Το Ερζίν, μια τουρκική πόλη με 31.000 κατοίκους, στην επαρχία Χατάι, στην περιοχή που επλήγη από τα 7,8 Ρίχτερ της 6ης Φεβρουαρίου, δεν είχε κανέναν νεκρό και μόνο μικρές ζημιές σε κτίρια. Αντίθετα, σε μια έκταση πολλών χιλιομέτρων γύρω του, η καταστροφή είναι απερίγραπτη.

Ο δήμαρχος της πόλης, Οκές Ελμάσογλου, είπε ότι αυτό οφείλεται στις δικές του προσπάθειες να χτίζονται κτίρια που ακολουθούν τον αντισεισμικό κανονισμό της Τουρκίας, σε αντίθεση με άλλες γειτονικές πόλεις, όπου έπεσαν σαν τραπουλόχαρτα θάβοντας στα ερείπια χιλιάδες κόσμου.

Μπορεί πράγματι να συνέβαλε ο δήμαρχος σε αυτό, αλλά μηχανικοί και επιστήμονες που μίλησαν στους New York Times επισήμαναν και άλλους παράγοντες που έπαιξαν ρόλο στο να είναι ελάχιστες οι ζημιές στο Ερζίν. Ανάμεσά τους το βραχώδες υπέδαφος, σε συνδυασμό με τους καλούς εργολάβους που εργάζονται στην πόλη.

«Η κατάσταση του εδάφους είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο δεν έχουμε σοβαρές ζημιές» είπε ο  Ομέρ Εμρέ, ένας γεωλόγος που έχει περάσει 40 χρόνια μελετώντας τα ρήγματα στη σεισμογενή περιοχή.

Erzin’deyim…

Hatay il merkezi yerle bir olmuşken burada tek bir bina dahi yıkılmamış. Belediye başkanı ile görüştüm “kaçak ve çok katlı yapıya müsaade etmiyoruz” diyor.

Şehirde hayat devam ediyor. pic.twitter.com/bEoZWjhnLc

— Zeynep Uzun (@zeynebuzunn) February 11, 2023

Το Ερζίν βρίσκεται λιγότερο από 75 χλμ. από το επίκεντρο του σεισμού, δηλαδή πιο κοντά από ό,τι πόλεις που είδαν τεράστιες καταστροφές, όπως το Ισκεντερούν (Αλεξανδρέτα) και η Αντάκια (Αντιόχεια).

Πολλές πόλεις και χωριά της περιοχής είναι χτισμένα πάνω σε στρώματα άμμου και λάσπης, που καλύπτουν την αρχαία κοίτη ενός ποταμού. Αυτό το έδαφος, όπως και το μαλακό παράκτιο έδαφος κάτω από το Ισκεντερούν, ήταν πιο ευαίσθητο στους κραδασμούς, εξήγησε ο Εμρέ. «Αυτά τα μαλακά, γεμάτα νερό ιζήματα καθιστούν τις πόλεις και τα χωριά ευάλωτα στους σεισμούς. Η γη κινείται σαν κύμα σε περίπτωση σεισμού» προσέθεσε.

Αντίθετα, το Ερζίν βρίσκεται ψηλότερα από το επίπεδο της θάλασσας και είναι χτισμένο σε σκληρό έδαφος, αποτελούμενο από «βράχο και πιο χονδροειδείς κόκκους άμμου» δήλωσε ο γεωγράφος Ταμέρ Ντουμάν. Το σκληρό έδαφος απορροφά τους κραδασμούς μεταξύ των κατασκευών και των κυμάτων ενός σεισμού, μειώνοντας την ταλάντωση των κτιρίων, εξήγησε.

So many many buildings across southern #Turkey are perilously tipped forward like this because, construction engineers say, owners often altered the bottom floors to create more space for shops, cutting away vital structural support that led them to collapse during the earthquake pic.twitter.com/AmjRzi8iDr

— Leila Molana-Allen (@Leila_MA) February 17, 2023

Οι γεωλόγοι είπαν ότι υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις όπου το βραχώδες έδαφος είχε περιορίσει τις ζημιές, όπως το 1999, όταν το μικρό χωριό Ταβσαντσίλ  άντεξε τον σεισμό των 7,6 Ρίχτερ που σκότωσε χιλιάδες ανθρώπους στη δυτική Τουρκία.

