Οι υψηλότερες καταγεγραμμένες θερμοκρασίες, οι οποίες σημειώθηκαν κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους σε διάφορα σημεία του κόσμου, ενίσχυσαν τα ακραία καιρικά φαινόμενα, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΕ. Η κλιματική κατάρρευση οδήγησε για πρώτη φορά την ετήσια παγκόσμια θερμοκρασία σε μέση άνοδο πάνω από τον διεθνώς συμφωνημένο στόχο των 1,5°C, δημιουργώντας, όπως γράφει ο Guardian, «άθλιες συνθήκες για εκατομμύρια ανθρώπους».

Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη το 2024 ήταν κατά 1,6°C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σύμφωνα με στοιχεία από την Υπηρεσία Κλιματικής Αλλαγής Copernicus (C3S) της ΕΕ. Αυτό είναι ένα άλμα κατά 0,1°C από το 2023, το οποίο ήταν επίσης μια ζεστή χρονιά. Το 2024 έφερε επίπεδα θερμότητας που δεν έχουν βιώσει ποτέ οι σύγχρονοι άνθρωποι.

Η υπερθέρμανση προκαλείται κυρίως από την καύση ορυκτών καυσίμων και οι καταστροφικές της συνέπειες για την καθημερινή ζωή θα συνεχίσουν να κλιμακώνονται παγκοσμίως έως ότου αντικατασταθούν ο άνθρακας, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ο στόχος της Συμφωνίας του Παρισιού να κρατηθεί η μέση άνοδος της θερμοκρασίας του πλανήτη κάτω από τους 1,5°C θα μετρηθεί σε βάθος μιας ή δύο δεκαετιών, επομένως ένα μόνο έτος πάνω από αυτό το επίπεδο δεν σημαίνει ότι ο στόχος έχει χαθεί, αλλά δείχνει ότι η κλιματική έκτακτη ανάγκη συνεχίζει να εντείνεται. Κάθε έτος της τελευταίας δεκαετίας ήταν ένα από τα δέκα πιο καυτά της Ιστορίας, σε καταγραφές που χρονολογούνται από το 1850.

Τα δεδομένα του C3S δείχνουν επίσης ότι το 44% του πλανήτη επηρεάστηκε από ισχυρό έως ακραίο θερμικό στρες στις 10 Ιουλίου 2024 και ότι η πιο ζεστή μέρα στην καταγεγραμμένη Ιστορία σημειώθηκε στις 22 Ιουλίου.

«Υπάρχει πλέον εξαιρετικά μεγάλη πιθανότητα να υπερβούμε τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του 1,5°C που έθεσε ως όριο η Συμφωνία του Παρισιού», είπε στον Guardian η δρ Σαμάνθα Μπέρτζες, αναπληρώτρια διευθύντρια στο C3S. «Αυτές οι υψηλές παγκόσμιες θερμοκρασίες, σε συνδυασμό με τα επίπεδα-ρεκόρ παγκόσμιων ατμοσφαιρικών υδρατμών το 2024, σηματοδότησαν πρωτοφανείς καύσωνες και έντονες βροχοπτώσεις, προκαλώντας δυστυχία σε εκατομμύρια ανθρώπους».

Η δρ Φριντερίκε Οτο, του Imperial College του Λονδίνου, είπε: «Αυτό το ρεκόρ πρέπει να μας ανοίξει τα μάτια. Ενας χρόνος ακραίων καιρικών φαινομένων έδειξε πόσο επικίνδυνη είναι η ζωή με μέση θερμοκρασία υψηλότερη κατά 1,5°C. Οι πλημμύρες της Βαλένθια, οι τυφώνες των ΗΠΑ, οι τυφώνες στις Φιλιππίνες και η ξηρασία του Αμαζονίου είναι μόνο τέσσερις από τις φυσικές καταστροφές  που επιδεινώθηκαν από την κλιματική αλλαγή. Υπάρχουν και πολλές, πολλές άλλες».

«Ο κόσμος δεν χρειάζεται να βρει μια μαγική λύση για να σταματήσει την επιδείνωση των συνθηκών το 2025», πρόσθεσε η Οτο. «Γνωρίζουμε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε για να απομακρυνθούμε από τα ορυκτά καύσιμα, να σταματήσουμε την αποψίλωση των δασών και να κάνουμε τις κοινωνίες πιο ανθεκτικές», εξήγησε στον Guardian.

