Νέα κινητικότητα στο ζήτημα των Γλυπτών του Παρθενώνα προκύπτει από την Κυριακή (27/8) με βάση δημοσιεύματα στον βρετανικό Τύπο τα οποία στηρίζονται σε πηγές που μεταφέρουν τις απόψεις του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου (πρώην υπουργού Οικονομικών), Τζορτζ Οσμπορν. Το κύμα αυτό έρχεται αμέσως μετά την είδηση της παραίτησης του διευθυντή του Βρετανικού Μουσείου, Χάρντγουικ Φίσερ, με αφορμή φυσικά την κλοπή αντικειμένων από τις συλλογές του.

Ας τα πάρουμε με τη σειρά.

«Ο Τζορτζ Oσμπορν ελπίζει ότι η συμφωνία για τα Ελγίνεια Μάρμαρα (σσ: Ετσι αποκαλούν τα Γλυπτά του Παρθενώνα οι Βρετανοί)    θα προχωρήσει παρά τις κλοπές στο Βρετανικό Μουσείο» επισημαίνουν οι Financial Times και τονίζουν στον υπότιτλο του δημοσιεύματος: «Ο πρόεδρος του Βρετανικού Μουσείου πιστεύει ότι οι συνομιλίες με τον έλληνα πρωθυπουργό για την επιστροφή των θησαυρών δεν έχουν διακυβευθεί».

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, τις οποίες επικαλείται ρεπορτάζ των FT, o Οσμπορν πιστεύει ότι μια ιστορική «πολιτιστική συμφωνία ανταλλαγής με την Ελλάδα η οποία θα περιλαμβάνει τα Γλυπτά του Παρθενώνα» είναι ακόμη δυνατόν να ολοκληρωθεί, παρά την κρίση με τις κλοπές στο ίδρυμα του Λονδίνου.

Το δημοσίευμα αναφέρει πως οι συζητήσεις «βρίσκονται σε εξέλιξη και είναι εποικοδομητικές», ενώ έχει ενδιαφέρον το πώς ερμηνεύουν στο Λονδίνο τις αντιδράσεις της ελληνικής πλευράς:

«Οι αποκαλύψεις αυτό το μήνα για μια σειρά κλοπών στο Βρετανικό Μουσείο -με ορισμένα αντικείμενα να εμφανίζονται προς πώληση στο eBay- προκάλεσαν επικρίσεις από Έλληνες υπουργούς και αξιωματούχους. Ωστόσο, ο Οσμπορν ανέφερε στους συναδέλφους του ότι καθησυχάζεται από το γεγονός ότι ο Μητσοτάκης, ο οποίος χειρίζεται προσωπικά τις διαπραγματεύσεις για τα Γλυπτά ηλικίας 2.500 ετών, δεν έχει επιτεθεί στο Βρετανικό Μουσείο για τις κλοπές. “Μπορείτε να διαβάσετε πολλά από τη σιωπή”, δήλωσε ένα στέλεχος του Βρετανικού Μουσείου. “Υπήρξε σημαντική αυτοσυγκράτηση στην καρδιά του ελληνικού κράτους”. Ενας από τους γνώστες των εξελίξεων εντός του μουσείου ανέφερε ότι αυτό ήταν ένα σημάδι ότι η Αθήνα θεωρεί ότι η συμφωνία είναι κοντά».

Aξιωματούχος της ελληνικής κυβέρνησης δήλωσε στους Financial Times: «Παρακολουθούμε στενά τα γεγονότα στο Βρετανικό Μουσείο και, όπως και άλλοι στην πολιτιστική κοινότητα, είμαστε σοκαρισμένοι από το μέγεθος της κλοπής. Τα θέματα αυτά δεν έχουν άμεση σχέση με την εκστρατεία μας γύρω το νόμιμο δικαίωμά μας περί της επιστροφής των Γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα, η οποία συνεχίζεται αμείωτη».

«Η συμφωνία είναι “κοντά”»

Οι Times του Λονδίνου μεταφέρουν την βεβαιότητα του Οσμπορν ότι το Βρετανικό Μουσείο μπορεί να καταλήξει σε συμφωνία με την Ελλάδα για τα Γλυπτά, παρά το σκάνδαλο της εξαφάνισης των θησαυρών. Στη διαρροή (πιθανότατα από την πλευρά συνεργατών του προέδρου του Βρετανικού Μουσείου), στο ίδιο πνεύμα όσων αναφέρουν και οι FT, σημειώνεται ότι Μητσοτάκης και Οσμπορν είχαν συνομιλίες στην Ελλάδα σχετικά με τον δανεισμό ορισμένων από τα Γλυπτά του Παρθενώνα με αντάλλαγμα την έλευση ελληνικών θησαυρών στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Ενας ειδικός του μουσείου, τονίζουν οι Times, μετέφερε τη σκέψη από πλευράς Λονδίνου ότι η στάση της Αθήνας είναι ένα σημάδι πως και η ελληνική πλευρά θεωρεί πως «η συμφωνία είναι κοντά. Η “σύμπραξη του Παρθενώνα” θα περιλάμβανε τη μεταφορά από το μουσείο του ενός τρίτου ή περισσότερων μαρμάρων στην Ελλάδα για ένα συμφωνημένο χρονικό διάστημα. Η Ελλάδα θα έστελνε στο Λονδίνο θησαυρούς που δεν είχαν δει προηγουμένως στο μουσείο».

