Μετά τις εκθέσεις Λέτα και Ντράγκι που ανέδειξαν τα ελλείμματα ανταγωνιστικότητας της ΕΕ σε σύγκριση με τις ΗΠΑ, σήμανε συναγερμός για την ανάγκη η Ευρώπη να εστιάσει στους πυλώνες της «βιώσιμης ανταγωνιστικότητας», της «στρατηγικής αυτονομίας» και του «δίκαιου ανταγωνισμού». Η σύγκριση το 2024 γινόταν με την ακμάζουσα και καλπάζουσα οικονομία των ΗΠΑ επί των ημερών του Τζο Μπάιντεν και τότε δεν είχε μπει στο κάδρο ο προβληματισμός για την υπεράσπιση των βασικών αξιών της δημοκρατίας, όπως ο πλουραλισμός, τα ανθρώπινα δικαιώματα και η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης. Ζητήματα που απασχολούν πολλούς Αμερικανούς και τα σοβαρά μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο μετά την έναρξη της δεύτερης προεδρικής θητείας του Ντόναλντ Τραμπ.

Ενα από αυτά τα σημαντικά μέσα ενημέρωσης είναι ο Economist που σε άρθρο του με τον υπαινικτικό τίτλο «Το χαρακτηριστικό της Ευρώπης: τώρα αυτή είναι η πραγματική γη της ελευθερίας» βλέπει το ποτήρι μισογεμάτο για τη Γηραιά Ηπειρο έπειτα από όσα συνέβησαν και συμβαίνουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αρχίζοντας από την κριτική που ασκείται στην Ευρώπη, η βρετανική επιθεώρηση σημειώνει όσα «λένε για την ΕΕ». Λένε π.χ. ότι είναι υπερ-ρυθμισμένη, ότι ο όγκος της γραφειοκρατίας και οι τιμωρητικοί φόροι δεν επιτρέπουν επιχειρηματικά εγχειρήματα τρισεκατομμυρίων δολαρίων στη Γαλλία ή τη Γερμανία που να μπορούν να ανταγωνιστούν την Amazon, τη Google ή την Tesla.

Αλλά δεν είναι μόνο αυτό που λείπει από την Ευρώπη, συνεχίζει ο Εconomist. Απουσιάζουν επίσης από την ήπειρο οι broligarchs (νεολογισμός που παραπέμπει στην οικονομική ολιγαρχία της ψηφιακής εποχής και φωτογραφίζει τον Ελον Μασκ, όπως εξηγεί το περιοδικό Time) που κάθονται στην κορυφή αυτών των μεγαθηρίων, ορισμένοι από τους οποίους διατηρούν υπό πιο στενό έλεγχο την εξουσία από ό,τι κατανοούν την πραγματικότητα.

«Ετσι, δεν υπάρχουν Ευρωπαίοι Ρασπούτιν που στηρίζουν με αμύθητα εκατομμύρια πολιτικές εκστρατείες, έχουν την τιμητική τους στις ορκωμοσίες των ηγετών ή διοικούν τα δικά τους νεοσύστατα κυβερνητικά τμήματα. Υπάρχουν ελάχιστοι μονόκεροι (start-up εταιρεία που αποτιμάται σε πάνω από 1 δισ. δολάρια) στην Ευρώπη, δυστυχώς, και πολύ λίγη καινοτομία. Τούτου λεχθέντος, δεν υπάρχουν καθόλου στελέχη τεχνολογίας που καυχιούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι περνούν τα Σαββατοκύριακά τους ταΐζοντας κομμάτια του κράτους σε μια “μηχανή τεμαχισμού ξύλου”» συνεχίζει ο Economist, υπονοώντας προφανώς τον Μασκ.

Το θέμα με την Ευρώπη, σύμφωνα με τον Economist, «είναι ότι είναι αναποφάσιστη, πολύ αργή στην ανάληψη δράσης». Κάθε κρίση απαιτεί πολλαπλές Συνόδους Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που συχνά τσακώνονται μέχρι αργά τη νύχτα. Οι βαρετές διαδικασίες της διακυβέρνησης με συναίνεση μπορεί να επιβραδύνουν την ΕΕ: χρειάστηκαν τέσσερις ημέρες και τέσσερις νύχτες παζαρέματος για να συμφωνηθεί ο τελευταίος επταετής προϋπολογισμός του μπλοκ των 27, για το 2020. Από την άλλη πλευρά, ο ευρωπαϊκός κρατικός μηχανισμός δεν κλείνει αυθαίρετα κάθε λίγα χρόνια, όταν η πολιτική συμφωνία για τη χρηματοδότηση αποδεικνύεται αδύνατη, αφήνοντας εκατομμύρια δημόσιους υπαλλήλους σε αργία και βασικές υπηρεσίες μη διαθέσιμες για ημέρες ή εβδομάδες.

«Το θέμα με την Ευρώπη είναι ότι η Αμυνα είναι δωρεάν, καθώς δεν δαπανά αρκετά για τις ένοπλες δυνάμεις της ώστε να μπορεί να αποκρούσει μόνη της τις απειλές. Αυτό θα συνεχίσει να ισχύει για μεγάλο χρονικό διάστημα, ακόμη και όταν οι αμυντικοί προϋπολογισμοί θα αυξάνονται στο μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου. Αλλά αντανακλά επίσης μια διαφορετική αντίληψη για το τι σημαίνει “άμυνα”. Πρώτον, κανείς στην Ευρώπη –εκτός της Ρωσίας, τουλάχιστον– δεν υπονοεί έστω και περιστασιακά ότι θα εισβάλει σε άλλες χώρες. Δεν υπάρχει κανένα ανέκδοτο στα κτίρια των Βρυξελλών σχετικά με τη μετατροπή ενός απρόθυμου γείτονα «στο 28ο κράτος μας» (αντίθετα, πολλοί από τους γείτονες της ΕΕ επιθυμούν απεγνωσμένα να ενταχθούν στο κλαμπ). Ούτε οι ευρωπαίοι αντιπρόεδροι πετούν απρόσκλητοι σε μέρη που επιδιώκουν να προσαρτήσουν» τονίζει με δόση ειρωνείας προς τον Τραμπ και το επιτελείο του ο Economist.

