Ο Σεμπάστιαν Κόου μεσουράνησε ως δρομέας μεσαίων αποστάσεων στις αρχές των ‘80s. Ηταν ο σούπερ-σταρ των Αγγλων στον κλασικό αθλητισμό, μαζί με τον Στιβ Οβετ και τον Στιβ Κραμ). Ωστόσο, λογιζόταν ως ερασιτέχνης. Οπως έχει πει ο ίδιος σε συνεντεύξεις του, η ομοσπονδία του πλήρωνε μόνο τα οδοιπορικά (ένα εισιτήριο δεύτερης θέσης με το τρένο ή πέντε λίρες το μίλι όταν ταξίδευε με κάποιο άλλο μεταφορικό μέσο) και το φαγητό του (75 λίρες την ημέρα). Για αμοιβή, ούτε λόγος.

Τι υποκρισία! Ενώ οι αθλητές αγωνίζονταν για τη δόξα και μόνο -λες και ζούσαν ακόμη στην εποχή του δεύτερου προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, Πιέρ ντε Κουμπερτέν-, η ΔΟΕ εμπορευόταν τον αθλητισμό αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Το 1985, ένα χρόνο μετά το δεύτερο χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο που ο Κόου κατέκτησε στα 1.500 μέτρα (στο Λος Αντζελες), οι «Αθάνατοι» ανακοίνωσαν το «Olympic Partner Programme», καλώντας τις μεγάλες επιχειρήσεις να γίνουν χορηγοί των Αγώνων. Η ανταπόκριση ξεπέρασε κάθε προσδοκία. Το ίδιο και τα έσοδα.

Σήμερα, σχεδόν 40 χρόνια μετά, 14 εταιρείες -ανάμεσά τους, η Coca-Cola, η Visa και η Panasonic- καταβάλλουν 94 εκατ. ευρώ η κάθε μία, μόνο για να εξασφαλίσουν την άδεια να εμφανίζουν τους πέντε ολυμπιακούς κύκλους δίπλα στη φίρμα τους. Υπάρχουν και άλλες χορηγίες, διαφόρων ειδών (και ποσών). Οι παγκόσμιοι ηγέτες του αθλητισμού μπορούν να γίνουν πολύ εφευρετικοί όταν πρόκειται για χρήμα. Αλλά και πολύ ελαστικοί σε ό,τι αφορά τους κανόνες που οι ίδιοι έχουν θεσπίσει. Για παράδειγμα, όπως έγραψαν οι Times, στο Παρίσι οι εταιρείες αθλητικής ένδυσης θα έχουν το δικαίωμα να προβάλλουν στα social media τις επιτυχίες των αθλητών που «ντύνουν».

Τα έσοδα της ΔΟΕ από τις τηλεοπτικές μεταδόσεις των Ολυμπιακών Αγώνων έχουν φτάσει σε ύψη που… ζαλίζουν. Το 2011 το NBC αγόρασε το «πακέτο» για όλες τις διοργανώσεις έως το 2020 έναντι 4,10 δισεκατομμυρίων ευρώ. Τρία χρόνια μετά, προκειμένου να επεκτείνει τη συμφωνία έως το 2032 υπέγραψε νέο συμβόλαιο, αξίας 7,25 δισεκατομμυρίων ευρώ. Μαζί με τη ΔΟΕ πλουτίζουν και τα υψηλόβαθμα στελέχη της. Σύμφωνα με τους Times, το 2022 οι συνολικές αποδοχές των εκτελεστικών διευθυντών έφτασαν τα 13 εκατ. ευρώ.

Στους αθλητές, τίποτα. Γιατί… είναι ερασιτέχνες. Το πάγιο επιχείρημα της ΔΟΕ είναι ότι διανέμει το 90% των εσόδων της στις Ολυμπιακές Επιτροπές κάθε χώρας και στις διεθνείς ομοσπονδίες κάθε αθλήματος – ας αποφασίσουν εκείνες τι θα τους δώσουν και με ποιο τρόπο. Ποτέ δεν ένιωσε την ηθική υποχρέωση να μοιράσει ένα μικρό μέρος του πλούτου της απευθείας σε εκείνους που χύνουν ιδρώτα, αίμα και δάκρυα για το μεγαλείο των Αγώνων: αυτό για το οποίο τα κανάλια, οι χορηγοί και οι θεατές πληρώνουν.

Ο πρώτος που το σκέφτηκε, ο πρώτος που θα το κάνει πράξη, είναι ο λόρδος Κόου. Η διεθνής ομοσπονδία κλασικού αθλητισμού (World Athletics) την οποία κυβερνά από τον Αύγουστο του 2015, ανακοίνωσε την Τετάρτη (10/4) ότι θα επιβραβεύσει με 50.000 δολάρια (περίπου 59.000 ευρώ) τους αθλητές που το καλοκαίρι, στους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα διεξαχθούν στο Παρίσι, θα κατακτήσουν χρυσό μετάλλιο στα 48 αγωνίσματα του στίβου. Και ότι σχεδιάζει, το 2028 στο Λος Αντζελες να καθιερώσει χρηματικά έπαθλα και για τους «αργυρούς» και τους «χάλκινους» Ολυμπιονίκες.

Αν σκεφτεί κανείς ότι ο δευτεραθλητής του παγκοσμίου πρωταθλήματος νταρτς (βελάκια) κέρδισε 234.000 ευρώ, τα 59.000 ευρώ δεν είναι πολλά χρήματα για έναν Ολυμπιονίκη του στίβου, σχολιάζουν οι Times. Το συνολικό ποσό που η World Athletics θα δώσει ως πριμ σε 48 αθλητές είναι (περίπου) ίδιο με εκείνο που στο τουρνουά τένις του Γουίμπλεντον μοιράστηκαν δύο: ο νικητής στους Ανδρες και η νικήτρια στις Γυναίκες. Αλλά η πρωτοβουλία αυτή έχει τεράστια αξία ως αναγνώριση του πρωταγωνιστικού ρόλου των αθλητών στη διαχρονική επιτυχία των Ολυμπιακών Αγώνων.

Ο Κόου ήταν ο πρώτος αθλητής στίβου που κατάφερε να γίνει εκατομμυριούχος (χάρη στους προσωπικούς του χορηγούς), όμως γνωρίζει καλύτερα από τον καθέναν ότι δεν έχουν όλοι την ίδια καλή τύχη. Ο Ρον Μπράουν, μέλος της ομάδας σκυταλοδρομίας των ΗΠΑ πριν από 40 χρόνια, που έτρεξε δίπλα στον Καρλ Λιούις, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον στίβο. Για να κερδίζει τα προς το ζην, έγινε παίκτης του αμερικάνικου φούτμπολ.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News