Στο τέλος των εκλογών στις ΗΠΑ, το 2020, το προσωπικό του Facebook ανάσανε με ανακούφιση. Ο Τζο Μπάιντεν είχε ανατρέψει τον Ντόναλντ Τραμπ και το Facebook είχε καταπνίξει τις προσπάθειες κάποιων να επηρεάσουν τους ψηφοφόρους με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Η εταιρεία μάλιστα είχε δημοσιεύσει έκθεση τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου, χαιρετίζοντας την επιτυχία των προσπαθειών της και σημειώνοντας: «Οι εκλογές άλλαξαν. Το ίδιο και το Facebook».

Μερικές εβδομάδες αργότερα, το Facebook αντιμετώπιζε μια άνευ προηγουμένου κρίση. Στις 6 Ιανουαρίου, ταραχοποιοί εισέβαλαν στο κτίριο του Καπιτωλίου των ΗΠΑ και ο Τραμπ φαινόταν να επαινεί τις ενέργειές τους μέσω Facebook. Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ ανέλαβε τελικά δράση, αναστέλλοντας επ’ αόριστον τον λογαριασμό του πρώην προέδρου.

Αυτές οι χαοτικές μέρες είναι μέρος του «Zuckerberg: King of the Metaverse», ενός ντοκιμαντέρ που απεικονίζει τη μετεωρική άνοδο του δισεκατομμυριούχου ιδρυτή του Facebook. Το κοινωνικό δίκτυο, που δημιουργήθηκε σε έναν κοιτώνα του Χάρβαρντ, γίνεται 20 ετών τον Φεβρουάριο. Τώρα που μετονομάστηκε σε Meta, το ψηφιακό βασίλειο του Ζάκερμπεργκ μετρά σχεδόν 4 δισ. ανθρώπους ως πολίτες του. Ο ίδιος, ο οποίος στις πρώτες ημέρες του Facebook τελείωνε τις συναντήσεις της εταιρείας φωνάζοντας «κυριαρχία», έχει βαθιά επιρροή στην ψηφιακή ζωή περισσότερου από το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού.

Το ντοκιμαντέρ του «Sky» αφηγείται το ταξίδι του Ζάκερμπεργκ από την εποχή που ήταν φοιτητής μέχρι τη διεύθυνση μιας εταιρείας αξίας 900 δισ. δολαρίων. Διερευνά επίσης πώς οι πολιτικοί χρησιμοποίησαν τον πλούτο δεδομένων και την τεράστια εμβέλεια του Facebook, τροφοδοτώντας την άνοδο του Τραμπ στην εξουσία το 2016 και την εσωτερική αναταραχή που προκάλεσε στην εταιρεία.

«Οταν μπήκα πρώτη φορά στην εταιρεία, οι ιδρυτές της ήταν στο εξώφυλλο του περιοδικού Time», λέει στους κινηματογραφιστές η Κέιτι Χάρμπαθ, πρώην διευθύντρια δημόσιας πολιτικής του Facebook. «Τώρα σου λένε ότι κατέστρεψες τη δημοκρατία».

Οκτώ χρόνια αργότερα, ο Ζάκερμπεργκ, ο οποίος γίνεται 40 φέτος και έχει προσωπική αξία 125 δισ. δολαρίων, αντιμετωπίζει την πιο σκληρή πολιτική δοκιμασία του. Το 2024 αναμένεται να είναι η σημαντικότερη χρονιά για τις δημοκρατικές εκλογές στην ιστορία.

«Θα θεωρηθεί ως μια πολύ υψηλού κινδύνου και ευαίσθητη στιγμή για την εταιρεία, υπάρχει πολύ έντονος έλεγχος για το τι κάνουν», λέει ο λόρδος Αλαν Χάλαμ, ο οποίος ήταν επικεφαλής της ευρωπαϊκής πολιτικής για το Facebook μέχρι το 2019. «Οι πλατφόρμες θα δέχονται τρομερές πιέσεις και προς τις δύο κατευθύνσεις· θα υπάρξουν άνθρωποι που θα τους λένε ότι καταπιέζουν πάρα πολύ περιεχόμενο, και θα υπάρχουν άνθρωποι που θα τους λένε ότι δεν κατεβάζουν αρκετά πράγματα».

Από τις τελευταίες εκλογές στις ΗΠΑ, ο ιδρυτής του Facebook έχει κάνει τεράστιες προσπάθειες για να αλλάξει την εικόνα της αυτοκρατορίας του στα social media. Εκτός από τη μετονομασία της εταιρείας σε Meta, έχει επικεντρωθεί στις τεχνολογίες εικονικής πραγματικότητας. Αλλά, είναι οι εκλογές στις ΗΠΑ, την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Πακιστάν, την Ουκρανία και το Ηνωμένο Βασίλειο που είναι πιθανό να κυριαρχήσουν στην ατζέντα του Ζάκερμπεργκ φέτος.

