Περισσότεροι από 500 διακεκριμένοι καλλιτέχνες, μουσικοί, χορωδοί, τραγουδιστές, ψάλτες, συνθέτες, αρχιμουσικοί και ηθοποιοί συμμετέχουν στο 3ο Φεστιβάλ Λατρευτικής Μουσικής, το οποίο συνδιοργανώνουν η Εθνική Λυρική Σκηνή με το υπουργείο Πολιτισμού, σε καλλιτεχνική διεύθυνση του Γιώργου Κουμεντάκη.

Η τρίτη διοργάνωση, από τις 12 έως τις 16 Απριλίου (Μεγάλη Τετάρτη), αποδεικνύεται και η πιο πολυσυλλεκτική έως σήμερα, ενώ για πρώτη φορά το πρόγραμμά της εκτείνεται σε πέντε ημέρες.

Οι σαράντα συναυλίες και καλλιτεχνικές δράσεις παρουσιάζονται σε χώρους όπως η Μητρόπολη Αθηνών, ο Καθολικός Καθεδρικός Ναός, η Ευαγγελική Εκκλησία, το Φετιχιέ Τζαμί, το Παλαιό Χρηματιστήριο, τα Μουσεία Ακρόπολης, Ιδρύματος Γουλανδρή, Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων, το Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας», οι πεζόδρομοι Διονυσίου Αρεοπαγίτου και Αποστόλου Παύλου, ενώ θα αξιοποιηθούν και οι δύο αίθουσες της Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ. Από το πρόγραμμα επιλέγουμε ορισμένες χαρακτηριστικές εκδηλώσεις, που αποτυπώνουν και το ύφος του Φεστιβάλ.

Ο Τσιτσάνης και οι βυζαντινοί ύμνοι

Θεωρείται από τα highlights, καθώς η συναυλία αφιερωμένη στο έργο του Βασίλη Τσιτσάνη με τίτλο «Ο άγιος του έρωτα» βασίζεται σε μια ιδέα του Ανδρέα Κατσιγιάννη, που συνδέει τους ύμνους της βυζαντινής μουσικής με τα λαϊκά τραγούδια του συνθέτη.

Ερμηνεύει η Δήμητρα Γαλάνη, με τη συμμετοχή της Εστουδιαντίνας Νέας Ιωνίας Βόλου και της Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας, σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Κωνσταντίνου (σολίστ: Μανώλης Πάππος, μπουζούκι και τραγούδι). Είναι γνωστό ότι πολλές μελωδίες του Τσιτσάνη ακολουθούν τους ήχους της βυζαντινής μουσικής παράδοσης. Στη συναυλία, λοιπόν, από τη μια ακολουθούμε μέσα από τους σπουδαίους ύμνους το Θείο δράμα μέχρι την κορύφωσή του, ενώ την ίδια στιγμή τα λαϊκά τραγούδια περιγράφουν την πορεία στον έρωτα, στον πόνο, στη θυσία, στον θάνατο και τέλος στη λύτρωση.

Πού: Μουσείο Ακρόπολης (προαύλιος χώρος)

Πότε: Κυριακή των Βαΐων, 13 Απριλίου στις 17.00

Το Κουαρτέτο που παίχτηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης

Το «Κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου» του Ολιβιέ Μεσσιάν (1908 – 1992) γράφτηκε και πρωτοπαίχτηκε από τον συνθέτη και τρεις συγκρατούμενούς του μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Stalag VIII-A του Γκαίρλιτς της Σιλεσίας. Ήταν μάλιστα γραμμένο για τα τέσσερα μουσικά όργανα που υπήρχαν στη φυλακή: βιολί, κλαρινέτο, βιολοντσέλο και πιάνο.

«Η κινητήρια δύναμη που οδηγεί τον άνθρωπο από την άβυσσο του εγκλεισμού στην απελευθέρωση του πνεύματος, δεν είναι άλλη από την πίστη και την ελπίδα», είχε εξομολογηθεί αργότερα ο συνθέτης. Στη συναυλία η δημιουργία του Μεσιάν συνδυάζεται με την απαγγελία κειμένων του συνθέτη σε επιμέλεια της Λένιας Ζαφειροπούλου, καθώς και χωρίων από την «Αποκάλυψη» του Ιωάννη σε απόδοση του Ορφέα Απέργη.

