Μπορείς να βγάλεις ασφαλή συμπεράσματα από μία και μοναδική συνάντηση με έναν άνθρωπο; Γενικά όχι, αλλά εάν αναφερόμαστε ειδικά στον Φέρντιναντ Πίεχ, γίνεται. Επειδή στο επιτρέπει εκείνος…

Τον είχα συναντήσει πριν από οκτώ χρόνια στην έδρα του ομίλου VW, στην πόλη Βόλφσμπουργκ, στην Κάτω Σαξονία, στο περιθώριο της παρουσίασης μιας αισθητικής αναβάθμισης του Golf 6ης γενιάς (MkVI). Λίγο πριν μπει στην αίθουσα όλοι οι άνθρωποι της εταιρείας έλεγαν, σχεδόν ψιθυριστά και με δέος, «έρχεται ο πρόεδρος», λες και περίμεναν τον πλανητάρχη. Για εκείνους, όμως, ακριβώς αυτό ήταν, αφού κατάφερε να βάλει τον πλανήτη VW σε τροχιά γύρω από ολόκληρη τη Γη, δημιουργώντας προϊόντα με τέσσερις ρόδες τόσο ποθητά, που σημείωσαν γαλαξιακές πωλήσεις.

Η υπερβολή θεωρείται απαραίτητη προκειμένου να περιγράψεις τη μενταλιτέ αυτού του ανθρώπου ο οποίος όταν μπήκε στην αίθουσα θεώρησα ότι άφησε στο πατάκι της εισόδου όλο το τουπέ και τον στόμφο που, υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε να σέρνει ένας άνθρωπος του δικού του βεληνεκούς. Πατημένα 70 χρόνια τότε, αλλά κινείτο στον χώρο με αύρα σαραντάρη που μόλις είχε βγει από πισίνα ολυμπιακών διαστάσεων. Το χαμόγελο δεν έφυγε από το πρόσωπό του μιλώντας με όλους, δημοσιογράφους από διαφορετικές χώρες, οι οποίοι είχαμε βρεθεί εκεί για την παρουσίαση. Οταν στάθηκε μπροστά μου -ή το ανάποδο- το μοναδικό έξυπνο που σκέφτηκα να τον ρωτήσω ήταν εάν θα έκανε ξανά τα ίδια επαγγελματικά βήματα στην περίπτωση που κάποια ανώτερη δύναμη του έδινε αυτή την ευκαιρία. «Για», μου απάντησε καταφατικά στα Γερμανικά γελώντας, ξεχνώντας για κάποια νανοσεκόντς ότι του έκανα ερώτηση στα Αγγλικά. «Αλλά εάν έπρεπε να διαλέξω, θα ήθελα να είμαι φτωχός και νέος. Ομως, συνήθως, όταν βιώνουμε κάποιες στιγμές δεν εκτιμούμε τη δύναμή τους, παρά μόνο νιώθουμε -ίσως αργότερα- το αποτέλεσμά τους στις ζωές τις δικές μας και των άλλων» συνέχισε εις την αγγλικήν, ενώ το βλέμμα του έδειξε ότι αναπολούσε στιγμές. Αν και με τον Πίεχ δεν είσαι ποτέ σίγουρος για το τι μπορεί να σκέφτεται το δαιμόνιο μυαλό του.

Για την ακρίβεια, ουδείς μπορούσε να προβλέψει την επιδραστικότητα αυτού του ανδρός στην παγκόσμια αυτοκίνηση όταν αναλάμβανε επικεφαλής της VW, διευθύνων σύμβουλος, εκείνο το μακρινό 1993, ενώ αργότερα θα στεφόταν πρόεδρος. Και, εννοείται, κανείς δεν θα μπορούσε να ξέρει ότι εν έτει 2017 ο Φέρντιναντ Πίεχ θα ήθελε να ξεφορτωθεί ακόμα και το μερίδιο 14,7% που κατείχε στη μητρική εταιρεία Porsche SE, αξίας άνω των 1,1 δισ. ευρώ με βάση τη  σημερινή τιμή της μετοχής του ομίλου στο Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης.

Οπως ήρθαν, όμως, τα πράγματα, η απόσυρση του Πίεχ, ο οποίος γίνεται 80 ετών στις 17 Απριλίου, ήταν αναμενόμενη αφού η εταιρεία ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι ήταν σε συζητήσεις για την πώληση των μετοχών του. Η εταιρεία Porsche SE κατέχει μερίδιο 52% της Volkswagen. Και η μεταβίβαση του μεριδίου του θα αλλάξει άρδην τους συσχετισμούς στον κραταιό όμιλο.

Ο Φέρντιναντ Πίεχ είναι εγγονός του Φέρντιναντ Πόρσε, του ανθρώπου που ίδρυσε τη Volkwagen -και τον όμιλο, βεβαίως- έπειτα από εντολή του μισητού Αδόλφου Χίτλερ να κατασκευάσει ένα «αυτοκίνητο για τον λαό» (volks wagen). Θα λέγαμε ότι ο Πίεχ είναι ο συνεχιστής της αναμόρφωσης της VW, αφού κατόρθωσε να τη μεταμορφώσει από μια αξιόπιστη πλην «εθνική» αυτοκινητοβιομηχανία σε μια παγκόσμια υπερδύναμη της αυτοκίνησης με 13 φίρμες υπό τον έλεγχό της – μεταξύ των οποίων τις Bentley, Bugatti, Skoda, Lamborghini, Porsche, Seat και Audi, με τελευταία αυτή των φορτηγών Scania.