Οι προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ θα διεξαχθούν τον Νοέμβριο, με τις προκριματικές εκλογές για την επιλογή του υποψηφίου των Ρεπουμπλικάνων να ξεκινούν στην Αϊόβα την επόμενη εβδομάδα. «Η χρονιά είναι ιστορική για τις εκλογές, και υπάρχουν πολύ περισσότερα πράγματα που πρέπει να ληφθούν υπ’ όψιν από ό,τι το 2020», λέει η Χάρμπαθ στην Telegraph.

Το κύμα των εκλογών έρχεται ενώ ο Ζάκεμπεργκ έχει περικόψει περισσότερες από 21.000 θέσεις εργασίας στην εταιρεία μέσα στο 2023, μετά την πτώση της τιμής της μετοχής της.

Ενας εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εποπτείας του Real Facebook, μιας ομάδας ακτιβιστών, ισχυρίστηκε ότι η Meta έχει «εξαφανίσει την ομάδα της εκλογικής ακεραιότητας» και αντιμετωπίζει «διπλή απειλή» παραπληροφόρησης και πλαστών λογαριασμών φτιαγμένων από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Το CNN ανέφερε ότι μέλη των ομάδων κατά της παραπληροφόρησης στο Meta, που είχαν προηγουμένως ασχοληθεί με τις αμερικανικές εκλογές, απολύθηκαν πέρυσι.

H Meta αμφισβητεί τον ισχυρισμό και επιμένει ότι η εκλογική της ομάδα έχει διευρυνθεί.

Ενας εκπρόσωπος της εταιρείας είπε: «Εχουμε περίπου 40.000 ανθρώπους παγκοσμίως που εργάζονται για την ασφάλεια και η προστασία των εκλογών του 2024 είναι μια από τις κορυφαίες προτεραιότητές μας. Με κάθε εκλογή ενσωματώνουμε τα μαθήματα που έχουμε πάρει για να βοηθήσουμε να παραμείνουμε μπροστά από τις αναδυόμενες απειλές».

Τον Νοέμβριο, ο Νικ Κλεγκ, πρόεδρος παγκόσμιων υποθέσεων της εταιρείας, έγραψε: «Καμία εταιρεία τεχνολογίας δεν κάνει περισσότερα και δεν επενδύει περισσότερα για την προστασία των εκλογών στο διαδίκτυο από τη Meta, όχι μόνο κατά τη διάρκεια εκλογικών περιόδων αλλά ανά πάσα στιγμή». Πρόσθεσε ότι η Meta είχε επενδύσει περισσότερα από 20 δισ. δολάρια για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων από το 2016.

Αλλά πολλές από τις αποφάσεις της αποδείχθηκαν διχαστικές. Εχοντας αποκλείσει ως χρήστη τον Τραμπ στον απόηχο των εκλογών του 2020, η Meta επανέφερε τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ τον περασμένο Ιανουάριο, όταν εκείνος ανακοίνωσε τη νέα του προεδρική υποψηφιότητα. Το 2022, άλλαξε επίσης αθόρυβα την πολιτική της για ψευδείς ισχυρισμούς για εκλογική νοθεία. Ενώ προηγουμένως απαγορευόταν, θα επιτρέπεται πλέον η εμφάνιση διαφημίσεων που ισχυρίζονται ότι οι προηγούμενες εκλογές ήταν «στημένες», ισχυρισμός που αποτελεί βασικό πυλώνα της εκστρατείας του Τραμπ.

Αρκετές άλλες εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν αλλάξει τις πολιτικές τους για τη μετριοπάθεια του περιεχομένου μετά τις τελευταίες εκλογές στις ΗΠΑ, ιδίως το ανανεωμένο Twitter του Ελον Μασκ, εν μέσω ανησυχιών ότι οι περιορισμοί στην ελεύθερη έκφραση πήγαν πολύ μακριά κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

«Ο κίνδυνος έχει υποχωρήσει αρκετά», δήλωσε ο Κλεγκ τον περασμένο Ιανουάριο, επιτρέποντας στον Τραμπ να επιστρέψει στην πλατφόρμα. «Υπάρχει μια σημαντική συζήτηση σχετικά με το πώς οι εταιρείες κοινωνικών μέσων πρέπει να προσεγγίζουν το περιεχόμενο που δημοσιεύεται στις πλατφόρμες τους».

Η Meta αντιμετωπίζει πιέσεις τόσο από αριστερά όσο και από δεξιά, από εκείνους που ισχυρίζονται ότι λογοκρίνει τις απόψεις τους και εκείνους που λένε ότι οι πολιτικές της θα επιτρέψουν τη διάδοση της παραπληροφόρησης.

Στις φετινές εκλογές, η καταπολέμηση της παραπληροφόρησης είναι πιθανό να γίνει ακόμη πιο δύσκολη λόγω της ανόδου της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δημιουργία συνθετικού ήχου, εικόνων και βίντεο. Τα bots της AI χρησιμοποιούνται επίσης για τη δημιουργία ψευδών ειδήσεων. «Προσθέτετε την AI ως επιταχυντή σε όλα αυτά», σημειώνει η Χάρμπαθ.