Πού: Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή

Πότε: Κυριακή των Βαΐων, 13 Απριλίου στις 17.30

Η μουσική που ακούστηκε στην κηδεία του Μπετόβεν

Το «Ρέκβιεμ σε ντο ελάσσονα» του Λουίτζι Κερουμπίνι, γραμμένο το 1816, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα έργα θρησκευτικής μουσικής, που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από μεγάλους συνθέτες. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που εκτελέστηκε το 1827 στην κηδεία του Μπετόβεν, ο οποίος το θαύμαζε.

Το έργο δημιουργήθηκε την εποχή της Παλινόρθωσης για να τιμήσει τη μνήμη του Λουδοβίκου ΙΣΤ’, βασιλιά της Γαλλίας, κατά την εικοστή τέταρτη επέτειο της εκτέλεσής του.

Η πρώτη εκτέλεση πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιανουαρίου 1817 στον καθεδρικό ναό του Αγίου Διονυσίου στο Παρίσι. Η ασυνήθιστη ενορχήστρωσή του δεν χρησιμοποιεί σολίστες ούτε φλάουτα, ενώ χαρακτηρίζεται από την εντυπωσιακή χρήση του ταμ ταμ στο δραματικό «Dies irae», η οποία προσδίδει μια μοναδική θεατρικότητα. Το έργο ερμηνεύεται από τη Συμφωνική Ορχήστρα και τη Χορωδία του Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του Άλκη Μπαλτά, σε μια συναυλία αφιερωμένη στη μνήμη της πιανίστριας Βίκυς Στυλιανού, που απεβίωσε το 2024.

Πού: «Ολύμπια», Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»

Πότε: Κυριακή των Βαΐων, 13 Απριλίου στις 20.00

Ο Μπαχ «συναντά» τους Μπιτλς

Στη συναυλία με τίτλο «Bach in the Sky with Diamonds» έργα του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ «συνομιλούν» με ορισμένες από τις γνωστότερες μελωδίες των Beatles, αλλά και των Μπιλ Έβανς και Χιρόμι Ουεχάρα, όλες τους σε πρωτότυπες διασκευές της διακεκριμένης πιανίστριας και συνθέτριας Αλεξάνδρας Παπαστεφάνου.

Κάθε κομμάτι του Μεγάλου Κάντορα ακούγεται ολόκληρο στην αρχή ή, ενίοτε, στο τέλος, ενώ ο Μπαχ και οι Beatles συμπορεύονται και, σταδιακά μεταμορφώνονται με παραλλαγές για να καταλήξουν, συχνά, σε ελεύθερο αυτοσχεδιασμό.

Πού: Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών

Πότε: Κυριακή των Βαΐων, 13 Απριλίου στις 20.30

«Γέφυρες» με μακάμια και τροπάρια

Στη συναυλία με τίτλο «Τα δοξάρια της Ανατολής» τρεις δεξιοτέχνες, οι Γιώργος Ψάλτης, Σοφία Ευκλείδου και Γιάννης Πούλιος, δημιουργούν απρόσμενες «γέφυρες» ανάμεσα στη μουσική των Μεβλεβί Δερβίσηδων με τη βυζαντινή παράδοση. Τα μακάμια, δηλαδή οι κλίμακες της οθωμανικής μουσικής συναντούν τους ήχους της Μεγάλης Εβδομάδας μέσα από οργανικούς και φωνητικούς αυτοσχεδιασμούς, αλλά και μέσα από εκκλησιαστικά τροπάρια.

Πού: Φετιχιέ Τζαμί (Ρωμαϊκή Αγορά)

Πότε: Μεγάλη Δευτέρα, 14 Απριλίου, στις 17.00, 18.00 και 19.00

Πρεμιέρα για τον «Κατακλυσμό του Νώε»

Η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την παιδική όπερα του Άγγλου συνθέτη Μπέντζαμιν Μπρίττεν «Ο κατακλυσμός του Νώε» (1958). Το έργο βασίζεται σε μεσαιωνική θεατρική παράσταση και εξιστορεί με συχνά κωμικό τρόπο την ιστορία του κατακλυσμού και της Κιβωτού.

Πρόκειται για σύνθεση που συνδυάζει στοιχεία από τη μεσαιωνική πολυφωνία μέχρι τα ινδονησιακά γκαμελάν, χρησιμοποιώντας από κλασικά όργανα μέχρι αυτοσχέδια κρουστά φτιαγμένα από φλιτζάνια.

