Στο δικαίωμα της Ελλάδας να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα στα 12 μίλια αναφέρθηκε το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών, χωρίς να αποκλείει την οριοθέτηση των ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών στο μέλλον.

Σε ερώτηση της αλβανικής υπηρεσίας της «Φωνής της Αμερικής», σχετικά με την απόφαση της ελληνικής κυβέρνησης για διεύρυνση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο, το υπουργείο Εξωτερικών της Αλβανίας απάντησε ότι «η Ελλάδα, όπως κάθε άλλο κράτος μέλος της Συμφωνίας του Θαλάσσιου Δικαίου (UNCLOS) του Montego Bay-1982, όπου το επιτρέπει η γεωγραφία και δεν παραβιάζονται τα κυρίαρχα δικαιώματα ενός άλλου κράτους, χαίρει του δικαιώματος διεύρυνσης των χωρικών του υδάτων, βάση των προβλέψεων του UNCLOS».

Προστίθεται ακόμη ότι η Αλβανία και η Ελλάδα ως γειτονικές χώρες, οι οποίες μοιράζονται θαλάσσιες ζώνες, «είναι δεσμευμένες στην επίτευξη μιας νέας συμφωνίας για την ΑΟΖ, σε πνεύμα κατανόησης και αμοιβαίου οφέλους, στηριζόμενες στις αρχές και κανονισμούς του δικαίου της θάλασσας, της διεθνούς εμπειρίας και σεβόμενες την απόφαση του αλβανικού Συνταγματικού Δικαστηρίου».

Η Ελλάδα και η Αλβανία είχαν υπογράψει το 2009 συμφωνία για την οριοθέτηση των ΑΟΖ. Ωστόσο, λίγους μήνες αργότερα ακυρώθηκε από το αλβανικό Συνταγματικό Δικαστήριο με το σκεπτικό ότι παραχωρούσε εθνική κυριαρχία στην Ελλάδα. Έκτοτε το ζήτημα μεταξύ των δύο χωρών εκκρεμεί.

Την Τρίτη, μία ημέρα πριν από τις ανακοινώσεις από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρωθυπουργό της Αλβανίας Εντι Ράμα.

Τι λέει αλβανός εμπειρογνώμονας

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παρατηρήσεις εμπειρογνώμονα του αλβανικού υπουργείου Εξωτερικών που υπογραμμίζει ότι η κίνηση της Ελλάδα δεν επηρεάζει την Αλβανία και δεν είναι κάτι νέο για τα Τίρανα.

Σε σχετικό χάρτη που έχει δημοσιεύσει στο Facebook την Τετάρτη ο Γλεβίν Ντερβίσι φαίνεται ότι η επέκταση αναφέρεται στην περιοχή από την Αντικύθηρα έως τους Οθωνούς, πολύ μακριά από τα χωρικά ύδατα της Αλβανίας και ότι εκτείνεται γεωγραφικά στην περιοχή μεταξύ του Παλέρμου και της Λιβύης όπου η απόσταση είναι δεκάδες μίλια μεταξύ Ελλάδας και αυτών των χωρών. Η εν λόγω περιοχή απέχει πολύ από την Αλβανία.

Ωστόσο φαίνεται καθαρά στον χάρτη πως η αρχή της κόκκινης γραμμής είναι παράλληλη προς τα νότια της Αλβανίας, απέναντι από τους  Αγίους Σαράντα και τον Αυλώνα.

Ο Ντερβίσι αναφέρει:

Η πιθανή επέκταση της Ελλάδας με 12 μίλια στο Ιόνιο Πέλαγος, δεν είναι τίποτα νέο για την Αλβανία.

Κατά τη σημερινή σύνοδο του Ελληνικού Κοινοβουλίου στην οποία θα επικυρωθούν δύο πολύ σημαντικές συμφωνίες για την οριοθέτηση των θαλάσσιων περιοχών στη λεκάνη της Μεσογείου, Ελλάδας – Ιταλίας για την ΑΟΖ και Ελλάδας – Αιγύπτου για την υφαλοκρηπίδα, ο Έλληνας πρωθυπουργός Μητσοτάκης δήλωσε ότι στο Ελληνικό Κοινοβούλιο θα έρθει το διάταγμα για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων από 6 έως 12 μίλια στο Ιόνιο Πέλαγος.

