Μια νέα κυκλοφορία των Beatles δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί ένα παγκόσμιο γεγονός – πόσο μάλλον όταν το τραγούδι ολοκληρώνεται με τη χρήση ΤΝ (η οποία «λουστράρει» τα φωνητικά του δολοφονημένου συνθέτη του), και λανσάρεται ως η έσχατη ηχογράφηση της σημαντικότερης ποπ μπάντας που εμφανίστηκε ποτέ.

Η ιστορία του «Now and Then» κρύβει τον λόγο της πολύχρονης εξαφάνισής του. Ο Τζον Λένον το συνέθεσε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, σε μια περίοδο που είχε απομακρυνθεί από τη μουσική και αντιμετώπιζε κρίση στη σχέση του με τη Γιόκο Ονο, ενώ ταυτόχρονα προσπαθούσε να ασχοληθεί με την ανατροφή του γιου τους, Σον. Η ερασιτεχνική του ηχογράφηση (σε ένα παλιό πιάνο, με την τηλεόραση να ακούγεται στο βάθος) τον έκανε να το καταχωνιάσει για το υπόλοιπο της ζωής του.

Το τραγούδι δεν πέρασε την τελική επιλογή του άλμπουμ «Double Fantasy» – που ηχογραφήθηκε στα τέλη του 1980 και έμελλε να είναι το κύκνειο άσμα του καλλιτέχνη. Παραδόθηκε από τη Γιόκο στον Πολ ΜακΚάρτνεϊ μετά τη δολοφονία του, σε μια κασέτα με άθλιο ήχο. Ο Πολ το άκουσε, αποφάνθηκε ότι δεν επιδεχόταν επεξεργασίας και το τοποθέτησε στο αρχείο.

Το 1995, τα τρία εν ζωή «Σκαθάρια», μαζί με τον παραγωγό τους Τζορτζ Μάρτιν, ξόδεψαν μήνες στο στούντιο «λουστράροντας» ξεχασμένες ηχογραφήσεις τους από ντέμο, ζωντανές εμφανίσεις και μισοτελειωμένα τραγούδια. Το εντυπωσιακό αποτέλεσμα ήταν η κυκλοφορία τριών διπλών συλλογών CD κάτω από τον τίτλο «Beatles Anthology», που κυκλοφόρησαν διαδοχικά από τον Νοέμβριο του 1995 ως τον Οκτώβριο του 1996.

Στη διάρκεια της επεξεργασίας των συλλογών, ο Πολ, ο Τζορτζ και ο Ρίνγκο ανακάλυψαν τρία ημιτελή τραγούδια που είχε συνθέσει ο Τζον – ανάμεσά τους και το «Now And Then». Στα δύο («Free as a Bird» και «Real Love») η φωνή του Λένον ήταν σε κατάσταση που δεχόταν επεξεργασίας – την οποία επιμελήθηκαν οι τρεις τους μαζί με τον Μάρτιν και τον καλό φίλο και συνεργάτη του Τζορτζ, Τζεφ Λιν. Κυκλοφόρησαν σε σινγκλ και μπήκαν στο Top-10 Βρετανίας και ΗΠΑ.

Το «Now and Then» κρίθηκε και από τους πέντε ως μη επεξεργάσιμο: η φωνή του Τζον ακουγόταν «σπασμένη», ενώ το πιάνο που τη συνόδευε ακουγόταν λες και ερχόταν από το υπερπέραν. Ετσι, ξαναμπήκε στο αρχείο – και όσον αφορά στους τρεις τότε εν ζωή Beatles, στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας. Αλλά 28 χρόνια αργότερα έκανε την εμφάνισή της η Τεχνητή Νοημοσύνη.

Το 2021, ο σκηνοθέτης του «Αρχοντα των Δαχτυλιδιών» Πίτερ Τζάκσον χρησιμοποίησε προγράμματα ΤΝ ώστε να εκσυγχρονίσει τον ήχο των «Σκαθαριών» για τις ανάγκες της εξαιρετικής σειράς ντοκιμαντέρ του «Get Back», με οπτικοακουστικό υλικό από τις ηχογραφήσεις του ομότιτλου άλμπουμ της μπάντας. Ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ ήταν παρών στη διαδικασία της ηχητικής μίξης και αποφάσισε να τη δοκιμάσει στο ξεχασμένο τραγούδι του παιδικού του φίλου.

Κάπως έτσι οδηγηθήκαμε στην αναβίωση ενός τραγουδιού που μέχρι τα τέλη της περασμένης δεκαετίας ήταν κυριολεκτικά άχρηστο. Από την κυκλοφορία της σειράς «Anthology» μέχρι τις μέρες μας, η επάρατος νόσος είχε στερήσει από την ομάδα τους δύο Τζορτζ, Χάρισον (2001) και Μάρτιν (2016). Οι εν ζωή Πολ και Ρίνγκο, μαζί με τον Τζεφ Λιν, μπήκαν στο στούντιο το 2023.