Σε ολόκληρη τη ζώνη που επλήγη στις 6 Φεβρουαρίου υπάρχουν περιπτώσεις που ολόκληρες γειτονιές έμειναν άθικτες, ενώ η υπόλοιπη πόλη ισοπεδώθηκε, χάρη κυρίως στο έδαφος πάνω στο οποίο είχαν χτιστεί.

#Erzin Başarıya şapka çıkarılır????? pic.twitter.com/YkEml27tSc

— LAL ???? (@CALiKUSU_73) February 12, 2023

Δεκάδες εργολάβοι έχουν συλληφθεί από τις τουρκικές Αρχές μετά τον σεισμό, με την κατηγορία ότι ευθύνονται για τις φθηνές κατασκευές που κατέρρευσαν. Οι κατασκευαστές έχουν κατηγορηθεί ότι χρησιμοποιούν φθηνά υλικά και παρακάμπτουν τους οικοδομικούς κώδικες για να επιταχύνουν τα έργα και να αυξήσουν τα κέρδη τους, ανεγείροντας κατασκευές που δεν θα μπορούσαν να επιβιώσουν από σεισμούς.

«Αυτό είναι το πρόβλημά μας στην Τουρκία: Οποιοσδήποτε σε αυτή τη χώρα έχει γη, μπορεί να χτίσει – ένας κρεοπώλης, ένας αγρότης, ένας μάγειρας» δήλωσε στους New York Times ένας πολιτικός μηχανικός από το Ισκεντερούν, ο οποίος αρνήθηκε να δώσει το όνομά του υπό τον φόβο αντιποίνων για την κριτική του στην κυβέρνηση Ερντογάν.

Πρόσθεσε ότι πολλοί κατασκευαστές είναι άπειροι και δεν γνωρίζουν καν τους κανονισμούς.

Buildings continue to collapse in Turkey pic.twitter.com/YW1XjdNuf5

— Sajid Ali Jafri Mehdi (@SajidAliJafriM1) February 8, 2023

«Εχω μαζέψει σκυρόδεμα που έπεσε μέσα από τα δάχτυλά μου σαν να ήταν άμμος» είπε ο μηχανικός, ο οποίος επισκέφθηκε το Ισκεντερούν για δει με τα μάτια του στοιχεία κακοτεχνίας. Ο ίδιος είπε ότι είδε κολώνες που ήταν πολύ λεπτές, φτιαγμένες από φτηνό ατσάλι και συνδεδεμένες με σαθρά εξαρτήματα. «Ο σεισμός δεν ήταν ο πραγματικός δολοφόνος εδώ, αλλά η ποιότητα της κατασκευής».

Οι ειδικοί καταφέρθηκαν επίσης κατά του Ταγίπ Ερντογάν για τη νομοθεσία που τέθηκε σε ισχύ πριν από μερικά χρόνια, η οποία επέτρεπε στους ιδιοκτήτες ακινήτων να πληρώνουν ένα τέλος και να συγχωρούνται οι κατασκευαστικές παραβάσεις τους χωρίς να χρειαστεί να τις διορθώσουν.

«Είπαμε στην κυβέρνηση να επιβάλει τεχνικές επιθεωρήσεις πριν χορηγήσει αμνηστία» δήλωσε ο Ορχάν Σαριαλτούν, μέλος του ΔΣ της Ενωσης Επιμελητηρίων Τούρκων Μηχανικών και Αρχιτεκτόνων.

Clear bimodal impact of Turkey quake – buildings have either undergone complete 'pancake' collapse or are relatively unaffected. Very little inbetween.

Saw exactly the same thing in Izmit after the 1999 quake.

The difference between life and death is seismic code enforcement. pic.twitter.com/bbKLe9cPJW

— Bill McGuire (@ProfBillMcGuire) February 8, 2023

Μάλιστα, σύμφωνα με τον Σαριαλτούν, οι εργολάβοι τότε είχαν συστήσει εταιρείες επιθεώρησης με τα ονόματα συγγενών τους και έκαναν επιθεώρηση στον… εαυτό τους.

Δεν φταίνε μόνο οι εργολάβοι, έχει ευθύνη και το κράτος για την καταστροφή, τόνισε ο ίδιος. Εκτός από τους εργολάβους «πρέπει να ερευνώνται οι εταιρείες επιθεώρησης και οι δήμοι».

Στο Ερζίν, όπως είπε, τα περισσότερα κτίρια έχουν κατασκευαστεί τις δύο τελευταίες δεκαετίες, τηρώντας τους αντισεισμικούς κανονισμούς.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News