Αυτός ο κίνδυνος «δεν είναι μια υποθετική απειλή», είπε ο Αλεξ Στάμος, πρώην διευθύνων σύμβουλος του Facebook, σε κατάθεσή του στη Γερουσία των ΗΠΑ τον Νοέμβριο του 2023. «Παραπλανητικές χρήσεις περιεχομένου που δημιουργείται από την ΤΝ εμφανίζονται ήδη στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ και στις δημοκρατικές εκλογές ανά τον κόσμο».

Κατά τη διάρκεια των εκλογών στη Σλοβακία τον Σεπτέμβριο, ψεύτικο ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή ενός υποψηφίου, ο οποίος συζητούσε την αγορά ψήφων και τη νοθεία των εκλογών, διαδόθηκε ευρέως στο Διαδίκτυο λίγες μέρες πριν από την ψηφοφορία. Ως απάντηση στην άνοδο της ΤΝ, η Meta θα απαιτήσει από τους διαφημιστές να αποκαλύπτουν εάν οι διαφημίσεις τους χρησιμοποιούν τροποποιημένες ή συνθετικές εικόνες σε πολιτικές διαφημίσεις.

Ο Τζερόμ Πεσέντι, ο οποίος ηγείτο της ομάδας ΤΝ της Meta μέχρι το 2022, λέει ότι η τεχνολογική εταιρεία λαμβάνει «πολύ σοβαρά» υπόψη τις πιθανές παρεμβάσεις στις εκλογές. Προσθέτει ότι η Meta είχε μια ομάδα αφιερωμένη στην ανίχνευση του ψεύδους, αλλά η εγκατάσταση τεχνολογίας για να μπλοκάρει τέτοια πλαστά δημιουργήματα ΤΝ είναι πολύ δύσκολη. «Ο αριθμός των deepfakes που κυκλοφορούν παραμένει «εξαιρετικά χαμηλός, επομένως είναι πραγματικά δύσκολο να δημιουργηθεί ένα αυτοματοποιημένο σύστημα που να τα αντιμετωπίζει αποτελεσματικά», λέει. Κυρίως, η Meta βασίζεται σε ανθρώπους για να αφαιρέσει περιεχόμενο που είχε γίνει viral.

Η Χάρμπαθ λέει ότι ανησυχεί για τις προκλήσεις που τίθενται από μια σειρά εκλογών σε μικρότερες χώρες. «Αυτό για το οποίο οι εταιρείες δεν ήταν πολύ συγκεκριμένες είναι το πόση προσοχή θα δώσουν σε πολλές από αυτές τις “μικρότερες εκλογές”», λέει.

Η εταιρεία τεχνολογίας έχει ήδη αρχίσει να αποκαλύπτει προσπάθειες που γίνονται για να ανατραπούν τα αποτελέσματα των φετινών εκλογών. Τον Νοέμβριο, το Facebook ανακοίνωσε ότι είχε ανακαλύψει ένα δίκτυο 4.800 λογαριασμών, με προέλευση την Κίνα, που προσπαθούσαν να υποδυθούν τους καθημερινούς αμερικανούς χρήστες του Facebook για να ενισχύσουν τον πολιτικό διχασμό. Η Meta λέει ότι έχει 100 συνεργάτες σε όλον τον κόσμο για να εξετάζουν και να αξιολογούν την παραπληροφόρηση από ιούς σε περισσότερες από 60 γλώσσες.

Ο Ζάκερμπεργκ βρίσκεται αντιμέτωπος με κρίσιμες αποφάσεις. Το περασμένο καλοκαίρι, αντιμετώπισε εκκλήσεις να αναστείλει τον λογαριασμό του πρώην πρωθυπουργού της Καμπότζης λόγω ισχυρισμών ότι χρησιμοποιούσε το Facebook για να απειλήσει τους αντιπάλους του. Απέρριψε το αίτημα.

Αφού έδιωξε τον Τραμπ σε τέτοιες δραματικές συνθήκες μετά τις ταραχές της 6ης Ιανουαρίου πριν από τρία χρόνια, η Meta θα είναι «απίστευτα διστακτική να αποκλείσει οποιουσδήποτε κορυφαίους υποψηφίους στη μέση μιας εκλογικής χρονιάς», λέει η Χάρμπαθ.

Με 4 δισ. ανθρώπους να πηγαίνουν σύντομα στις κάλπες, τον ίδιο αριθμό που χρησιμοποιεί τις εφαρμογές του, το βασίλειο του Ζάκερμπεργκ μπορεί να αποδειχθεί πιο επιδραστικό στις δημοκρατίες του κόσμου από ποτέ. Με τον ίδιο να εγγυάται τον διαρκή έλεγχο, ωστόσο, η ίδια η εταιρεία παραμένει σε μεγάλο βαθμό μια δικτατορία του ενός ανθρώπου.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News