Εχετε πάει ποτέ στο μεγάλο παζάρι της Κωνσταντινούπολης; Εκτός από τα ανώνυμα προϊόντα της τοπικής αγοράς, τόνοι από «επώνυμα» αθλητικά παπούτσια, φόρμες, φούτερ, μπουφάν, τσάντες, καμπαρντίνες, ακόμη και αρώματα και άλλα πολλά, εκτίθενται σε πάγκους και κρεμάστρες. Και δεν χρειάζεται απαραίτητα να χωθείς  στον λαβύρινθο του παζαριού. Εκτίθενται με άνεση κοντά στις εισόδους της περίφημης σκεπαστής αγοράς. Μόνο που δεν έχουν καμία σχέση με τα αυθεντικά προϊόντα των μεγάλων οίκων στους οποίους παραπέμπει η ταμπέλα τους. Πρόκειται για απομιμήσεις, άλλοτε πιο πειστικές και άλλοτε χοντροκομμένες, κοινώς μαϊμούδες, η παραγωγή και το εμπόριο των οποίων ανθεί στη γείτονα χώρα.

Φωτογραφίες από ψεύτικες τσάντες Gucci, φόρμες Louis Vuitton και αθλητικά παπούτσια Nike επιδεικνύονται ακόμη και στους λογαριασμούς κοινωνικών δικτύων ενός τουρκικού καταστήματος με περισσότερους από 155.000 ακόλουθους στο TikTok, μας πληροφορεί ο Guardian. Κάτω από τις αναρτήσεις υπάρχουν,  μάλιστα, χιλιάδες σχόλια στα Αγγλικά, Ιταλικά, Βουλγαρικά, Πολωνικά, Γερμανικά, Ισπανικά και Γαλλικά.

Η Τουρκία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας προϊόντων απομίμησης στην ΕΕ μετά την Κίνα και το Χονγκ Κονγκ, σύμφωνα με στοιχεία για την αξία αγαθών που κατασχέθηκαν, γράφει στην βρετανική εφημερίδα η Ελίφ Ινς από την Κωνσταντινούπολη. Η πτώση της αξίας της τουρκικής λίρας και η επιδείνωση της τουρκικής οικονομίας τροφοδοτούν περαιτέρω τη ζήτηση καθώς τέτοια είδη γίνονται φθηνότερα για τους εμπόρους, που κάνουν τις αγορές τους με ευρώ.

«Οι πωλήσεις μας διπλασιάστηκαν το 2021. Είναι πολύ καλή συμφωνία αν κερδίζεις σε δολάρια ή ευρώ», δήλωσε στον Guardian τούρκος ιδιοκτήτης καταστήματος, που πουλάει απομιμήσεις, «Οι ξένοι μπορούν να αγοράσουν μια απομίμηση αθλητικής φόρμας Nike υψηλής ποιότητας για 30 ευρώ και να την μεταπωλήσουν για 90 ευρώ στην πατρίδα τους».

Μια έκθεση του Δεκεμβρίου 2021, που δημοσιεύθηκε από το γραφείο πνευματικής ιδιοκτησίας της ΕΕ (EUIPO) επισημαίνει επίσης την τάση. Η αξία των απομιμήσεων από την Τουρκία υπερτριπλασιάστηκε από το 2019 έως το 2020, φθάνοντας σχεδόν τα 134 εκατ. ευρώ, και η Τουρκία έγινε η κύρια πηγή απομιμήσεων ρούχων επώνυμων σχεδιαστών και φαρμάκων, που σταμάτησαν στα σύνορα της ΕΕ, ξεπερνώντας την Κίνα σε αυτές τις κατηγορίες.

«Βλέπουμε τα ψεύτικα να ανθούν όταν η οικονομία πάει άσχημα», είπε στον Guardian η δικηγόρος Ζεϊνέπ Σεντά Αλχάς, η οποία ειδικεύεται στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας στην Gün + Partners, δικηγορική εταιρεία στην Κωνσταντινούπολη, που εκπροσωπεί μερικές από τις πιο διάσημες μάρκες του κόσμου. «Η φθηνή λίρα έχει κάνει την εξαγωγή απομιμήσεων ακόμη πιο κερδοφόρα», δήλωσε.

Η τουρκάλα δικηγόρος είπε ότι ο αριθμός των εγκεκριμένων από το δικαστήριο «επιδρομών» σε κατασκευαστές απομιμήσεων διπλασιάστηκε το 2021 και ο αριθμός των ειδών, που κατασχέθηκαν, σχεδόν τριπλασιάστηκε. Μάλιστα, τον Ιανουάριο, διεξήχθη αυτό που η Αλχάς  αποκάλεσε «μεγαλύτερη επιδρομή στην ιστορία της Τουρκίας», κατά τη διάρκεια της οποίας σε τρία εργαστήρια στην Κωνσταντινούπολη κατασχέθηκαν περισσότερα από 350.000 ζευγάρια αθλητικών παπουτσιών -μαϊμούδες, μερικά μισοτελειωμένα, και όλα προοριζόμενα να αποσταλούν στο εξωτερικό.

