«Παραδοσιακά η Αρμενία έχει σταθερούς δεσμούς με τη Ρωσία. Αυτό, ωστόσο, σημαίνει ότι η Ρωσία είναι ταυτόχρονα η μεγαλύτερη προστασία αλλά και η μεγαλύτερη απειλή, εάν αποφασίσει να μην επέμβει» εξήγησε μιλώντας στη La Repubblica ο Κάρλο Φράπι, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Ca’ Foscari της Βενετίας.

Ερωτηθείς γιατί το Μπακού αποφάσισε τώρα να ξεκινήσει «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις» στον θύλακο του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ο ιταλικός ιστορικός σημείωσε ότι ένας από τους λόγους, αν όχι ο κύριος, είναι η προσήλωση της Ρωσίας στον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία, όπου χρησιμοποιεί όλους τους διαθέσιμους –στρατιωτικούς, οικονομικούς και πολιτικούς– πόρους της.

«Ωστόσο, η Μόσχα, ακόμα και με την προσοχή της στραμμένη αλλού, διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην περιοχή: η ειρηνευτική δύναμή της, που βρίσκεται εκεί για να φυλάσσει τον Διάδρομο του Λατσίν (σ.σ.: τη μοναδική οδική αρτηρία που συνδέει την Αρμενία με το Ναγκόρνο Καραμπάχ) είναι η καλύτερη εγγύηση ασφαλείας για τον τοπικό πληθυσμό» σημείωσε ο ιταλός ιστορικός.

Τελικά, η Ρωσία επενέβη και 24 ώρες αφότου ο στρατός του Αζερμπαϊτζάν ξεκίνησε τις «αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις» του στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι δυνάμεις των Αρμενίων στην περιοχή αποδέχτηκαν σχέδιο για κατάπαυση του πυρός, το οποίο παρουσίασαν οι ρωσικές ειρηνευτικές δυνάμεις. «Μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και των εκπροσώπων του Ναγκόρνο Καραμπάχ επιτεύχθηκε με τη μεσολάβηση της διοίκησης της ειρηνευτικής αποστολής της Ρωσίας» ανέφερε το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, σύμφωνα με το πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, που τέθηκε σε εφαρμογή στις 13:00 (τοπική ώρα) της Τετάρτης οι αρμενικές δυνάμεις στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ υποχρεούνται να καταθέσουν τα όπλα, να εγκαταλείψουν τις θέσεις μάχης και τις στρατιωτικές θέσεις τους και να προχωρήσουν σε πλήρη αφοπλισμό. Συγχρόνως, καλούνται να μετάσχουν σε συνομιλίες για το μέλλον της περιοχής, με την πρώτη συνάντηση μεταξύ των δύο πλευρών να πραγματοποιείται την Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου στην πόλη Γεβλάκ του Αζερμπαϊτζάν.

Η κατάληξη φαίνεται να ανοίγει τον δρόμο για το Αζερμπαϊτζάν να ενσωματώσει στην κοινωνία του περίπου 120.000 Αρμένιους και να πάρει τον πλήρη έλεγχο μιας ορεινής περιοχής όπου διεξήχθησαν δύο πόλεμοι μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης το 1991. Πάντως από την πλευρά του, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε ότι «η ρωσική ειρηνευτική δύναμη κάνει ό,τι μπορεί για την προστασία των αμάχων», καθώς και ότι Ρωσία βρίσκεται σε επαφή με την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν και τις Αρχές του Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Ενδέχεται, ωστόσο, ο ρόλος της Ρωσίας να μην περιορίστηκε μόνο στη σύναψη συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός, αλλά και στην έναρξη των «αντιτρομοκρατικών επιχειρήσεων» που είχαν ως κατάληξη τη συνθηκολόγηση, ουσιαστικά, των Αρμενίων του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Δεν αποκλείεται, με άλλα λόγια (όπως υποστήριξαν ορισμένοι αναλυτές αμέσως μετά την έναρξη των εχθροπραξιών) το Κρεμλίνο να υπέδειξε στο Αζερμπαϊτζάν ότι δεν θα είχε αντίρρηση για μια νέα επίθεση στην περιοχή.

