Tην αναζωπύρωση του παγκόσμιου ενδιαφέροντος για το «αφρικανικό πεδίο», που τα τελευταία χρόνια εξάπτει τα γεωστρατηγικά πάθη και ανοίγει την όρεξη των ξένων δυνάμεων -μεγάλων, μικρότερων, ακόμη και μικρών ή κατά φαντασίαν-, επισημαίνει αφιέρωμα του οικονομικού περιοδικού Economist.

Ενδιαφέρον διαφοροποιημένο σε πολλά επίπεδα εν σχέσει με το παρελθόν, είτε της αποικιοκρατίας του 19ου αιώνα είτε των ψυχροπολεμικών σφαιρών επιρροής του 20ού αιώνα, τότε δηλαδή που οι αφρικανικοί λαοί αποκτούσαν την ελευθερία τους στο πλαίσιο ανεξαρτήτων, υποτίθεται, κρατών.

Πρώτα από όλα, και οι ίδιοι οι ενδιαφερόμενοι δεν είναι πλέον… ίδιοι: τώρα τους πρώην αποικιοκράτες Ευρωπαίους και τους Αμερικανούς ανταγωνίζονται Ρώσοι και όχι Σοβιετικοί, οι Κινέζοι του 2019 δεν έχουν καμία σχέση με τους Κινέζους της μαοϊκής περιόδου, ενώ στο παιχνίδι έχουν εισέλθει και πρωτοεμφανιζόμενοι παίχτες στην περιοχή (η Ινδία, λόγου χάρη, η Τουρκία, η Ινδονησία, κ.ά.).

Κατά τον Economist, η τρίτη φάση του ενδιαφέροντος των λευκών (και των Ασιατών) για τους Αφρικανούς είναι πιο ευχάριστη από τις προηγούμενες. Χαρακτηρίζεται μάλιστα από υπολογισμένες κινήσεις, αφού οι εκτιμήσεις του ΟΗΕ δίνουν έναν μπούσουλα: μέχρι το 2025 οι Αφρικανοί, λέει, θα υπερβούν, ως συνολικός πληθυσμός της ηπείρου τους, τον αριθμό των Κινέζων, πολλαπλασιάζοντας το μερίδιό τους στον παγκόσμιο πληθυσμό.

Με αυτά τα δεδομένα, κυβερνήσεις και επιχειρήσεις από όλον τον κόσμο σπεύδουν να ενισχύσουν τους διπλωματικούς, στρατηγικούς και εμπορικούς δεσμούς τους με τη Μαύρη Ηπειρο. Οι Αφρικανοί έχουν πιθανότητες να κερδίσουν και αυτοί, τοποθετείται το περιοδικό, αν χειριστούν με σύνεση τον κερδοσκοπικό διαγκωνισμό των λευκών (και των Ασιατών) στο περιβάλλον των «νέων ευκαιριών» του 21ου αιώνα.

Η δραστηριότητα των ξένων δυνάμεων είναι άνευ προηγουμένου, υποστηρίζεται.

Στη διπλωματία η κατάσταση αποτυπώνεται ως εξής: από το 2010 έως το 2016 άνοιξαν περισσότερες από 320 πρεσβείες στην Αφρική – μόνο η Τουρκία άνοιξε 26, ενώ το 2018 η Ινδία ανακοίνωσε ότι θα ανοίξει 18.

Στις εμπορικές συμφωνίες και συναλλαγές με τα αφρικανικά κράτη πρωταγωνιστούν οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Γαλλία, η Ινδία, όπως και η Τουρκία, η Ρωσία, η Ινδονησία.

Οι στρατιωτικοί δεσμοί εξελίσσονται επίσης με ταχύτητα: Οι ΗΠΑ και η Γαλλία δανείζουν στρατιωτικό προσωπικό και πολεμική τεχνολογία στον αγώνα κατά του Τζιχάντ, η Κίνα έχει καταστεί ο μεγαλύτερος πωλητής όπλων στην Υποσαχάρια Αφρική διατηρώντας αμυντικές σχέσεις με 45 χώρες, η Ρωσία έχει υπογράψει 19 στρατιωτικές συμφωνίες με αφρικανικά κράτη από το 2014, τα αραβικά κράτη των πετρελαιοδολαρίων κατασκευάζουν βάσεις στο Κέρας και νοικιάζουν αφρικανούς μισθοφόρους.

Από το 2000 έως σήμερα, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην Υποσαχάρια Αφρική έχει αυξηθεί κατά δύο πέμπτα. Οι ξένες δυνάμεις έχουν κατασκευάσει λιμάνια και εργοστάσια, έχουν ανοίξει τράπεζες, έχουν εγκαταστήσει δίκτυα κινητής τηλεφωνίας – και μια εταιρεία όπως η Turkish Airlines συνδέεται πλέον με 50 αφρικανικές πόλεις.

Ωστόσο, γράφει το Economist, τα οφέλη θα μπορούσαν να είναι ακόμη μεγαλύτερα, αν οι πολίτες (της Αφρικής) επέμεναν περισσότερο σε θέματα διαφάνειας και στην καταπολέμηση της διαφθοράς. Οι ηγέτες της Αφρικής πρέπει να μάθουν να σκέφτονται στρατηγικά, προτείνει το περιοδικό. Οι 54 χώρες της Αφρικής πρέπει να επιλέξουν τη μεταξύ τους συνεργασία – μία μεγαλύτερη ενότητα θα επέτρεπε καλύτερο χειρισμό των υποθέσεών τους με τις μεγάλες δυνάμεις, όπως λ.χ. με την Κίνα.

(Σημειώνεται ότι η Kίνα, πέραν των προαναφερθέντων, στο πλαίσιο του «επιθετικού» αναπτυξιακού προγράμματός της Belt and Road έχει κατασκευάσει υποδομές προς εξυπηρέτηση των εξαγωγών της στην Αφρική, κυρίως στην Κένυα. H δραστηριότητα της Κίνας έχει αντιμετωπιστεί από τους Αμερικανούς αρνητικά, φυσικά: οι κινεζικές επενδύσεις έχουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν το κενό της υποδομής στην Αφρική, παρατηρούν, αλλά η προσέγγισή της έχει οδηγήσει σε αυξανόμενο χρέος και λίγες, εάν υπάρχουν, θέσεις εργασίας. Οι ΗΠΑ εκτιμούν ότι στην πραγματικότητα τίθενται σε κίνδυνο οι φυσικοί πόροι αλλά και η μακροπρόθεσμη οικονομική και πολιτική σταθερότητα στη Μαύρη Ηπειρο).

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News