Η όπερα απαιτεί μόνο δύο ενήλικες τραγουδιστές και ένα δεκαμελές σύνολο μουσικών, ενώ οι υπόλοιποι συντελεστές είναι παιδιά. Συμπράττοντας με τις ορχήστρες νέων Underground Kids Orchestra και Underground Youth Orchestra, μέλη της Ορχήστρας Νέων El Sistema Greece, ανεξάρτητους μουσικούς και την Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, ο σκηνοθέτης Θέμελης Γλυνάτσης και η εικαστικός Χριστίνα Δημητρά ξεκίνησαν μια τετράμηνη προετοιμασία, όπου το εικαστικό περιβάλλον της παράστασης δημιουργήθηκε από τα παιδιά της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ.

Πού: Ολύμπια, Δημοτικό Μουσικό Θέατρο «Μαρία Κάλλας»

Πότε: Μεγάλη Δευτέρα, 14 Απριλίου και Μεγάλη Τρίτη, 15 Απριλίου στις 17.30

Θεοδωράκης και εγκώμια

Στο πρώτο μέρος της συναυλίας «Ω, γλυκύ μου έαρ» παρουσιάζεται ο «Επιτάφιος» (1958) του Μίκη Θεοδωράκη, βασισμένος σε ποίηση του Γιάννη Ρίτσου, σε νέα συμφωνική επεξεργασία από το κρητικό μουσικό σύνολο Vamos Orchestra. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται ο κύκλος τραγουδιών του Θεοδωράκη «Μαουτχάουζεν» (1965), σε κείμενο του Ιάκωβου Καμπανέλλη, στο οποίο περιγράφεται ο έρωτας δύο κρατουμένων στο ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου ο ποιητής φυλακίστηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το τρίτο μέρος, με τίτλο «Αι γενεαί πάσαι», είναι αφιερωμένο σε ένα απόσπασμα από τα εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής, που αποδίδεται σε ενορχήστρωση του Θανάση Παπαθανασίου με τον βαθύφωνο Τάσο Αποστόλου.

Πού: Μουσείο Ακρόπολης (προαύλιος χώρος)

Πότε: Μεγάλη Δευτέρα, 14 Απριλίου στις 17.30 και 19.30

Ο Θ. Κουρεντζής και η Κασσιανή

Οι ύμνοι της Μεγάλης Τρίτης, εμπνευσμένοι μελωδικά κυρίως από τον Γεώργιο Ραιδεστηνό Β΄ (Άρχοντα Πρωτοψάλτη του Πατριαρχικού Ναού) και υμνογραφικά από την Κασσιανή Μοναχή («ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή»), ερμηνεύονται από τη χορωδία musicAeterna Byzantina, η οποία αποτελείται από 18 πτυχιούχους (Έλληνες και Κύπριους) βυζαντινής μουσικής, με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Θόδωρο Κουρεντζή. Αφήγηση: Αμαλία Μουτούση

Πού: Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών

Πότε: Μεγάλη Δευτέρα, 14 Απριλίου στις 22.00

Ένας κρυμμένος θησαυρός στο φως

Στο χειρόγραφο αρ. 37 του Ιστορικού και Παλαιογραφικού Αρχείου του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τραπέζης κρύβεται ένας μουσικός θησαυρός: περισσότερες από 230 καταγραφές στη σύγχρονη ψαλτική σημειογραφία λόγιων φαναριώτικων τραγουδιών, δημοτικών από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, κλέφτικων και μερικών οργανικών σκοπών. Το κύριο θέμα τους είναι η αγάπη και κυρίως ο ανεκπλήρωτος έρωτας. Η επιλογή των τραγουδιών έγινε από τον Ζαχαρία Καρούνη και τον Γεράσιμο Παπαδόπουλο. Ερμηνεύουν: Γεράσιμος Παπαδόπουλος ούτι, Στέφανος Δορμπαράκης κανονάκι, Διονύσης Θεοδόσης κλαρίνο, καβάλ, φλογέρες, Στρατής Σκουρκέας κρουστά.

Πού: Παλαιό Χρηματιστήριο Αθηνών

Πότε: Μεγάλη Τρίτη, 15 Απριλίου στις 22.30

---

Σημείωση:  Η είσοδος σε όλους τους χώρους είναι ελεύθερη χωρίς προκρατήσεις, με σειρά προτεραιότητας. Μόνο για τις συναυλίες στην Εναλλακτική Σκηνή και την Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος στο ΚΠΙΣΝ προβλέπονται προκρατήσεις (ticketservices.gr) από τις 8/4. Το αναλυτικό πρόγραμμα είναι αναρτημένο στο nationalopera.gr και στο digitalculture.gov.gr.

 

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News