Φυσικά, όλοι όσοι παρακολούθησαν τις τελευταίες εξελίξεις σε αυτόν τον τομέα, όπου κυριαρχούσαν από μια σειρά πολιτικών, διπλωματικών συγκρούσεων ή ακόμη και στρατιωτικών συμβάντων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ή συμφωνίες στον τομέα της θαλάσσιας οριοθέτησης όπως Ελλάδας-Ιταλίας, Ελλάδας-Αιγύπτου ή η αμφισβητούμενη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, θέλουν να καταλάβουν γιατί  γίνεται αυτή η κίνηση της Ελλάδας αυτή τη στιγμή και ο αντίκτυπος της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στο Ιόνιο Πέλαγος, αυτή τη στρατηγική θαλάσσια περιοχή για εμάς.

Η Σύμβαση του Montego Bay για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS) του 1982 ορίζει ότι ο θαλάσσιος χώρος μεταξύ κρατών αποτελείται από τρία βασικά στοιχεία:

Άρθρο 3. Χωρικά Ύδατα, είναι τα εσωτερικά ύδατα ενός κράτους και φτάνουν μέχρι 12 μίλια κατ ‘ανώτατο όριο από την ευθεία γραμμή βάσης ή τη φυσική υδάτινη γραμμή.

Άρθρο 76. Υφαλοκρηπίδα (ο τελευταίος βυθός στα βάθη της τεχνικής εκμετάλλευσης) που εκτείνεται έως και 200 ​​μίλια και το όριο υπολογισμού του θεωρείται ότι είναι το 12ο μίλι των χωρικών θαλάσσιων συνόρων.

Άρθρο 55. Αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ), που βρίσκεται στην υφαλοκρηπίδα, η οποία εκτείνεται έως και 200 ​​μίλια και το όριο υπολογισμού της θεωρείται ότι είναι το 12ο μίλι των χωρικών συνόρων της θάλασσας. Η ΑΟΖ εκτείνεται από τον βυθό μέχρι την επιφάνεια του νερού.

Η Ελληνική Δημοκρατία, την 1η Ιουνίου 1994, επικύρωσε τη Σύμβαση του Montego Bay, δηλώνοντας ότι εφαρμόζει την κανονική γραμμή (φυσική που είναι η άκρη των υδάτων κάθε ακτής) και αναγνωρίζει από μόνη της το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων από 6 έως 12 μίλια, αλλά η επέκταση στα 12 μίλια θα πραγματοποιηθεί σε μια κατάλληλη στιγμή. 

Η αδυναμία επέκτασης των χωρικών υδάτων στο Αιγαίο έναντι της Τουρκίας ανάγκασε την Ελλάδα να εφαρμόσει προσωρινά τα χωρικά ύδατα πλάτους 6 μιλίων βάσει της Σύμβασης του Montego Bay. 

Αυτή η απόφαση της Ελλάδας υπήρξε εδώ και πολύ καιρό για να διατηρήσει το πλάτος των 6 μιλίων συνολικά σε όλους τους θαλάσσιους χώρους της στο Ιόνιο, το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο ως μήνυμα προς την Τουρκία αλλά και από το γεγονός ότι η Ελλάδα ήθελε να ξεκινά την επέκταση συμβολικά πρώτα από το Αιγαίο, την Ανατολική Μεσόγειο και μετά στο Ιόνιο, παρόλο που δεν υπήρχε κανένα εμπόδιο στο Ιόνιο Πέλαγος. 

Αυτή η στάση έχει ήδη αλλάξει και η κοινή γνώμη στην Ελλάδα σε αυτές τις ευαίσθητες στιγμές πρέπει να δώσει κίνητρο ελπίδας και η ΝΔ θα πρέπει να κεφαλαιοποιηθεί πολιτικά μετά τις συναφθείσες συμφωνίες Ελλάδας – Ιταλίας και Ελλάδας – Αιγύπτου.

Το ζήτημα της επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων είναι θέμα διεθνούς δικαίου και όχι θέμα διαπραγμάτευσης μεταξύ κρατών. 