«Ο Μητσοτάκης θέλει να επιστραφούν όλα»

Οι Financial Times αναφέρουν ωστόσο για το επίμαχο ζήτημα ότι «ο Μητσοτάκης επιμένει ότι θέλει να επιστραφούν όλα τα λεγόμενα Ελγίνεια Μάρμαρα – και όχι να αποσταλούν στην Αθήνα τμηματικά με μακροχρόνια δάνεια».

Ο Οσμπορν παραδέχτηκε ότι το σκάνδαλο με τα κλεμμένα αντικείμενα έχει βλάψει τη φήμη του Μουσείου. Πάντως πηγές που πρόσκεινται σε εκείνον δεν βλέπουν, σύμφωνα με τη βρετανική Telegraph, προσπάθεια συσχέτισης του σκανδάλου των κλοπών με τις διαπραγματεύσεις για τα Γλυπτά.

Ετερη πηγή, σε διαφορετικό κλίμα, εξέφρασε στην ίδια εφημερίδα τη δυσπιστία της για το αν ο Οσμπορν σκέφτεται πραγματικά να επιδιώξει την επιστροφή των Γλυπτών στην Ελλάδα, όταν το Μουσείο έχει τώρα τόσα πιο επείγοντα προβλήματα να αντιμετωπίσει. «Ισως πρόκειται για μια αρχαία ελληνική γάτα, νεκρή στο τραπέζι», ανέφερε.

Ο ιστορικός σερ Νόελ Μάλκολμ, δήλωσε ότι το Μουσείο δεν μπορεί να διασφαλίσει νομικά ότι τα Γλυπτά θα επιστραφούν αν τα δανείσει την Ελλάδα. «Ακόμα και αν οι έλληνες πολιτικοί ή οι υπάλληλοι του μουσείου υποσχεθούν ειλικρινά να τα επιστρέψουν, δεν υπάρχει τίποτα που να εμποδίζει έναν έλληνα πολίτη ή μια οργάνωση να πάει σε ένα δικαστήριο της Αθήνας και να κερδίσει ασφαλιστικά μέτρα από έναν συμπαθή δικαστή που θα απαγορεύουν την επιστροφή τους. Θα ήταν εξαιρετικά ανεύθυνο εκ μέρους των διαχειριστών του μουσείου να τα δανείσουν υπό τέτοιες συνθήκες» ανέφερε ο Μάλκολμ.

Υπονοούμενα για πολιτικούς ελιγμούς 

Ο Μάικλ Ντάλεϊ, διευθυντής του παρατηρητηρίου μουσείων και γκαλερί ArtWatch UK δήλωσε στην Telegraph ότι πρόκειται για μια «διεστραμμένη αίσθηση της πολιτικής» το να εξετάζεται το ενδεχόμενο δανεισμού των Μαρμάρων από την πλευρά του Οσμπορν. Ενώ, αντίθετα, εκτιμά πως «το να θέλουν οι Ελληνες την επιστροφή των Μαρμάρων είναι απολύτως κατανοητό και αυτό θέλουν πάντα».

Στην ίδια εφημερίδα η Αλισον Κόουλ, ιστορικός τέχνης και εκδότρια της εφημερίδας The Art Newspaper, δήλωσε ότι ο Οσμπορν πρέπει να επικεντρωθεί στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και όχι στην εξασφάλιση μιας συμφωνίας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα. «Η άμεση εστίαση του Οσμπορν θα πρέπει σίγουρα να είναι στο “να σε βάλει τάξη τα του οίκου” του Βρετανικού Μουσείου και να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη και όχι στο να πετύχει μια συμφωνία για τα Μάρμαρα του Παρθενώνα, όσο ελκυστικό και αν φαίνεται πολιτικά», ανέφερε.

Οι παραπάνω παρατηρητές, γνώστες της υπόθεσης, αφήνουν με τον τρόπο τους σαφή υπονοούμενα για το ενδεχόμενο να παρακολουθούμε πολιτικούς ελιγμούς από την πλευρά του Οσμπορν.

Στοιχεία για τη διαπραγμάτευση 

Ας εξετάσουμε που βρισκόμαστε με βάση τα τελευταία δημοσιεύματα. Καταρχάς η θέση που εξέφρασαν πηγές του Βρετανικού Μουσείου το Σαββατοκύριακο ήταν η εξής: «Οι συζητήσεις με την Ελλάδα σχετικά με τη Σύμπραξη για τον Παρθενώνα είναι συνεχείς και εποικοδομητικές. Πιστεύουμε ότι αυτού του είδους η μακροχρόνια συνεργασία θα επιτύχει τη σωστή ισορροπία μεταξύ του να μοιραστούμε τα σπουδαιότερα αντικείμενά μας με το κοινό σε όλο τον κόσμο και να διατηρήσουμε την ακεραιότητα της απίστευτης συλλογής που διαθέτουμε στο Μουσείο».

Το ρεπορτάζ των Financial Times αναφέρει ότι στα τέλη του 2022, ο έλληνας πρωθυπουργός είπε στον Οσμπορν ότι «ζητεί τη μόνιμη επιστροφή της ζωφόρου, όχι με δάνειο και όχι να παραδίδεται τμηματικά, αλλά και οι δύο πλευρές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι μια συμφωνία είναι δυνατή». Υπενθυμίζεται ότι τον Ιανουάριο ο Πρωθυπουργός είχε μεταθέσει με δηλώσεις του τις όποιες εξελίξεις για την περίοδο μετά τις εθνικές εκλογές.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News