Πέντε χρόνια συμπλήρωσε η συμφωνία Ευρωπαϊκής Ενωσης – Τουρκίας για το Προσφυγικό. Πέντε χρόνια από τις 18 Μαρτίου 2016 οπότε επετεύχθη ένας δύσκολος συμβιβασμός των Βρυξελλών με την Αγκυρα, ο οποίος θεωρείται ότι τελικά απέδωσε. Οντως, αν το δεις με απόσταση οι αριθμοί μεταναστών και προσφύγων τους οποίους η Τουρκία άφηνε να φεύγουν προς την ΕΕ, με βασική δίοδο την Ελλάδα μειώθηκαν εντυπωσιακά: Από τις εκατοντάδες χιλιάδες του 2015 σε λίγες χιλιάδες το 2020. Αυτό βέβαια δεν έλυσε τα προβλήματα –ούτε των προσφύγων, ούτε και της Ευρώπης, που συνεχίζει να εξαρτάται από τις ορέξεις ενός ανθρώπου σαν τον Ταγίπ Ερντογάν, όπως αποδείχτηκε πέρυσι τον Μάρτιο στον Εβρο.

Αυτό επεσήμανε την Πέμπτη, κατά την πέμπτη επέτειο της συμφωνίας, ο Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ). Ο βαυαρός πολιτικός είπε ότι ναι μεν η συμφωνία υπήρξε σημαντική, αλλά πρόσθεσε πως η ΕΕ δεν θα πρέπειο να επιτρέψει να εκβιαστεί ξανά από τον πρόεδρο της Τουρκίας στο θέμα αυτό.

«Η συμφωνία ήταν σημαντική για τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ωστόσο είναι επίσης σαφές ότι η ΕΕ δεν θα επιτρέψει να εκβιαστεί από τον πρόεδρο Ερντογάν στο Προσφυγικό και σήμερα είναι πλέον σε θέση να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ στην Ελλάδα», δήλωσε ο Βέμπερ, ο οποίος είναι και αντιπρόεδρος του Χριστιανοκοινωνικού κόμματος (CSU).

«Ο πρόεδρος Ερντογάν χρησιμοποίησε κάθε ευκαιρία για να προκαλέσει, αλλά η συνεργασία μας εξακολουθεί να είναι σημαντική. Είναι επίσης πιθανή η μεγαλύτερη συνεργασία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Τουρκία. Αυτό όμως απαιτεί εποικοδομητική συμπεριφορά εκ μέρους της τουρκικής ηγεσίας. Η Τουρκία πρέπει επιτέλους να τερματίσει τις προκλήσεις στο θέμα των γεωτρήσεων για το φυσικό αέριο, στο θέμα της διένεξης με την Κύπρο ή των ενδεχόμενων παραδόσεων όπλων στη Λιβύη», πρόσθεσε ο Βέμπερ, μιλώντας στις εφημερίδες του ομίλου Funke.

Ο Βέμπερ κάλεσε τις χώρες της ΕΕ «να διδαχθούν από την μεταναστευτική-προσφυγική κρίση ώστε να μη μειωθεί το ενδιαφέρον τους για της χώρες προέλευσης των μεταναστών-προσφύγων και να μην επιτρέψουν την εξασθένηση της προστασίας των εξωτερικών συνόρων της Ευρώπης. Ειδικά στο θέμα της αναβάθμισης της Frontex και της βελτίωσης των επαναπροωθήσεων, πρέπει να υπάρξουν γρήγορα αποτελέσματα», τόνισε.

Οπως υπενθύμισε η Deutsche Welle, ήταν 18 Μαρτίου του 2016, όταν «στο τέλος ενός από τα ατελείωτα συμβούλια κορυφής καταπονημένοι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων ανακοίνωναν έναν συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής. Επρόκειτο για το λεγόμενο προσφυγικό deal της ΕΕ με την Τουρκία, που εορτάστηκε ως επιτυχία της ευρωπαϊκής πολιτικής. Ο στόχος ήταν η μείωση των προσφυγικών ροών μέσω της ανατολικής Μεσογείου στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην ΕΕ. Οι πολιτικές πιέσεις μετά το απόγειο της προσφυγικής κρίσης του 2015 ήταν ασφυκτικές. Σύμφωνα με την Κομισιόν μέχρι τότε πάνω από 850.000 πρόσφυγες είχαν περάσει στην Ελλάδα».

Σύμφωνα με την DW, o μηχανισμός που προέβλεπε η συμφωνία έμοιαζε απλός: Γρήγορος έλεγχος από τις ελληνικές αρχές πρόσβασης στη διαδικασία παροχής ασύλου των νεοεισερχομένων και σε αρνητική περίπτωση επαναπροώθηση στην Τουρκία. Για κάθε επαναπροώθηση, η ΕΕ δεσμεύτηκε να δέχεται έναν Σύρο αιτούντα άσυλο στην Τουρκία. Η συμφωνία προέβλεπε και την καταβολή 6 δισ. ευρώ στην Τουρκία για την στήριξη όσων Σύρων, γύρω στα τέσσερα εκατομμύρια, ζήτησαν τότε καταφύγιο στη χώρα. Επικριτές έκαναν λόγο για εκποίηση των ανθρωπιστικών αξιών και την ανάθεση υπεργολαβικά της ευρωπαϊκής πολιτικής ασύλου σε έναν πρόεδρο που κυβερνά αυταρχικά, τον πρόεδρο Ερντογάν. Αλλά η Ανγκελα Μέρκελ, που ήταν η πολιτική κινητήρια δύναμη πίσω από τη συμφωνία, υποστήριξε το deal στη γερμανική βουλή λέγοντας μεταξύ άλλων ότι «αποτελεί πρότυπο και για άλλες τέτοιες συμφωνίες με την Αίγυπτο, τη Λιβύη, την Τυνησία και όπου χρειαστεί».

Τα γερμανικά ΜΜΕ επέλεξαν να μη θυμηθούν την εργαλειοποίηση του Προσφυγικού πέρυσι τον Μάρτιο στον Εβρο και να σταθούν στους αριθμούς. Και το 2020 το αποτέλεσμα είναι όντως εντυπωσιακό: ο αριθμός των προσφύγων, που έφτασαν στην Ελλάδα, μειώθηκε στους 15.000 περίπου. «Αυτό είναι απότοκο της συμφωνίας» ανέφερε ο Γκέραλντ Κνάους, ερευνητής σε θέματα μετανάστευσης, που έδωσε την ιδέα για τη συμφωνία. «Πέρυσι το 90% των Σύρων που επί χρόνια ζουν στην Τουρκία ως πρόσφυγες, παρέμειναν στη χώρα. Από το 2014 η Τουρκία είναι η χώρα με τους περισσότερους πρόσφυγες, δέχθηκε τρεις φορές περισσότερους Σύρους από ό,τι ολόκληρη η ΕΕ» σημείωσε ο ίδιος. «Κι αυτό σημαίνει πρακτικά ότι και πέρυσι χάρη στην υποστήριξη της ΕΕ ελάχιστοι ξεκίνησαν το ταξίδι προς την ΕΕ γιατί τα παιδιά τους, εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά, πηγαίνουν σχολείο, έχουν πρόσβαση στο υγειονομικό και κοινωνικό σύστημα».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News