Με τη χρήση ΤΝ απομόνωσαν και επεξεργάστηκαν τη φωνή του Λένον από το 1975, και τις κιθάρες και τα φωνητικά του Χάρισον από τα αποτυχημένα σέσιον του 1995. Πρόσθεσαν τα δικά τους όργανα και φωνητικά και το «Now and Then» ήταν έτοιμο. Ο Πολ και ο Ρίνγκο συμφώνησαν ότι το τραγούδι θα ήταν το κερασάκι στην τούρτα της μακριάς και θρυλικής δισκογραφικής ιστορίας των Beatles.

Οπως ήταν φυσικό, κοινό και μουσικοκριτικοί στη Βρετανία περίμεναν την κυκλοφορία με μεγάλη ανυπομονησία – αλλά η μετάδοσή του από το Radio One του BBC το βράδυ της Πέμπτης τους άφησε μια γλυκόπικρη γεύση. Οι Times του Λονδίνου το χαρακτηρίζουν «συγκινητικό και δεικτικό, αλλά χλωμό», υπενθυμίζοντας ότι στα σέσιον των «Anthology» ο αείμνηστος Τζορτζ Χάρισον το είχε χαρακτηρίσει «σκουπίδι».

Ο Guardian το χαρακτηρίζει «μια κυκλοθυμική, νοσταλγική μπαλάντα για πιάνο, που δεν θα ενθουσιάσει τους οπαδούς των Beatles, αλλά είναι σίγουρα καλύτερο τραγούδι από τα δύο προηγούμενα (πρώην) ακυκλοφόρητα, “Real Love” και “Free as a Bird” [που είχαν εκδοθεί το 1995]».

Ο Independent, από την άλλη, χαρακτηρίζει το τραγούδι «το μουσικό γεγονός της χρονιάς», θεωρεί ότι είναι «η ιδανική αυλαία στη διαδρομή του μεγαλύτερου ροκ συγκροτήματος του κόσμου», του δίνει πέντε αστέρια και το περιγράφει ως «ένα από τα κορυφαία δακρύβρεχτα κομμάτια στην Ιστορία».

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου οι Beatles αντιμετωπίζονται παραδοσιακά ως το Ιερό Δισκοπότηρο της σύγχρονης μουσικής, η κυκλοφορία του «Now and Then» λαμβάνει περισσότερες θετικές κριτικές. Το ιστορικό μουσικό περιοδικό Rolling Stone το χαρακτηρίζει ως ένα «συναισθηματικά δυνατό» τραγούδι του Λένον και τους στίχους του μια «οδυνηρή, οικεία, ενήλικη εξομολόγηση». Η New York Post το χαρακτηρίζει «αυθεντικό τραγούδι Beatles, που επισφραγίζει την τεράστια κληρονομιά τους».

Οι δύο μεγαλύτερες εφημερίδες της Αμερικής, ωστόσο, δεν μοιράζονται τον ενθουσιασμό των υπολοίπων. Η Washington Post γράφει χαρακτηριστικά ότι «το τραγούδι δεν είναι ακριβώς άθλιο, αλλά είναι κοινότοπο», ενώ οι New York Times καταλήγουν ότι «όπως και τα άλλα δύο μεταθανάτια κομμάτια των Beatles, και αυτό κλίνει προς τη νοσταλγία – η ύπαρξή του είναι σημαντικότερη από την ποιότητά του».

Ως συνήθως, η αλήθεια κρύβεται κάπου στη μέση. Το «Now and Then» είναι μια μέτρια μελωδία που θυμίζει μπαλάντα με την οποία πειραματίστηκε πρόχειρα ο Τζον Λένον, με συγκινητικούς, νοσταλγικούς στίχους, και έναν ήχο όπου η ΤΝ έχει καταφέρει να δημιουργήσει την αίσθηση μιας αυθεντικής ηχογράφησης των Fab-4 που δεν έγινε ποτέ.

Η ποιότητά του δεν πλησιάζει ούτε στο ελάχιστο τις αριστουργηματικές μελωδίες της μπάντας, όπως το «A Day in the Life» ή το «Strawberry Fields Forever», ούτε καν την προσωπική μου αγαπημένη «Penny Lane» – και σίγουρα είναι λιγότερο «τραγουδίσιμο» από το «Real Love» του 1995. Είναι, όμως, μια ξεκάθαρη «ερωτική επιστολή» του Πολ ΜακΚάρτνεϊ προς τον κολλητό του, τον οποίο του στέρησε τόσο βίαια η ανεξήγητη δολοφονική μανία του Μαρκ Ντέιβιντ Τσάπμαν το 1980.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News