Οταν προ ημερών αφαιρούνταν ένα άγαλμα του Λεοπόλδου Β’, βασιλιά τoυ Βελγίου από το 1865 έως το 1909 (και μιας εξαιρετικά αμφιλεγόμενης προσωπικότητας αναφορικά με το αποικιακό παρελθόν της χώρας…) από μια κεντρική πλατεία της Αμβέρσας, κανείς δεν φανταζόταν πως ο επόμενος που θα έπρεπε να απολογηθεί για το ρατσιστικό του παρελθόν θα ήταν όχι μια ιστορική φυσιογνωμία, αλλά ένας «χάρτινος» ήρωας.

Ο Τεν Τεν, δημοφιλής ήρωας των κόμικς του βέλγου σκιτσογράφου Ερζέ (καλλιτεχνικό ψευδώνυμο του κομίστα Ζορζ Ρεμί), έχει μπει στο στόχαστρο πολλών στη χώρα, οι οποίοι τον εγκαλούν (όπως και τον εκλιπόντα πλέον δημιουργό του) για διαιώνιση ρατσιστικών στερεοτύπων.

Οι οπαδοί της πολιτικής ορθότητας διαμαρτύρονται ειδικά για ένα συγκεκριμένο κόμικ: την ιστορία «Ο Τεν Τεν στο Κονγκό», η οποία γράφτηκε το 1931, μεσούσης της βελγικής αποικιοκρατίας και στην οποία οι Αφρικανοί παρουσιάζονται υποτιμητικά.

Λόγου χάρη, ο μαύρος βοηθός του Τεν Τεν στο Κονγκό παρουσιάζεται σαν ελαφρώς χαζούλης και χωρίς προτερήματα, κάνοντας, όπως ισχυρίζονται πολλοί, τους αναγνώστες να πιστεύουν μέχρι σήμερα ότι οι μαύροι δεν έχουν… εξελιχθεί νοητικά.

Η αλήθεια είναι πάντως ότι και ο ίδιος ο Ερζέ, αρκετά πριν πεθάνει, το 1983, το είχε χαρακτηρίσει ως «ένα νεανικό αμάρτημα το οποίο αντικατόπτριζε τις προκαταλήψεις της εποχής».

Ακόμη και έτσι όμως, πολλοί είναι εκείνοι που σήμερα εξακολουθούν να… φρίττουν με σκηνές του κόμικ όπως εκεί όπου μια μαύρη γυναίκα υποκλίνεται στον Τεν Τεν λέγοντάς του: «Λευκός κύριος πολύ καλός».

Ή μια άλλη σκηνή που εμφανίζει τον Τεν Τεν να παραδίδει μαθήματα Γεωγραφίας σε μικρά Κονγκολεζάκια λέγοντάς τους «θα σας μιλήσω σήμερα για την πατρίδα σας: το Βέλγιο».

Και σε μία άλλη όπου ο Τεν Τεν ρωτάει τους μικρούς μαύρους πόσο κάνει 2+2, δηλώνοντας εκ των προτέρων ότι «αποκλείεται να το γνωρίζουν».

Φυσικά δεν είναι η πρώτη φορά που το εν λόγω κόμικ γίνεται στόχος διαμαρτυρίας.

Το 2010 ένας νεαρός Κονγκολέζος είχε ζητήσει να απαγορευθεί η κυκλοφορία του στο Βέλγιο, ενώ το 2007 η βρετανική Επιτροπή για τη Φυλετική Ισότητα είχε ζητήσει την απαγόρευσή του επειδή περιέχει «εικόνες και λόγια φριχτής ρατσιστικής προκατάληψης».

Το συγκεκριμένο κόμικ πάντως, στην Βρετανία τουλάχιστον, έχει μεταφερθεί από τα τμήματα παιδικών βιβλίων στον τομέα με τα βιβλία ενηλίκων με μια χάρτινη ταινία που προειδοποιεί για τα «στερεότυπα της εποχής».

«Ας αποκαταστήσουμε την Ιστορία»

Η απόφαση για την απομάκρυνση του αγάλματος του Λεοπόλδου Β’ ελήφθη μετά την κινητοποίηση  αρκετών χιλιάδων ανθρώπων σε ολόκληρο το Βέλγιο, κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων που οργανώθηκαν ενάντια στον ρατσισμό και αποτίοντας φόρο τιμής στον Τζορτζ Φλόιντ, τον 46χρονο Αφροαμερικανό που έχασε τη ζωή του στα τέλη Μαΐου στη Μινεάπολη.

Το άγαλμα του Λεοπόλδου είχε βανδαλισθεί στις αρχές Ιουνίου, όπως και πολλά άλλα γλυπτά που αναπαριστούν τον πρώην βασιλιά του Βελγίου.

Ο Λεοπόλδος Β’, απόγονος της γερμανικής δυναστείας της Σαξονίας-Κόμπουργκ, έχει μείνει στη μνήμη των κατοίκων της χώρας για τον αποικισμό του Κονγκό (η σημερινή Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό), μια χώρα που αποτέλεσε για μεγάλο χρονικό διάστημα ιδιοκτησία του.

Στο όνομα της «εκπολιτιστικής αποστολής» του Βελγίου στο Κονγκό, ο Λεοπόλδος εγκαθίδρυσε στην αφρικανική χώρα ένα καθεστώς που όπως περιγράφουν οι ιστορικοί χαρακτηρίσθηκε για την βαναυσότητά του και το οποίο βασιζόταν στην εκμετάλλευση του καουτσούκ μέσα από την καταναγκαστική εργασία.

Μια ομάδα Βέλγων με την ονομασία «Let’s Repair History» απαιτεί την απομάκρυνση από κάθε δημόσιο χώρο στις Βρυξέλλες όλων των αγαλμάτων του Λεοπόλδου Β’, εγκαλώντας τον πρώην μονάρχη για την «εξόντωση» εκατομμυρίων Κογκολέζων.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News