετά τη λήξη των εχθροπραξιών.

«Η Βόρεια Θάλασσα και οι θάλασσες γύρω από την Ευρώπη είναι γεμάτες με πυρομαχικά που δεν έχουν εκραγεί» λέει ο Στίβεν Ρόμπινσον, επικεφαλής επιστήμονας στο National Physical Laboratory (NPL), το εθνικό εργαστήριο πρότυπων μετρήσεων του Ηνωμένου Βασιλείου.

Βόμβες που ξεφόρτωναν τα βρετανικά βαρέα βομβαρδιστικά Λάνκαστερ μετά από αποτυχημένες αποστολές, νάρκες τοποθετημένες για να αποκλείσουν προσεγγίσεις αντιπάλων ναυτικών δυνάμεων και οβίδες που δεν εξερράγησαν σε ασκήσεις βολής έχουν καταστήσει πολλές θάλασσες βολικό «σκουπιδότοπο» εκρηκτικών επί σχεδόν δύο αιώνες.

Ωστόσο, με τις αυξανόμενες θαλάσσιες κατασκευές, αυτή η πρακτική δημιουργεί ολοένα και περισσότερα προβλήματα. Συνήθως οι νάρκες αφήνονται στην ησυχία τους, αλλά κατά την κατασκευή θαλάσσιων αιολικών πάρκων η τοποθέτηση των καλωδίων και οι υποθαλάσσιες υποδομές των τουρμπίνων μπορεί να τις κάνει να εκραγούν.

Ο παραδοσιακός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος είναι η πρόκληση ελεγχόμενης έκρηξης μέσω μιας σύγχρονης βόμβας. Αλλά αυτή η διαδικασία, εκτός από κρατήρες στον πυθμένα της θάλασσας, προκαλεί και έντονο θόρυβο. «Είναι από τους πιο εκκωφαντικούς ανθρωπογενείς ήχους στον ωκεανό» εξηγεί ο Ρόμπινσον.

Στις θάλασσες γύρω από το Ηνωμένο Βασίλειο σημειώνονται περίπου 50 τέτοιες εκρήξεις ετησίως και η επίδρασή τους στα δελφίνια και σε άλλα θαλάσσια πλάσματα –για τα οποία η ακοή παίζει καθοριστικό ρόλο στις διαδικασίες εντοπισμού και επικοινωνίας μεταξύ τους– είναι ελάχιστα κατανοητή.

Οι θαλάσσιοι βιολόγοι υπολογίζουν ότι κάθε είδους θηλαστικά, όπως οι φώκιες, που βρίσκονται σε απόσταση ενάμιση χιλιομέτρου ή και ακόμη πιο μακριά από μια τέτοια ελεγχόμενη έκρηξη, ενδέχεται να χάσουν την ακοή τους από το ωστικό κύμα που προκαλείται. Η βραβευμένη βρετανίδα ηθοποιός Τζοάνα Λάμλι ηγείται της εκστρατείας «Stop Sea Blasts» (Σταματήστε τις Θαλάσσιες Εκρήξεις) με στόχο να βρεθεί λύση στο πρόβλημα.

Το 2020 η βρετανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι λιγότερο επιζήμιες προσεγγίσεις, όπως η ταχεία καύση, που αναπτύχθηκε από τη βρετανική εταιρεία Alford Technologies, είναι προτιμητέες. Με τη χρήση μιας βόμβας που χρησιμοποιεί έναν πίδακα υψηλής θερμοκρασίας, η έκρηξη που ακολουθεί είναι μικρής έντασης και αποτεφρώνει τη νάρκη. Η ποσοτικοποίηση του θορύβου της διαδικασίας, τα ευρήματα της οποίας δημοσιεύθηκαν, ελέγχθηκε πειραματικά σε πραγματικές συνθήκες.

Σε συνεργασία με το Ναυτικό της Δανίας, οι ερευνητές συνέκριναν απευθείας τις παραδοσιακές προσεγγίσεις των ελεγχόμενων εκρήξεων με αυτή της ανάφλεξης, πραγματοποιώντας πειράματα σε νάρκες που είχε τοποθετήσει το βρετανικό ναυτικό στη διάρκεια του πολέμου για να αποκλείσει τμήμα των παράκτιων υδάτων της κατεχόμενης Δανίας.

Επιστήμονες του NPL μέτρησαν το ωστικό κύμα. Η διαφορά έφτασε στα 20 ντεσιμπέλ ή, με όρους ενέργειας, η έκρηξη ήταν περίπου 100 φορές πιο ενεργητική από την ανάφλεξη. Η νέα μέθοδος συνιστά εξαιρετικά νέα για τις φώκιες και τα δελφίνια, σημειώνει ο Ρόμπινσον.

«Οι ανάγκες για ενέργεια από τον άνεμο είναι αυξανόμενες. Πρέπει να κατασκευαστούν εκατοντάδες αιολικά πάρκα μέσα στην επόμενη δεκαετία και πρέπει η εγκατάστασή τους να είναι πιο ήσυχη, ώστε να μην επηρεαστεί δυσμενώς το θαλάσσιο περιβάλλον» εξηγεί στους Times. «Η υποβρύχια ηχορύπανση είναι ένα από τα κύρια εμπόδια για την επέκταση των αιολικών πάρκων».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News