Εάν ο Ναπολέων είχε την ευκαιρία να συναντηθεί, σε κάποιο παράλληλο σύμπαν, με τη Μαρία Αντουανέτα, θα είχαν πάρα πολλά να κουβεντιάσουν για τη γαλλική Ιστορία, αλλά και για το πιο εμβληματικό έργο τέχνης που βρίσκεται εδώ και περίπου πέντε αιώνες στη χώρα: Ο στρατηλάτης λάτρευε τη Μόνα Λίζα, ενώ η τραγική βασίλισσα τη σιχαινόταν, την έβρισκε «πολύ μικρή και σκοτεινή» και την είχε εξορίσει σε μια γωνία στις Βερσαλλίες.

Αυτή η διάσταση απόψεων συμβολίζει περίφημα το κοινό αίσθημα για τον πίνακα του Λεονάρντο ντα Βίντσι, ο οποίος έχει αγαπηθεί και έχει μισηθεί όσο ελάχιστοι ζωντανοί άνθρωποι.

Σήμερα, έως και δέκα εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως σπεύδουν, σύμφωνα με τους Times, να δουν από κοντά τη Μόνα Λίζα στο Λούβρο, συνωστιζόμενοι στην γκαλερί όπου εκείνη τους αγναντεύει πίσω από  αλεξίσφαιρο γυαλί 760 χλστ., κάνοντας παρέα με έργα βενετών δασκάλων του 16ου αιώνα.

Ελάχιστοι μένουν ευχαριστημένοι από τη γνωριμία τους μαζί της και αυτό έχει προκαλέσει μεγάλο προβληματισμό στο μουσείο. Ετσι, ο διευθυντής του, Λοράνς ντε Καρ, προτείνει να μετακομίσει ο πίνακας σε έναν δικό του χώρο. Οι επισκέπτες πράγματι αξιολογούν την Τζοκόντα ως «το πιο απογοητευτικό αριστούργημα του κόσμου», σύμφωνα με έρευνα. Και δεν έχουν άδικο.

Στέκονται στην ουρά έως και δύο ώρες, για να περάσουν τελικά μόλις 30 δευτερόλεπτα που τους έχουν δοθεί για να τη θαυμάσουν. Φεύγουν νιώθοντας εξαπατημένοι, σύμφωνα με μια ανάλυση περισσότερων από 18.000 διαδικτυακών σχολίων από το CouponBirds, έναν ιστότοπο με εκπτώσεις και προσφορές.

Μερικοί τουρίστες περιέγραψαν την εμπειρία ως «μαρτύριο» και άλλοι είπαν ότι «ποτέ δεν υπήρξαν τόσο απογοητευμένοι».

Η διοίκηση του Λούβρου κατηγορεί τον υπερτουρισμό και την αποπνικτική ζέστη του καλοκαιριού για όλα αυτά. Ο Ντε Καρ πρότεινε να δοθεί στη Μόνα Λίζα περισσότερος χώρος για να αναπνεύσει, στο δικό της υπόγειο δωμάτιο, ώστε οι επισκέπτες να μην αισθάνονται πλέον στριμωγμένοι σαν σαρδέλες.

«Η μεταφορά της Μόνα Λίζα σε ξεχωριστό δωμάτιο θα μπορούσε να τερματίσει την απογοήτευση του κοινού», είπε στους Times. «Οι επισκέπτες δεν την απολαμβάνουν σωστά στην αίθουσα όπου βρίσκεται τώρα, επομένως αισθανόμαστε ότι δεν κάνουμε σωστά τη δουλειά μας».

Η αίθουσα στην οποία βρίσκεται σήμερα ο πίνακας –η Salle des États– είναι μονίμως γεμάτη, με έως και 25.000 άτομα να μπαίνουν σε αυτήν σε μια ημέρα. Οι επισκέπτες ελάχιστα προσέχουν τα άλλα έργα που βρίσκονται εκεί, καθώς βιάζονται να δουν τη Μόνα Λίζα. Οταν τελικά πλησιάσουν, οι περισσότεροι γυρίζουν την πλάτη τους για να τραβήξουν μια selfie μπροστά της, πριν οι φρουροί τούς αναγκάσουν να προχωρήσουν για να περάσουν οι επόμενοι.

Τα πλήθη κρατούνται σε απόσταση και οι υπεύθυνοι του μουσείου έχουν διπλασιάσει την επαγρύπνησή τους από τότε που περιβαλλοντικοί διαδηλωτές τής πέταξαν σούπα τον περασμένο Ιανουάριο. Πριν από δύο χρόνια κάποιοι της πέταξαν μια τούρτα σε άλλη διαμαρτυρία, αλλά και τις δύο φορές γλίτωσε χάρη στο προστατευτικό τζάμι.