Ο Μαρκ Μπένετς των λονδρέζικων Times επικαλείται σε άρθρο του τον Τόμας ντε Βάαλ, ανώτερο συνεργάτη της δεξαμενής σκέψης Carnegie Europe, ο οποίος ανέφερε σχετικά πως «οι Ρώσοι θα μπορούσαν σχεδόν σίγουρα να το σταματήσουν αυτό εάν ήθελαν, οπότε φαίνεται σαν να έδωσαν το πράσινο φως για να συμβεί». Κάτι που σίγουρα δεν είναι απίθανο, λαμβάνοντας υπόψη πως η νέα επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ άρχισε «εν μέσω της κατάρρευσης των σχέσεων μεταξύ της Αρμενίας και της Ρωσίας», όπως γράφει ο βρετανός δημοσιογράφος.

Οσον αφορά τους λόγους αυτής της κατάρρευσης, αναφέρει καταρχάς ότι τον περασμένο Ιούνιο ο Νικόλ Πασινιάν, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, δήλωσε ότι η χώρα του δεν υποστήριξε την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Κάλεσε επίσης αμερικανικά στρατεύματα για τη διεξαγωγή κοινών εκπαιδευτικών ασκήσεων στην Αρμενία αυτόν τον μήνα, ενώ πριν από λίγες εβδομάδες η σύζυγός του, Αννα Χακομπιάν, πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στο Κίεβο, καθώς η Αρμενία απέστειλε για πρώτη φορά ανθρωπιστική βοήθεια στην Ουκρανία. Αλλωστε πέρυσι η Νάνσι Πελόζι, ως πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, κατέστη η πιο υψηλόβαθμη αξιωματούχος των ΗΠΑ που πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στη χώρα από τότε που κέρδισε την ανεξαρτησία της το 1991.

Η Μόσχα κατηγόρησε την Αρμενία για «εχθρικά βήματα», ενώ όσον αφορά τις επικείμενες κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, παρενέβη ο ίδιος ο υπουργός Εξωτερικών της Μόσχας, Σεργκέι Λαβρόφ, δηλώνοντας πως η άφιξη 85 αμερικανών στρατιωτών «δεν θα είναι καλή για κανέναν, συμπεριλαμβανομένης της Αρμενίας».

Η Αρμενία, από την πλευρά της, κατηγόρησε το Κρεμλίνο ότι είναι υπερβολικά απορροφημένο από τον πόλεμο στην Ουκρανία, ούτως ώστε να αποτρέψει μια επίθεση του Αζερμπαϊτζάν στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, κατηγορία την οποία έσπευσε να απορρίψει την Τετάρτη ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.

Πάντως, τον περασμένο Ιούλιο, καθώς οι σχέσεις μεταξύ Αρμενίας και Ρωσίας είχαν ήδη αρχίσει να επιδεινώνονται, η Μόσχα δήλωσε για πρώτη φορά ότι το Ναγκόρνο Καραμπάχ (Δημοκρατία του Αρτσάχ, για τους Αρμένιους) θα πρέπει να αποδεχτεί την κυριαρχία του Μπακού στην περιοχή και να υποταγεί σε αυτήν.

Το Ναγκόρνο Καραμπάχ είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ως μέρος της επικράτειας του Αζερμπαϊτζάν. Η Αρμενία είναι μέλος του Οργανισμού της Συνθήκης Συλλογικής Ασφάλειας, μιας ομάδας έξι πρώην σοβιετικών κρατών –στην οποία δεν περιλαμβάνεται το Αζερμπαϊτζάν–, υπό την ηγεσία της Ρωσίας . Ωστόσο, η Μόσχα δεν έχει καμία υποχρέωση να υπερασπιστεί το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, καθώς δεν το αναγνωρίζει ως μέρος της Αρμενίας.

Επιπλέον, το Αζερμπαϊτζάν υποστηρίζεται από την Τουρκία, και σίγουρα η Ρωσία δεν θα ήθελε να θέσει σε κίνδυνο τις σχέσεις της με τον πρόεδρο Ερντογάν, η κυβέρνηση του οποίου αρνήθηκε να επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ενώ οι απευθείας πτήσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας είναι ένας από τους λίγους εναπομείναντες τρόπους για τους Ρώσους να ταξιδέψουν στην Ευρώπη.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News