Η Αφρική θεωρούνταν ανέκαθεν το λίκνο της ανθρωπότητας, με τους πιθήκους της ηπείρου να εξελίσσονται σε ανθρώπους, οι οποίοι στη συνέχεια εξαπλώθηκαν στον υπόλοιπο κόσμο. Αλλά ένα ενδιαφέρον εύρημα αμφισβητεί (και πάλι) αυτή τη μακροχρόνια υπόθεση, γράφει η Σάρα Κνάπτον στην Telegraph.

Μέρος του κρανίου ενός καινοφανούς είδους αρχαίου πιθήκου, που ανακαλύφθηκε στην Τουρκία, ο οποίος φαίνεται ότι προϋπήρχε των αφρικανικών πιθήκων, υποδηλώνει ότι η ανθρώπινη προέλευση μπορεί στην πραγματικότητα να έχει τις ρίζες της στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό ανοιχτής πρόσβασης Communications Biology, το απολίθωμα του κρανίου του θηλυκού Anadoluvius turkae ανακαλύφθηκε στο Τσανκιρί, μια πόλη περίπου 40 χλμ. βορειοανατολικά της Αγκυρας, και πιστεύεται ότι χρονολογείται πριν από περίπου 8,7 εκατομμύρια χρόνια.

Αντίθετα, οι πρώιμοι ανθρωπίδες (hominins) –ομάδα ανώτερων θηλαστικών, η οποία περιλαμβάνει τους χιμπατζήδες, μπονόμπο, γορίλες, ουρακοτάνγκους, τα ανθρωποειδή και τους απολιθωμένους προγόνους τους– που έχουν βρεθεί στην Αφρική είναι περίπου 7 εκατομμυρίων ετών και νεότεροι.

Το είδος Anadoluvius turkae, μαζί με ακόμη δύο πανάρχαια είδη, τα Ouranopithecus macedoniensis και Graecopithecus, συνιστούν μια ομάδα προγόνων πιθήκων με ανατομία και οικολογικά χαρακτηριστικά παρόμοια με εκείνα των πρώτων ανθρωπίδων.

Η νέα ανακάλυψη υποδηλώνει ότι οι πρόγονοι των αφρικανικών πιθήκων και των ανθρωπίδων εξελίχθηκαν στην Ευρώπη και στη συνέχεια μετανάστευσαν προς τον Νότο, πριν από περίπου εννέα με επτά εκατομμύρια χρόνια: «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν περαιτέρω ότι οι ανθρωπίδες όχι μόνο εξελίχθηκαν στη δυτική και κεντρική Ευρώπη, αλλά πέρασαν πάνω από πέντε εκατομμύρια χρόνια εξελισσόμενοι εκεί, και εξαπλώθηκαν στην ανατολική Μεσόγειο, πριν τελικά διασκορπιστούν στην Αφρική, πιθανώς ως συνέπεια της αλλαγής του περιβάλλοντος και της μείωσης των δασών» δήλωσε ο Ντέιβιντ Μπεγκάν, καθηγητής Ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο του Τορόντο και μέλος της ερευνητικής ομάδας στην Τουρκία.

«Αυτά τα ευρήματα έρχονται σε αντίθεση με τη μακροχρόνια άποψη ότι οι αφρικανικοί πίθηκοι και οι άνθρωποι εξελίχθηκαν αποκλειστικά στην Αφρική. Τα νέα στοιχεία υποστηρίζουν την υπόθεση ότι οι ανθρωπίδες προέρχονται από την Ευρώπη και διασκορπίστηκαν στην Αφρική, μαζί με πολλά άλλα θηλαστικά, πριν από εννέα έως επτά εκατομμύρια χρόνια, αν και δεν το αποδεικνύουν οριστικά» πρόσθεσε ο καναδός ανθρωπολόγος.

Τόνισε, ακόμη: «Πρέπει να βρούμε περισσότερα απολιθώματα από την Ευρώπη και την Αφρική μεταξύ οκτώ και επτά εκατομμυρίων ετών για να κάνουμε μια οριστική σύνδεση μεταξύ των δύο ομάδων».