Οταν ο Πίεχ ανέλαβε το 1993 το «τιμόνι», ο όμιλος ήταν ζημιογόνος και μη παραγωγικός. Στις σχολές όλου του κόσμου οι φοιτητές θα πρέπει να διδάσκονται τα μαθήματα μάρκετινγκ, διαχείρισης και σκέψης του ανθρώπου που το 2002 έγινε πρόεδρος μιας αυτοκινητοβιομηχανίας η οποία μετατράπηκε σε παγκόσμιο ηγέτη. Στον Πίεχ αποδίδεται η κατασκευή της περίφημης Porsche 917, του μοντέλου Audi Quattro, των αυτοκινήτων της Bugatti, καθώς και η χρήση αλουμινίου στο σασί των οχημάτων. Αυτό, από μόνο του, είναι αντισκωριακή επανάσταση μέσα σε αλάτια για να λιώνουν οι πάγοι των (γερμανικών) δρόμων.

Η σημερινή πώληση των μετοχών του Πίεχ σηματοδοτεί το τέλος εποχής μιας εξέχουσας φυσιογνωμίας στον κλάδο των αυτοκινήτων, ο οποίος είχε μια δύσκολη σχέση με τη VW από τότε που εκδιώχθηκε ως πρόεδρος, το 2015. Ηταν τότε που ξέσπασε το dieselgate, ένα σκάνδαλο που ακόμη και σήμερα χτυπά τις πύλες της εταιρείας σαν τσουνάμι. Αλλά για δες κάτι μαγικά πράγματα: στα μέσα εκείνης της χρονιάς, οι πωλήσεις του ομίλου, παγκοσμίως, ανήλθαν σε… 5.040.000 οχήματα.

Αλλά όλα αυτά τότε δεν είχαν καμία σημασία. Ως πρόεδρος της VW, ο Φέρντιναντ Πίεχ είχε κατηγορήσει τον διευθύνοντα σύμβουλο, Μάρτιν Βίντερκορν, ότι τον παρακολουθούσε και είχε συμφωνήσει με τον εξάδελφό του, Βόλφγκανγκ Πόρσε, να τον απομακρύνουν από τη θέση του. Ομως, στο τελευταίο έκτακτο διοικητικό συμβούλιο ο Πίεχ βρέθηκε απέναντι σε ένα αρραγές μέτωπο: τον Βίντερκορν, τον Πόρσε, τους εκπροσώπους των εργαζομένων, καθώς και τον πρωθυπουργό του κρατιδίου της Σαξονίας – το οποίο έχει μερίδιο στη Volkswagen. Ετσι, αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Το ίδιο έπραξε και η σύζυγός του, Ούρσουλα Πίεχ, την οποία είχε τοποθετήσει στο ΔΣ και λέγεται πως την προόριζε να τον διαδεχθεί. Αλλά τον πρόλαβαν οι εξελίξεις που έκαιγαν ντίζελ – πάνω από τα επιτρεπτά όρια…

Τώρα, ο Πίεχ θα παραμείνει στο διοικητικό συμβούλιο της μπράντας μέχρι την ολοκλήρωση της πώλησης των μετοχών -απαιτεί μια τυπική ρυθμιστική έγκριση- ενώ θα διατηρήσει ένα μικρό ποσοστό στην Porsche SE, δίχως να γνωρίζουμε περισσότερες λεπτομέρειες. Επίσης, εντός της τρέχουσας χρονιάς εκτιμάται ότι θα προκύψουν τα πρώτα συμπεράσματα από την εισαγγελική έρευνα στη Γερμανία, για το σκάνδαλο εκπομπής ρύπων στα πετρελαιοκίνητα οχήματα της Volkswagen και τότε θα γνωρίζουμε τον βαθμό εμπλοκής του Πίεχ σε όλα αυτά.

Μέχρι τότε, εκείνος θα συνεχίσει να ζει αποκομμένος από τα φώτα της δημοσιότητας, διάγοντας, όσο είναι δυνατόν αυτό, έναν απλό βίο, σαν ερημίτης. Εκείνος που είναι ό,τι ο Στιβ Τζομπς για την Αpple, αφού σφράγισε διά παντός, με τις ιδέες του και τα αυτοκίνητα που έβγαλε στους δρόμους, την εταιρεία του και την υψηλή αυτοκίνηση.

Τι θα τον ρωτούσα σήμερα, εάν τον συναντούσα; «Για ποιον λόγο περιμένατε σχεδόν δύο χρόνια να πουλήσετε τις μετοχές σας, αφού η υπόθεση VW είχε κλείσει για εσάς το 2015, στη σκιά ενός σκανδάλου;».

«Θυμάσαι τι σου είχα πει, νεαρέ, πριν από χρόνια; Οταν βιώνουμε κάποιες στιγμές δεν εκτιμούμε τη δύναμή τους, παρά μόνο νιώθουμε -ίσως αργότερα- το αποτέλεσμά τους στις ζωές τις δικές μας και των άλλων», ίσως να ήταν η απάντησή του.

Αλλά, είπαμε, με τον Πίεχ δεν μπορεί ποτέ να είσαι σίγουρος για το τι μπορεί να σκέφτεται το δαιμόνιο μυαλό του…

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News