Το βρετανικό περιοδικό υπογραμμίζει επίσης την προσήλωση της Ευρώπης στην ελευθερία του λόγου, παρά την επίθεση του Τζέι Ντι Βανς, του αμερικανού αντιπροέδρου που διαμαρτυρήθηκε ότι οι Ευρωπαίοι βάζουν εμπόδια στις καριέρες ακροδεξιών πολιτικών…

Ωστόσο, οι Ευρωπαίοι μπορούν να λένε σχεδόν ό,τι θέλουν, τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Τα πανεπιστήμια της Ευρώπης δεν έγιναν ποτέ εστίες αστυνόμευσης του λόγου, μπορείς να εκφράσεις μια αμφιλεγόμενη άποψη σε οποιαδήποτε ευρωπαϊκή πανεπιστημιούπολη (εκτός Ουγγαρίας, τουλάχιστον) χωρίς να φοβάσαι ότι θα χάσεις την υποτροφία σαυ. «Στην Ευρώπη δεν υπάρχουν κέντρα κράτησης για τους ξένους φοιτητές που έχουν λανθασμένες απόψεις για τη Γάζα, τα ειδησεογραφικά πρακτορεία δεν μηνύονται επειδή παίρνουν συνεντεύξεις από πολιτικούς της αντιπολίτευσης. Τα δικηγορικά γραφεία δεν υποχρεώνονται να υποκύπτουν στους προέδρους ως τιμωρία για το γεγονός ότι εργάστηκαν για τους πολιτικούς τους εχθρούς» συνεχίζει η βρετανική επιθεώρηση.

Η Ευρώπη όντως αντιμετωπίζει δημογραφική κρίση και αποτρέπει την απότομη μείωση του πληθυσμού της μόνο με το να ενισχύει το εργατικό δυναμικό της με μετανάστες, ορισμένοι από τους οποίους έχουν ενσωματωθεί σε πολύ μικρό βαθμό. «Η μετανάστευση αυτή» όμως, πάντα σύμφωνα με τον Economist, «δείχνει την ελκυστικότητα του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής για όσους έρχονται αναζητώντας καταφύγιο από τον πόλεμο αλλά και τη γενναιοδωρία των Ευρωπαίων».

Η οικονομία της Ευρώπης θεωρείται κολλημένη σε ένα τέλμα, ένα παγκόσμιο προειδοποιητικό καμπανάκι. «Και δεν είναι περίεργο» απαντά ο Εconomist με το ίδιο ύφος λεπτής ειρωνείας:

—«Οι Ευρωπαίοι απολαμβάνουν τον Αύγουστο, συνταξιοδοτούνται στην ακμή τους και περνούν περισσότερο χρόνο με τις οικογένειές τους από τους κατοίκους οποιασδήποτε άλλης περιοχής. Παραδόξως, οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι σε χώρες τόσο πλούσιες όσο και σε φτωχές εκτιμούν αυτόν τον ελεύθερο χρόνο. Με κάποιο τρόπο οι Ευρωπαίοι κατάφεραν να πιέσουν τους εργοδότες τους να τους δώσουν περισσότερο από αυτόν. Ακόμα και όταν μείωναν το ΑΕΠ σπαταλώντας χρόνο για να  παίξουν με τα παιδιά τους, οι κάτοικοι της Ευρώπης κατάφεραν επίσης να διατηρήσουν τις ανισότητες σχετικά χαμηλά, ενώ αλλού διογκώθηκαν σημαντικά κατά τα τελευταία 20 χρόνια.

Η Ηπειρος που χαρακτηρίζεται «ένα υπαίθριο μουσείο, μια ήπειρος του χθες» ωθεί πολλούς να αναρωτηθούν: Είναι άραγε βιώσιμο το μοντέλο της Ευρώπης; Η βρετανική επιθεώρηση απαντά κι εδώ εστιάζοντας στη μεγάλη εικόνα,

Η ερώτηση οδηγεί σε μια άλλη: αξίζει να υπερασπιστεί κανείς το ευρωπαϊκό μοντέλο; «Είναι ένας τόπος ευλογημένος με πόλεις που μπορείς να περπατήσεις, με μεγάλο προσδόκιμο ζωής και εμβολιασμένα παιδιά που δεν χρειάζεται να εκπαιδευτούν για να αποφεύγουν τους σχολικούς σκοπευτές. Το βασίλειο του Καρλομάγνου είναι ένας τόπος με πολλά ελαττώματα, πολλά από τα οποία είναι μόνιμα. Αλλά με τον δικό τους αργό τρόπο, οι Ευρωπαίοι δημιούργησαν ένα μέρος όπου τους εξασφαλίζονται δικαιώματα σε πράγματα που οι άλλοι λαχταρούν: ζωή, ελευθερία και επιδίωξη της ευτυχίας» σχολιάζει κλείνοντας ο Economist.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News