Οι εκπομπές άνθρακα το 2024 αναμενόταν να σημειώσουν νέο υψηλό ρεκόρ, πράγμα που σημαίνει ότι δεν υπάρχει ακόμη ένδειξη της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα που υποσχέθηκαν τα έθνη του κόσμου στη διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα στο Ντουμπάι, τον Δεκέμβριο του 2023. Ο κόσμος οδεύει προς μια καταστροφική άνοδο της μέσης θερμοκρασίας κατά 2,7°C μέχρι το τέλος του αιώνα.

Η επόμενη μεγάλη ευκαιρία για δράση έρχεται τον Φεβρουάριο, όταν οι χώρες πρέπει να υποβάλουν προτάσεις για νέες δεσμεύσεις για τη μείωση των εκπομπών, στον ΟΗΕ. Η πιθανότητα διατήρησης της μέσης θερμοκρασίας κάτω από το όριο των 1,5°C, ακόμη και μακροπρόθεσμα, φαίνεται όλο και πιο απομακρυσμένη. Οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων πρέπει να μειωθούν κατά 45% έως το 2030 για να έχουμε μια πιθανότητα περιορισμού της μέσης θερμοκρασίας σε αυτά τα επίπεδα.

Οι θερμοκρασίες αυξήθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2024 από το φυσικό κλιματικό φαινόμενο Ελ Νίνιο, αλλά παρέμειναν πολύ υψηλές το δεύτερο εξάμηνο του έτους, ακόμη και όταν το Ελ Νίνιο υποχώρησε. Ορισμένοι επιστήμονες φοβούνται ότι η ανησυχητική επιτάχυνση της παγκόσμιας θέρμανσης οφείλεται σε κάποιον εξωγενή παράγοντα, αν και μια ασυνήθιστη φυσική διακύμανση από έτος σε έτος θα μπορούσε επίσης να είναι ο λόγος.

Η μείωση της ρύπανσης από τη ναυτιλία και των νεφών χαμηλού επιπέδου, που αμφότερα αντανακλούν το ηλιακό φως, ευθύνονται για ένα μέρος της επιπλέον θέρμανσης, αλλά οι επιστήμονες εξακολουθούν να αναζητούν μια επαρκή εξήγηση των ακραίων θερμοκρασιών το 2024.

Ο θερμότερος αέρας συγκρατεί περισσότερους υδρατμούς και το επίπεδο-ρεκόρ που κατέγραψε το C3S το 2024 είναι σημαντικό, καθώς αυξάνει τα ακραία φαινόμενα βροχοπτώσεων και τις πλημμύρες. Συνδυάζεται επίσης με τις υψηλές θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας, οι οποίες τροφοδοτούν μεγάλες καταιγίδες, προκαλώντας καταστροφικούς τυφώνες. Ο μέσος άνθρωπος εκτέθηκε πέρυσι σε επιπλέον έξι εβδομάδες καυτών ημερών, που υπερβαίνουν το όριο της επικινδυνότητας, εντείνοντας τον θανατηφόρο αντίκτυπο του καύσωνα σε όλο τον κόσμο.

Ο καθηγητής Γιέρι Ρόγκελ, του Imperial College του Λονδίνου, είπε στον Guardian: «Κάθε κλάσμα ενός βαθμού –είτε φτάνουμε στους 1,4°C, στους 1,5°C ή στους 1,6°C– φέρνει μεγαλύτερη βλάβη στους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα, υπογραμμίζοντας τη συνεχιζόμενη ανάγκη για φιλόδοξες περικοπές εκπομπών. Το κόστος της ηλιακής και αιολικής ενέργειας μειώνεται ραγδαία και είναι πλέον φθηνότερο από τα ορυκτά καύσιμα σε πολλές χώρες».

Ο καθηγητής Αντριου Ντέσλερ, επιστήμονας του κλίματος στο Texas A&M University στις ΗΠΑ, σχολίασε στα ΜΜΕ τα νέα ρεκόρ θερμοκρασίας που σημειώνονται χρόνο με τον χρόνο: «Κάθε έτος, για το υπόλοιπο της ζωής σας, θα είναι ένα από τα πιο καυτά της Ιστορίας. Αυτό, με τη σειρά του, σημαίνει ότι το 2024 θα καταλήξει να είναι ένα από τα πιο κρύα χρόνια αυτού του αιώνα. Απολαύστε το όσο διαρκεί».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News