Τι προσωπικότητα διαμορφώνει ένα κορίτσι, μοναχοπαίδι, κόρη αγγλικανού κληρικού που μεγαλώνει τη δεκαετία των 1950’s και 1960’s σε μία παραθαλάσσια πόλη του αγγλικού Σάσεξ (Ιστμπορν); Φοιτά για ένα χρονικό διάστημα σε καθολικό σχολείο και ύστερα σε σχολείο θηλέων. Θα ταράξει τα νερά ή συντηρητική; Λίγο κι απ’ τα δύο;
Εκ πρώτης όψεως η 59χρονη Τερέζα Μέι είναι αυταρχική. Εχει το ποιόν που μαρτυρά ότι κάποτε θα ξεχωρίσει σε μία πολιτική σκηνή όπου «παίζουν» μεγάλα αγόρια από το Ιτον και την Οξφόρδη. Εχει και αυτό που απαιτείται αν θέλει να γίνει η πρωθυπουργός σε μία χώρα όπου κάτι τέτοιο έχει κατορθώσει μόνο μία γυναίκα που απέκτησε το όνομα Σιδηρά Κυρία. Η εξωτερική της εμφάνιση είναι πολύ british. Κοντό ξανθό μαλλί στο οποίο, όμως, ξεπροβάλλουν λευκές τούφες, ψηλό κορμί, λεπτά πόδια και χείλη που παίρνουν έντονα σχήματα όταν η ίδια παθιάζεται ή θυμώνει.
Η εικόνα της ψυχρής γυναίκας κάπως μαλακώνει όταν επιλέγει να ντυθεί πιο θηλυκά. Ή τουλάχιστον αυτό ελπίζει η ίδια. Οπως σημειώνει πρώην σύμβουλός της, η επιλογή των ακριβών σακακιών Vivienne Westwood, τα εφαρμοστά χρωματιστά φορέματα, τα χαριτωμένα (χαμηλά) τακούνια, τα λεοπάρ και παιχνιδιάρικα σχέδια είναι μία απόπειρα να αλλάξει τον χαρακτήρα που βγάζει προς τα έξω. Το ενδυματολογικό της ύφος -πιο θηλυκό από αυτό που επιλέγουν άλλες γυναίκες της πολιτικής σκηνής- «κρύβει μηνύματα», σύμφωνα με την Κέτι Πέριοτ.
Κι όμως, δύσκολα αλλάζει η αίσθηση που βγάζει στους βρετανούς πολίτες. Αλλωστε, και ύστερα από μία πιο κοντινή ματιά, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Μέι είναι σκληρή. Οταν έγινε πρώτη γυναίκα πρόεδρος του κόμματος, το 2002, δεσμεύτηκε ότι θα εκσυγχρονίσει το κόμμα και εξέφρασε ξεκάθαρα την ενόχλησή της από κάποια «μοχθηρά» στελέχη του. Αργότερα, οι ίδιοι θα μάθαιναν από πρώτο χέρι ότι η Μέι είναι δύσκολος άνθρωπος, βρίσκεται πάντοτε σε άμυνα, «πάντα με τα γάντια σηκωμένα», όπως το έχει εκφράσει ένας μέσα από το κόμμα, θέλει να ξέρει τι συμβαίνει γύρω της για να έχει τον έλεγχο καταστάσεων ενώ «βγάζει νύχια» όταν (συχνά) αισθανθεί ότι παραβιάζεται ο χώρος της –το αποτέλεσμα ήταν αρκετοί να εκτοπίζονται εντελώς από το γραφείο της. Για πολλούς, «είναι βαρετή» -ίσως επειδή αποφεύγει τα μπαρ της Βουλής- ενώ κάποιοι λένε ότι «το μόνο μη βαρετό στοιχείο πάνω της είναι το ότι είναι γυναίκα»!
Η στάση άμυνας ίσως εξηγείται από τον απότομο τρόπο με τον οποίο μπήκε στον κόσμο της πολιτικής. Σπούδασε Γεωγραφία στο Κολλέγιο Σεντ Χιουζ της Οξφόρδης –εκεί γνώρισε και τον σύζυγό της- κι ύστερα εργάστηκε για κάποια χρόνια στην Τράπεζα της Αγγλίας. Η καριέρα της στην πολιτική άρχισε με την ίδια να αναλαμβάνει την αρχειοθέτηση φακέλων στην τοπική ομοσπονδία Συντηρητικών στο Μέιντενχεντ και επισήμως όταν διορίστηκε σύμβουλος στο Λοντον Μπόροου του Μέρτον, το 1986. Υστερα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες, το 1997 εξελέγη βουλευτής στο Μέιντενχεντ και το 2002 ανέλαβε την προεδρία του κόμματος! Ηταν, λοιπόν, πολιτικά άπειρη. Αλλά δεν δίστασε να εκνευρίσει τους «παλιούς». Ο χαρακτηρισμός «μοχθηρό κόμμα» ακόμη ενοχλεί τους βετεράνους Τόρις.
Πάντως, οι ίδιοι -κάποιοι από αυτούς- ομολογούν ότι αναδείχθηκε σε μία από τις πιο αποτελεσματικούς εκσυγχρονιστές του κόμματος. Και εφάρμοσε αλλαγές – όπως τη μείωση κράτησης υπόπτων χωρίς κατηγορίες σε 14 μέρες ή την προώθηση του νομοσχεδίου για τη σύγχρονη δουλεία- που έκαναν την εφημερίδα Voice να την παρουσιάσει ως «κάποιον με τον οποίο η κοινότητα μαύρων και μειονοτήτων μπορεί να συνεργαστεί». Βέβαια όσο καλή γνώμη σχημάτισαν τότε γι’ αυτήν τα μέλη των μειονοτήτων, τόσο αρνητική ήταν η γνώμη των μελών της Ομοσπονδίας Αστυνομικών, όταν σε μία αρκετά θατσερική κίνηση, ως υπουργός Εσωτερικών, η Μέι τους απείλησε να εφαρμόσουν μεταρρυθμίσεις, τις οποίες σε διαφορετική περίπτωση θα επέβαλε η ίδια.