Κράτη που είναι συμβαλλόμενα μέρη στη Σύμβαση του UNCLOS 1982, όπως η Αλβανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Αίγυπτος ή πολλά άλλα όταν ξεκινούν τη διαδικασία οριοθέτησης διαπραγματεύονται αυτόματα με την αρχή των 12 ναυτικών μιλίων, οπότε δεν υπάρχουν διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών μελών εάν ένα μέρος αναγνωρίστε στο άλλο μέρος το δικαίωμα επέκτασης στα 12 μίλια! 

Ακόμη και όταν τα συμβαλλόμενα κράτη της Σύμβασης διαπραγματευτούν για τη διαίρεση της θάλασσας, η Σύμβαση δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη το πόσο μεγάλη είναι η Θαλάσσια Περιοχή με τους εγχώριους νόμους, οπότε αν το έχετε από την εθνική νομοθεσία 0 μίλια, 3 μίλια, 6 μίλια ή 12 μίλια, η Σύμβαση λέει ότι ανεξάρτητα από το εύρος που έχετε με το νόμο σας, κατά τη διαπραγμάτευση θα χρησιμοποιήσετε τη μέση γραμμή (γραμμές με ίσες αποστάσεις από τις γραμμές βάσης των δύο κρατών, αλλά αυτή η γραμμή τροποποιείται στη συνέχεια, λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές συνθήκες της διαμόρφωσης της ακτής).

Επειδή η αλλαγή με τους εσωτερικούς νόμους δεν πρέπει να ακολουθείται από αλλαγές συμφωνιών, πιο συγκεκριμένα η Ιταλία και η Ελλάδα την έχουν οριοθετήσει με την αρχή των 12 μιλίων της χωρικής θάλασσας ως σημείο εκκίνησης για τη μέτρηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ, παρόλο που η Ελλάδα έχει 6 μίλια από το νόμο , αλλά όταν η Ελλάδα το άλλαξε με το εσωτερικό δίκαιο, ώστε να μην αναγκαστεί στη συνέχεια να αλλάξει τη συμφωνία που μόλις κατέληξαν.

 Στην περίπτωση οριοθέτησης στο Ιόνιο Πέλαγος μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας, η αρχή των 12 μιλίων μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε περιπτώσεις που η Θαλάσσια Περιοχή (χωρικά ύδατα)  ενός κράτους δεν αλληλεπικαλύπτεται με τη Θαλάσσια Περιοχή του γειτονικού κράτους, ειδικότερα αυτό το γεωγραφικό πλάτος ισχύει μόνο σε θαλάσσιες περιοχές όπου οι αποστάσεις μεταξύ δύο κρατών είναι πάνω από 24 ναυτικά μίλια.

Η απόσταση από τις ακτές μεταξύ Αλβανίας και Ελλάδας είναι μικρότερη από 24 μίλια σε όλο το μήκος των χωρικών υδάτων μεταξύ τους, ακόμη και στο κανάλι της Κέρκυρας κυμαίνεται από 1 έως 6 ναυτικά μίλια. 

Υπό αυτές τις συνθήκες, το πλάτος 12 μιλίων των δύο χωρών δεν ισχύει για τα χωρικά ύδατα, καθώς εδώ η Σύμβαση αναφέρει ότι η διαίρεση γίνεται κατά μήκος της μεσαίας γραμμής με ίσες αποστάσεις από την ακτή, αλλά αυτό θα τροποποιηθεί για ειδικές περιστάσεις.

Επίσης, όταν η Αλβανία κατέθεσε στον ΟΗΕ,  τα χωρικά της ύδατα, κανένας από τους θαλάσσιους γείτονές μας δεν αμφισβήτησε το εύρος τους, καθώς αυτό είναι δικαίωμα που απορρέει από τη Σύμβαση.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το Μαυροβούνιο έχει επίσης 12 ναυτικά μίλια πλάτος των χωρικών υδάτων, αν και εμείς με το Μαυροβούνιο καθώς και με την Ελλάδα πρέπει να πραγματοποιήσουμε την οριοθέτηση των θαλάσσιων χώρων. Αλλά ακόμη και αν δεν είχε 12 μίλια σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, η Σύμβαση εξακολουθεί να αναγνωρίζει αυτόματα 12 μίλια.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News