Η Salle des États υποβλήθηκε σε δεκάμηνη ανακαίνιση το 2019 και μπροστά στον πίνακα τοποθετήθηκε ένα νέο, αντιανακλαστικό γυάλινο πάνελ για να δώσει στους επισκέπτες μια πιο καθαρή θέα.

Ο σκηνοθέτης Ζαν-Λικ Μαρτινές ανέλαβε να εκσυγχρονίσει τον φωτισμό και η διάταξη του δωματίου άλλαξε, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η συμφόρηση κατά τη διάρκεια των ωρών αιχμής. Ομως, οι βελτιώσεις δεν κατάφεραν να ικανοποιήσουν τους επισκέπτες και τους επιμελητές.

«Τα πράγματα δεν έγιναν ιδιαίτερα καλύτερα για τους τουρίστες, οπότε τότε ήταν που καταλάβαμε ότι έπρεπε να κάνουμε μια ριζική αλλαγή», είπε στη Le Figaro ο Βενσάν Ντελιεβέν, ο επιμελητής που είναι υπεύθυνος για τον πίνακα εδώ και 18 χρόνια. «Σκεφτόμαστε να μεταφέρουμε τη Μόνα Λίζα εδώ και πολύ καιρό», πρόσθεσε. «Βρίσκεται στο πίσω μέρος μιας μεγάλης αίθουσας, πίσω από το τζάμι ασφαλείας της, και η πρώτη εντύπωση είναι ότι μοιάζει με γραμματόσημο».

Η Μόνα Λίζα κέρδισε παγκόσμια φήμη μετά την κλοπή της από το Λούβρο και τη μεταφορά της στη Φλωρεντία από τον Βιντσέντζο Περούτζα, έναν υπάλληλο του μουσείου, το 1911. Ο πίνακας ανακτήθηκε ύστερα από δύο χρόνια.

«Αυτή ήταν πραγματικά η αρχή της διασημότητάς της, αλλά ο μαζικός τουρισμός και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την έχουν κάνει τώρα ακόμα πιο σταρ», είπε ο Ντελιουβέν, ο οποίος είναι επίσης επιμελητής ιταλικών έργων ζωγραφικής του 16ου αιώνα στο Λούβρο.

Ελάχιστα έργα τέχνης εκτίθενται σε δικό τους χώρο, όπως η προτομή της Νεφερτίτης στο Μουσείο του Βερολίνου και η Γκερνίκα του Πικάσο στο Μουσείο Βασίλισσα Σοφία στη Μαδρίτη.

«Στο Λούβρο, όλοι συμφωνούν ότι ήρθε η ώρα να μετακομίσουμε τη Μόνα Λίζα», είπε ο Ντελιουβέν. Μια ιδέα είναι να τοποθετηθεί σε μια νέα αίθουσα που θα δημιουργηθεί κάτω από τη γυάλινη πυραμίδα στην είσοδο του μουσείου, αλλά η απόφαση θα πρέπει να εγκριθεί από τη Ρασιντά Ντατί, την υπουργό Πολιτισμού της Γαλλίας.

Οπως το θέτει η κριτικός Τέχνης Λόιρα Φρίμαν, στους Times, «το Λούβρο έχει κακοδιαχειριστεί τη Μόνα Λίζα για δεκαετίες. Βρίσκεται δίπλα σε αριστουργήματα των Τιτσιάνο, Τιντορέτο και Βερονέζε, αλλά ποιος κοιτάζει τους Βενετούς όταν ο πίνακας του Ντα Βίντσι τους επισκιάζει από τον απέναντι τοίχο;».

Οπότε, είναι μια καλή ιδέα να μεταφερθεί στο υπόγειο, με καλό κλιματισμό, και να απαγορευθούν οι κάμερες, γράφει. Οι περισσότεροι επισκέπτες, έτσι κι αλλιώς, δεν κοιτάζουν τη Μόνα Λίζα ή το χαμόγελό της, θέλουν απλώς ένα αναμνηστικό στιγμιότυπο με την πλάτη τους στη φωτογραφία.

Το Λούβρο, καταλήγει, πρέπει να δώσει χώρο και στα υπόλοιπα αριστουργήματά του να αναπνεύσουν. Είναι καιρός να κατέβει από τον θρόνο της η βασίλισσα του Λούβρου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News