«Τα κέρδη από προϊόντα απομίμησης είναι πολύ μεγαλύτερα», είπε στον Guardian η Αλχάς, αποκαλύπτοντας ότι ακόμη και εργοστάσια, που παράγουν νόμιμα είδη για μεγάλες μάρκες, σε περιόδους οικονομικών προβλημάτων, θα μπορούσαν να «κακιώσουν» κάνοντας επιπλέον βάρδιες για την παραγωγή απομιμήσεων. (Και να υποθέσουμε ότι αυτές οι απομιμήσεις είναι που διαφέρουν ελάχιστα από τα αυθεντικά προϊόντα)

Οι νόμιμες εξαγωγές της Τουρκίας διογκώθηκαν, επίσης, κατά τη διάρκεια της νομισματικής κρίσης, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 33% μέσα στο έτος και φθάνοντας τα 225 δισ.δολάρια (205,23 δισ. ευρώ), σύμφωνα με την κρατική Τουρκική Στατιστική Υπηρεσία. «Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον οποίο οι εξαγωγές προϊόντων απομίμησης θα αυξάνονταν λιγότερο από τις νόμιμες εξαγωγές», δήλωσε ο οικονομολόγος Ουμίτ Ιζμέν, πρώην επικεφαλής της TÜSİAD, της κορυφαίας επιχειρηματικής ένωσης της Τουρκίας.

Οι χαμένες πωλήσεις κοστίζουν στην ΕΕ 83 δισ. ευρώ ετησίως, σύμφωνα με το EUIPO. Ο Ιζμέν επισημαίνει, εξάλλου, ότι οι συνθήκες εργασίας σε υπόγειες εγκαταστάσεις παραγωγής είναι λιγότερο πιθανό να συμμορφώνονται με τους νόμους για τους μισθούς, την παιδική εργασία, την υγεία και ασφάλεια. «Η παραγωγή απομιμήσεων θεωρείται γενικά ασήμαντο αδίκημα και όχι σοβαρό έγκλημα», είπε ο Ιζμέν, και πρόσθεσε: «Αλλά υπάρχει ένα οργανωμένο εγκληματικό δίκτυο πίσω από όλα αυτά. Τουλάχιστον, πρέπει να δωροδοκήσεις κάποιον σε κάθε τελωνειακό σταθμό».

Στα δικηγορικά γραφεία όπως της Αλχάς φθάνουν συνήθως υποθέσεις για μεγάλες αποστολές, που πιάνονται από τελωνειακούς υπαλλήλους –κυρίως στη Γερμανία, την Αυστρία και την Ολλανδία– και στη συνέχεια προσπαθούν να βρουν το χώρο παραγωγής στην Τουρκία.

Ο ιστότοπος των τελωνειακών αρχών της γειτονικής Βουλγαρίας είναι γεμάτος με αναφορές για οχήματα από την Τουρκία, τα οποία πιάνονται με προϊόντα απομίμησης. Τον Φεβρουάριο του 2021, εκατοντάδες μπουκάλια με απομιμήσεις αρωμάτων βρέθηκαν σε ένα λεωφορείο, κάτω από μια θέση επιβάτη, προφανώς κρυμμένα από τον οδηγό.

Αλλά πολλά fake εμπορεύματα περνούν. Ενας παραγωγός ψεύτικων τζιν Dsquared2 είπε ότι στην Κωνσταντινούπολη υπάρχουν εταιρείες , που επικεντρώνονται στις  εξαγωγές πλαστών εμπορευμάτων, γεμίζοντας φορτηγά με «μαϊμούδες» με αυθεντικά προϊόντα γύρω τους, γράφει η Ελίφ Ινς στον Guardian.

«Χρεώνουν επιπλέον για τη μεταφορά απομιμήσεων, γνωρίζουν ανθρώπους στο τελωνείο», αποκάλυψε o τούρκος παραγωγός απομιμήσεων και πρόσθεσε ότι «Εχουν δημιουργήσει έναν ιστό αράχνης δικτύων σε όλα τα σύνορα». Μια έκθεση του 2020 της Europol ανέφερε ότι μια εγκληματική ομάδα μετέφερε τακτικά μεγάλες ποσότητες απομιμήσεων ρούχων επώνυμων σχεδιαστών, από την Κωνσταντινούπολη στην Ελλάδα, με τη βοήθεια τριών τελωνειακών υπαλλήλων, που στρατολογήθηκαν για να «διευκολύνουν» τη δραστηριότητά τους για χρόνια προτού συλληφθούν.

Η δικηγόρος Ζεϊνέπ Σεντά Αλχάς αποκάλυψε, ακόμη, ότι η ομάδα ερευνητών της εταιρείας της –η οποία περιλαμβάνει πρώην αξιωματικούς επιβολής του νόμου– πέρασε μήνες ψάχνοντας για τα εργοστάσια που κατασκεύαζαν απομιμήσεις ακριβών ειδών, παριστάνοντας τους αγοραστές και συλλέγοντας αποδεικτικά στοιχεία για να τα παρουσιάσουν στα δικαστήρια προκειμένου να λάβουν άδεια για επιδρομή. «Δουλεύουν σαν ιδιωτικοί ντετέκτιβ», είπε.

Αλλά η κατάσχεση απομιμήσεων ήταν σχεδόν αδύνατη όταν οι παραγγελίες γίνονταν ηλεκτρονικά και αποστέλλονταν σε μικρά δέματα μέσω ταχυδρομείου, παραδέχτηκε η τουρκάλα δικηγόρος, πράγμα που επιβεβαίωσε και ο ιδιοκτήτης του καταστήματος με τους 155.000 οπαδούς του TikTok: «Δεν είχα κανένα πρόβλημα με τον νόμο», είπε και ισχυρίστηκε ότι στέλνει στο εξωτερικό περίπου 300 δέματα μηνιαίως. «Θα μπορούσα να πουλήσω άλλον ένα τόνο, αλλά δεν θέλω να τραβήξω την προσοχή», πρόσθεσε.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News