Και δεν θα φοβόταν να το κάνει ακόμη και αν αναλάμβανε όλη την ευθύνη η ίδια. Αλλωστε, τον Ιούνιο του 2010, απαγόρευσε την είσοδο του ινδού μουσουλμάνου ιμάμη Ζακίρ Ναίκ στη Βρετανία, ενώ τον Σεπτέμβριο του 2014 έκανε το ίδιο με τον κατηγορούμενο για τρομοκρατικές ενέργειες ιορδανό Αμπού Κατάντα. Αυτή είναι η σκληρή πλευρά, η ψυχρή Μέι την οποία συγκρίνουν με τη γερμανίδα καγκελάριο Ανγκελα Μέρκελ. Αλλά το 2012, προκαλώντας αντιδράσεις και το ενδεχόμενο διπλωματικών τριβών με τις (αδερφές) ΗΠΑ, μπλόκαρε την έκδοση του σκωτσέζου χάκερ Γκάρι ΜακΚίνον στις ΗΠΑ για την προστασία των δικαιωμάτων του. Και τον Αύγουστο του 2010 ασχολήθηκε η ίδια προσωπικά με το περιστατικό της μικρής Μαντλίν ΜακΚάν που αγνοείτο από τότε που εξαφανίστηκε σε θέρετρο της Πορτογαλίας. Αυτή είναι η ευαίσθητη πλευρά της.
Αρα είναι δίκαιο για εκείνην να προστατεύσει τα ανθρώπινα δικαιώματα των πολιτών της Βρετανίας. Αλλά είναι άδικο για εκείνην η χώρα της να δέχεται πολλούς νέους κατοίκους δηλαδή μετανάστες. Γι’ αυτό και η ίδια, μαζί με τον τότε πρωθυπουργό Ντέιβιντ Κάμερον, δεσμεύτηκε να μειώσει τον αριθμό μεταναστών σε μικρότερο από 100.000 το 2010 -δέσμευση η οποία έδωσε τροφή στις ακροδεξιές τάσεις τη χώρα και τελικά στο στρατόπεδο του Brexit.
Πάντως, αυτή η σκληρή προσέγγιση του δικαίου σε οδηγεί –αφελώς;- να πιστέψεις ότι τουλάχιστον όταν περιγράφει τι πάει στραβά αυτή τη στιγμή στη Βρετανία, θέλει πραγματικά να το διορθώσει. «Αν είσαι γεννημένος φτωχός, πεθαίνεις κατά μέσο όρο εννέα χρόνια νωρίτερα. Αν είσαι μαύρος αντιμετωπίζεσαι πολύ πιο αυστηρά από τη Δικαιοσύνη απ’ ότι ένας λευκός. Αν είσαι λευκός εργατικής τάξης, έχεις λιγότερες πιθανότητες να σπουδάσεις. Αν είσαι σε δημόσιο σχολείο έχεις λιγότερες δυνατότητες να αναδειχθείς στα τοπ επαγγέλματα που καταλήγουν συνήθως όσοι φοιτούν σε ιδιωτικά σχολεία. Αν υποφέρεις από προβλήματα ψυχικής υγείας, συχνά δεν βρίσκεις κανένα χέρι βοηθείας. Αν είσαι νέος, θα δυσκολευτείς περισσότερο από ποτέ να αποκτήσεις το δικό σου σπίτι», είπε όταν περιέγραψε τι είδους πρωθυπουργός θα ήθελε να είναι, το πρωί της Δευτέρας, δηλαδή, λίγο πριν μάθει ότι θα ήταν η ίδια τελικά η νέα κάτοικος της Ντάουνινγκ Στριτ 10. Είπε επίσης ότι το Brexit σημαίνει Brexit, αλλά ότι η έξοδος της Βρετανίας δεν πρέπει να αναλώσει όλες τις δυνάμεις της κυβέρνησης.
Το σίγουρο είναι ότι ως πρωθυπουργός δεν θα είναι βιαστική ούτε υπερδραστήρια. Δεν θα βιαστεί να ενεργοποιήσει το Αρθρο 50, το οποίο ορίζει την εκκίνηση των διαδικασιών για την έξοδο της χώρας από την ΕΕ. Σύμφωνα με αναλυτές, η Μέι έχει βρεθεί εκεί που είναι γιατί δεν βιάζεται. Οπως σημειώνει αρθρογράφος της Independent, «εμείς οι δημοσιογράφοι απορούσαμε όταν δεν την είδαμε να εξαπολύει μία εκστρατεία για την αρχηγία του κόμματος πριν το δημοψήφισμα. Απλώς συνέχισε τη δουλειά της. Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας για το δημοψήφισμα, είπε απλώς ότι στήριζε την αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και συνέχισε το έργο της χωρίς να παίρνει θέση. Μετά το δημοψήφισμα, όταν ο (Μπόρις) Τζόνσον, ο (Μάικλ) Γκόουβ και η (Αντρεα) Λίντσομ αυτοκαταστράφηκαν, εκείνη επικεντρώθηκε στο πρόγραμμα που θα ήθελε για την πρωθυπουργία της». Αρα αν σε αυτή την κρίσιμη περίοδο για τη χώρα απλώς «κάνει τη δουλειά της» θα πετύχει αυτό που θέλει. Αρκεί να θέλει αυτά που ανέφερε παραπάνω.
Ακολουθήστε το Protagon στο Google News