Η «πισώπλατη μαχαιριά» που ήταν για τη Γαλλία η συμφωνία AUKUS, η οποία έφερε ακόμη πιο κοντά την Αυστραλία, τις ΗΠΑ και την Βρετανία, ήλθε από το χέρι των ΗΠΑ και της Αυστραλίας – έτσι τουλάχιστον δείχνει να πιστεύει το Παρίσι. Από έναν στενό, ιστορικό σύμμαχο, την Ουάσινγκτον, και έναν μελλοντικό αγοραστή προηγμένης αμυντικής τεχνολογίας, την Καμπέρα, αν βέβαια δεν είχε ακυρωθεί η μεγάλη συμφωνία για τα 12 συμβατικά υποβρύχια. Από αυτούς τους δύο «μαχαιροβγάλτες» αποφάσισε να ανακαλέσει η Γαλλία τους πρεσβευτές της για διαβουλεύσεις.

Γιατί όμως ήταν περισσότερο επιεικής με τη Βρετανία; Το Παρίσι, σημειώνει ο βρετανικός Telegraph, με τον τρόπο του θέλησε να δείξει ότι η σημασία της Βρετανίας, τώρα πλέον που είναι για τα καλά εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης, είναι μικρή.

Η παρισινή Monde μετέφερε δηλώσεις γάλλου αξιωματούχου που είπε ότι ο πρεσβευτής στο Λονδίνο δεν ανακλήθηκε σαν μια έμμεση υπενθύμιση ότι (για το Παρίσι) η Βρετανία είναι ασήμαντη δύναμη. «Οταν η μαγειρική σε ένα εστιατόριο δεν είναι πρώτης τάξης απολύεις τον σεφ, όχι τον τύπο που πλένει τα πιάτα», σχολίασαν πηγές προσκείμενες στο Μέγαρο των Ηλυσίων.

Στο ίδιο πνεύμα και ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν, που καταλόγισε στη Βρετανία «μόνιμο οπορτουνισμό», χαρακτηρίζοντας τον Μπόρις Τζόνσον λίγο ως πολύ ρόδα-ρεζέρβα στην αμερικανοαυστραλιανή άμαξα. Αλλά και ο υπουργός Ευρωπαϊκών Θεμάτων είπε ότι το Λονδίνο μετά το Brexit «επιστρέφει στην αγκαλιά των ΗΠΑ» και γίνεται, με τη θέλησή του, υποτελές κράτος.

Ο,τι και αν λέει το Παρίσι, η συμφωνία AUKUS ήταν ένας σεισμός που επανευθυγράμμισε συμμαχίες, προσθέτει η βρετανική εφημερίδα. Ο αποκλεισμός του Παρισιού -ασχέτως όσων λένε οι εκεί πολιτικοί- ίσως είναι ένδειξη ότι δεν μπορεί να το εμπιστευτεί κανένας για τα ευαίσθητα μυστικά των πυρηνοκίνητων υποβρυχίων. Το Κογκρέσο, εξηγούν ακόμη αναλυτές, θα πειστεί για την Αυστραλία (με την οποία ΗΠΑ και Βρετανία έχουν βεβαίως μακρά και στενή συνεργασία), πιο δύσκολα όμως για τη Γαλλία.

Η συμφωνία θα έχει όμως και αλυσιδωτές επιπτώσεις μέσα στην Ευρώπη, με την Telegraph να μεταφέρει τα παράπονα ευρωπαίων διπλωματών ότι η Γαλλία αξιοποιεί την κρίση για να πιέσει ακόμη περισσότερο για έναν ευρωστρατό. Σε αυτό είχε αναφερθεί, λίγες ώρες πριν από τις ανακοινώσεις, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αλλά για την ώρα οι συζητήσεις μένουν μόνο σε θεωρητικό πλαίσιο.

Οταν και αν φτάσουμε εκεί (γίνεται λόγος για δύναμη ταχείας αντίδρασης 5.000 στρατιωτών), αυτό θα σημάνει και περιθωριοποίηση του ΝΑΤΟ. Σε αυτό το ενδεχόμενο η Βορειοατλαντική Συμμαχία θα έχει υπαρξιακό δίλημμα: τι χρειάζεται σε αυτό το τοπίο; Ας θυμηθούμε και ότι ο Εμανουέλ Μακρόν θεωρούσε «εγκεφαλικά νεκρό» το ΝΑΤΟ.