Πέρα από την Αφρική

Το καλά διατηρημένο κρανίο του Anadoluvius turkae αποκαλύφθηκε το 2015, αλλά μόλις τώρα συνειδητοποίησαν οι ειδικοί την πραγματική σημασία του. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι ο Anadoluvius είχε σχεδόν το μέγεθος ενός μεγάλου αρσενικού χιμπατζή και το βάρος ενός θηλυκού γορίλα (ζύγιζε περίπου 75-80 κιλά)· ζούσε σε ένα ξηρό δάσος και πιθανότατα περνούσε πολύ χρόνο στο έδαφος.

Δίπλα στο κρανίο του, στο ίδιο στρώμα απολιθωμάτων, βρέθηκαν στοιχεία για καμηλοπαρδάλεις, αγριόχοιρους, ρινόκερους, διάφορες αντιλόπες, ζέβρες, ελέφαντες, ακανθόχοιρους, ύαινες και σαρκοφάγα που μοιάζουν με λιοντάρια, όλα ζώα που συνήθως συνδέονται με σύγχρονα αφρικανικά λιβάδια και ξηρά δάση. Οι ειδικοί πιστεύουν ότι αυτή η οικολογική κοινότητα διασκορπίστηκε στην Αφρική από την ανατολική Μεσόγειο περίπου οκτώ εκατομμύρια χρόνια πριν.

«Η καταγωγή της σύγχρονης αφρικανικής πανίδας ανοιχτών χωρών από την ανατολική Μεσόγειο είναι γνωστή εδώ και πολύ καιρό. Πλέον, μπορούμε να προσθέσουμε στον κατάλογο των εισαχθέντων τους προγόνους των αφρικανικών πιθήκων και των ανθρωπιδών» δήλωσε η επικεφαλής της έρευνας στην Τουρκία, καθηγήτρια Ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο της Αγκυρας, Αϊλά Σεβίμ-Ερόλ.

«Δεν έχουμε οστά άκρων, αλλά κρίνοντας από τα σαγόνια και τα δόντια του, τα ζώα που βρέθηκαν δίπλα του και τους γεωλογικούς δείκτες του περιβάλλοντος, ο Anadoluvius πιθανότατα έζησε σε σχετικά ανοιχτές συνθήκες, σε αντίθεση με τις δασικές ρυθμίσεις των ζωντανών μεγάλων πιθήκων» είπε ακόμη η κυρία Σεβίμ-Ερόλ.

Και πρόσθεσε: «Μοιάζει περισσότερο με αυτό που πιστεύουμε ότι ήταν το περιβάλλον των πρώτων ανθρώπων στην Αφρική. Τα ισχυρά σαγόνια και τα μεγάλα δόντια με το παχύ στρώμα σμάλτου υποδηλώνουν μια διατροφή που περιλαμβάνει σκληρά τρόφιμα από χερσαίες πηγές, όπως ρίζες και ριζώματα».

Ο κλάδος που λείπει

Οι ερευνητές λένε ότι τα ευρήματα καθιερώνουν τον Anadoluvius turkae ως κλάδο του τμήματος του εξελικτικού δέντρου από το οποίο δημιουργήθηκαν οι χιμπατζήδες, οι μπονόμπο, οι γορίλες και οι άνθρωποι. Η γραμμή που οδηγούσε στους ανθρώπους απέκλινε από τους πιθήκους σε κάποιο σημείο μεταξύ περίπου 9,3 και 6,5 εκατομμυρίων χρόνων πριν.

Ωστόσο, δεν έχουν πειστεί όλοι οι ειδικοί, γράφει στην Telegraph η Σάρα Κνάπτον· κάποιοι υποστηρίζουν ότι τα ευρήματα δεν αλλάζουν τη θεωρία ότι οι πρώτοι άνθρωποι εξελίχθηκαν στην Αφρική πριν εξαπλωθούν πιο μακριά, πέρα από αυτή την ήπειρο.

Ο καθηγητής Κρις Στρίνγκερ, επικεφαλής ερευνητής στην ανθρώπινη εξέλιξη στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, δήλωσε: «Πρόκειται για μια μακροχρόνια αντιπαράθεση σχετικά με τον μεγάλο πίθηκο και την προέλευσή μας. Δεν νομίζω ότι αυτό το εύρημα παρεκκλίνει πολύ από τις συζητήσεις (σε μια πρόσφατη δημοσίευση στο περιοδικό Science) που κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι “τα τρέχοντα στοιχεία δείχνουν ότι οι ανθρωπίδες προέρχονται από προγόνους πιθήκων του Μειόκαινου στην Αφρική, σε αντίθεση με οποιοδήποτε άλλο ζωντανό είδος”».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News