«Αυτές είναι πολεμικές σκηνές σαν αυτές από το Αφγανιστάν που βλέπουμε στις ειδήσεις»: αυτό σχολίασε κάτοικος της πόλης Ουψάλα μετά την έκρηξη σε διαμέρισμα, η οποία σκότωσε μια νεαρή εκπαιδευτικό. Μα, ποιος θα μπορούσε να στοχοποιήσει και να σκοτώσει μια δασκάλα 24 Μαΐων; Ασφαλώς σε κάθε κοινωνία υπάρχουν και εκείνοι που γίνονται εύκολα φονιάδες, ωστόσο στη συγκεκριμένη περίπτωση η κοπέλα πήγε, κατά το κοινώς λεγόμενο, τζάμπα· στόχος του βομβιστή ήταν ο γείτονάς της.

Η Σουηδία συνηθίζει στον τρόμο μιας ζωής με τέτοιου είδους φοβερά επεισόδια. Ηταν κάποτε από τις πιο ήσυχες και ειρηνικές γωνιές της Ευρώπης, όμως μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα έχει μεταβληθεί στη χώρα με έναν ακραία μεγάλο αριθμό ενόπλων επιθέσεων.

Το κύμα βίας που έχει επικρατήσει προκαλείται από τον άγριο πόλεμο μεταξύ διαφόρων εγκληματικών συμμοριών. Προ ετών τα θύματα ήταν αποκλειστικώς οι συμμορίτες, όμως πλέον σκοτώνονται και αθώοι άνθρωποι, ανυποψίαστοι για τους ανοιχτούς λογαριασμούς του υποκόσμου.

Εχει διαπιστωθεί και μια ποιοτική διαφορά όσον αφορά την εγκληματικότητα την ίδια: κατά το παρελθόν οι συμμορίες αλληλοσκοτώνονταν μόνο για τη διακίνηση των ναρκωτικών, όμως σήμερα έχουν επεκταθεί και σε άλλες δραστηριότητες.

Το θέμα της μετανάστευσης βρίσκεται στη ρίζα του προβλήματος. Οι νεαροί συμμορίτες είναι γεννημένοι Σουηδοί, όμως οι οικογένειές τους είναι ξενομερίτες. Μάλιστα, οι βιαιότεροι γόνοι μεταναστών, όπως έγραψε η Repubblica, είναι Κούρδοι.

Φημισμένη για τη γενναιόδωρη κρατική πρόνοια, τις τελευταίες τρεις δεκαετίες η Σουηδία υποδέχτηκε τους περισσότερους σε όλη την Ευρώπη μετανάστες από όσους έφυγαν από τα Βαλκάνια και από τη Μέση Ανατολή. Αυτοί είναι 2 εκατομμύρια ψυχές, οι γηγενείς είναι 10 εκατομμύρια. Πολύ μεγάλο ποσοστό στον συνολικό πληθυσμό, δηλαδή.

Τη διασύνδεση της μετανάστευσης με το έγκλημα δεν την κάνουν οι ακροδεξιές πολιτικές ομάδες της χώρας, αλλά η αστυνομία της και το δικαστικό σώμα της. Ωστόσο, οι ακροδεξιοί ασκούν πολιτική πάνω στο φαινόμενο και ζητούν την άμεση παύση των μεταναστευτικών ροών. Οι αριστεροί αντιτίθενται. Αυτό είναι σε αδρές γραμμές το πολιτικό σκηνικό που έχει διαμορφώσει η βία. Το μοντέλο που μελετάται για ανάσχεση του φαινομένου είναι αυτό που έχει εφαρμόσει η πόλη Μάλμε, η κύρια πύλη εισόδου μεταναστών στη Σουηδία.

Πρόκειται για προσπάθεια επικεντρωμένη στην πρόληψη και όχι στην καταστολή του εγκλήματος. Παράλληλα, δίνεται έμφαση στις πολιτικοκοινωνικές αλλαγές που συνέβαλαν στη διόγκωση του φαινομένου της βίας: στη διεύρυνση του χάσματος μεταξύ πλουσίων και φτωχών στην άλλοτε αρκετά ισότιμη από ταξικής απόψεως σουηδική κοινωνία, στην ιδιωτικοποίηση των κοινωνικών υπηρεσιών, η οποία επηρέασε περισσότερο τις μειονεκτικές αστικές περιοχές δημιουργώντας ευνοϊκό έδαφος για την ανάπτυξη της εγκληματικότητας, κ.λπ. Το έγκλημα, όμως, δεν ερμηνεύεται μόνο με πολιτικούς όρους (σοσιαλδημοκρατίας εν προκειμένω).

Εκτός όλων αυτών, κάποιοι λένε ότι οι πόλεμοι των συμμοριών στη Σουηδία συνθέτουν το σκηνικό για το νέο σκανδιναβικό νουάρ – όμως εδώ δεν μιλάμε για λογοτεχνία.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News