Το παρασκήνιο με τα υποβρύχια

Ωστόσο, όσο και αν οι Γάλλοι θέλουν να δείξουν ότι αιφνιδιάστηκαν και εξοργίστηκαν, τα σύννεφα μαζεύονταν για καιρό πριν από τις ανακοινώσεις των τριών εταίρων την περασμένη Πέμπτη.

Οι Γάλλοι στις αρχές του 2021 νόμιζαν ότι η πολύπαθη συμφωνία για τα 12 υποβρύχια προς την Αυστραλία ήταν σε καλό δρόμο. Ωστόσο την ίδια εποχή η Αυστραλία έκανε ανεπίσημα κρούση στη Βρετανία για απόκτηση πυρηνικών υποβρυχίων για την αντιμετώπιση της κινεζικής απειλής, σύμφωνα με τον βρετανικό Τύπο.

Τον Ιούνιο ο Μακρόν υποδέχτηκε τον Μόρισον στο Παρίσι και τον ρώτησε ευθέως αν η Αυστραλία ενδιαφέρεται να αποκτήσει πυρηνικά υποβρύχια. Ο αυστραλός ηγέτης απέφυγε να απαντήσει. Στη σύνοδο των G7 στην Κορνουάλη, τον περασμένο Ιούνιο, οι κάμερες έπιασαν το καλό κλίμα ανάμεσα στον Τζο Μπάιντεν και τον Εμανουέλ Μακρόν, αλλά στο παρασκήνιο οι δύο τους μαζί με τον αυστραλό πρωθυπουργό Σκοτ Μόρισον συζήτησαν τα υποβρύχια.

Στα τέλη Αυγούστου Γαλλία και Αυστραλία είχαν επιβεβαιώσει εκ νέου τη δέσμευση για τα υποβρύχια. Παράλληλα, οι τρεις εταίροι της μελλοντικής AUKUS εργάζονταν για τη δική τους συμφωνία με μεγάλη μυστικότητα (λέγεται ότι μόλις 10 άνθρωποι γνώριζαν εντός της βρετανικής κυβέρνησης).

Οι κινήσεις από μέρους της Αυστραλίας, που την έφεραν με την πλευρά των Αμερικανοβρετανών, φαίνεται ότι έγιναν χωρίς κάποια τήρηση του fair play – υπάρχουν εξάλλου και ευγενικοί τρόποι για να ακυρώσεις μια συμφωνία. Οπως και αν έχουν τα πράγματα, ο πρόεδρος Μακρόν, εκτιμά η Telegraph, βρίσκεται κατηγορούμενος για αφέλεια και αποτυχία στους πολιτικούς του χειρισμούς, ενώ έχει και εκλογές σε λίγους μήνες.

Τα πυρά για τον Μακρόν έρχονται και από το Βερολίνο. Ο γερμανικός Τύπος κατηγορεί τον γάλλο πρόεδρο ότι δεν έλαβε υπόψη του τη γεωγραφία: δεν είναι πιο εύλογο να διαλέξει η Αυστραλία της ΗΠΑ από τη Γαλλία για την προστασία της σε έναν νέο Ψυχρό Πόλεμο ΗΠΑ και Κίνας; Και δεν θα έπρεπε οι Γάλλοι να μην πανηγυρίσουν πριν από τις συμφωνίες; Η FAZ γράφει γλαφυρά ότι στο Παρίσι «είχαν ήδη βάλει τη σαμπάνια στον πάγο».

Για να μετριάσει κάπως το πλήγμα, το Παρίσι θα ζητήσει από την Αυστραλία αποζημιώσεις, το ποσό των οποίων είναι ακόμη άγνωστο, αν και λογικά υψηλό για μια συμφωνία δεκάδων δισ. ευρώ. Το συμβόλαιο είχε και ρήτρες και προβλέψεις για την περίπτωση αποχώρησης του ενός μέρους.

Επιπλέον θα υπάρξει και επικοινωνία μεταξύ του Μακρόν και του αμερικανού προέδρου Μπάιντεν, έπειτα από αίτημα της Ουάσινγκτον, για επιπλέον εξηγήσεις.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News