Ο άτυπος τίτλος του Προσώπου της Χρονιάς από το αμερικανικό περιοδικό TIME είναι ένας ετήσιος θεσμός σχεδόν 100 ετών. Μεγάλες προσωπικότητες του τελευταίου αιώνα –ανάμεσά τους αμερικανοί πρόεδροι, σοβιετικοί ηγέτες, πάπες και επιστήμονες– αλλά και τεχνολογικές ανακαλύψεις όπως ο ηλεκτρονικός υπολογιστής (1982), έχουν κερδίσει τον πιο πολυσυζητημένο τίτλο ειδησεογραφικού εντύπου παγκοσμίως.

Η φετινή επιλογή της αμερικανίδας τραγουδίστριας Τέιλορ Σουίφτ μπορεί να είναι εντυπωσιακή –καθώς είναι η πρώτη εκπρόσωπος της ποπ μουσικής που κατακτά τον τίτλο– αλλά δεν αποτελεί έκπληξη. Συνθλίβοντας όλα τα ρεκόρ της μουσικής βιομηχανίας και του θεάματος, και ούσα ικανή να δώσει ώθηση σε εθνικές οικονομίες με τις συναυλίες της, το 2023 ήταν σίγουρα η χρονιά της.

Ανάμεσα στα φετινά της επιτεύγματα ήταν η κυκλοφορία του άλμπουμ με τις ταχύτερες πωλήσεις της χρονιάς, η κατάρριψη του κινηματογραφικού μποξ όφις με το συναυλιακό ντοκιμαντέρ της και το νέο ρεκόρ των επτά συνολικά υποψηφιοτήτων της για την κατηγορία του τραγουδιού της χρονιάς στα μουσικά βραβεία Γκράμι. Παράλληλα, η αμερικανική περιοδεία της εκτιμάται ότι έδωσε ώθηση 5,7 δισ. δολαρίων (5,3 δισ. ευρώ) στην εθνική οικονομία των ΗΠΑ.

Στο συνοδευτικό πορτρέτο της στο περιοδικό TIME, η τραγουδίστρια αποκαλύπτει ότι η καριέρα της παραλίγο να εκτροχιαστεί στο ξεκίνημά της, όταν, σε ηλικία 17 ετών, έχασε την ευκαιρία να «ανοίξει» τη συναυλία του σούπερ σταρ της κάντρι Κένι Τσέσνι. Οι υπεύθυνοι της περιοδείας του τραγουδιστή ανακοίνωσαν μια καθυστερημένη χορηγία εταιρείας μπίρας και η Σουίφτ ήταν κάτω από το όριο κατανάλωσης αλκοόλ, οπότε η συμμετοχή της ακυρώθηκε.

Το γεγονός την πείσμωσε και σύντομα ξεκίνησε την κυκλοφορία των πρώτων κάντρι άλμπουμ της –πριν μεταπηδήσει με επιτυχία στην ποπ– κερδίζοντας σταδιακά τη φήμη μιας ταλαντούχας συνθέτριας και μιας ώριμης προσωπικότητας που γνωρίζει πώς να διαχειρίζεται το δημόσιο προφίλ της. Η ικανότητά της να αποφεύγει τις κακοτοπιές των διχαστικών κοινωνικών θεμάτων χωρίς αυτό να εμποδίζει τις προοδευτικές κοινωνικές της πρωτοβουλίες, την έχει μετατρέψει σε πρότυπο δημόσιας συμπεριφοράς.

Μία και μόνο ανάρτησή της στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ικανή να στείλει εκατομμύρια νεαρούς ψηφοφόρους στις κάλπες, να ανατρέψει εκλογικές προβλέψεις σε τοπικό ή πολιτειακό επίπεδο, και να στρέψει την προσοχή της κοινής γνώμης σε καυτά κοινωνικά θέματα – και όλα αυτά χωρίς να πολώνει τα εκατομμύρια των φαν της. Αυτή η δεξιότητά της, σε συνδυασμό με το συνθετικό της ταλέντο, της έχει προσφέρει εγκώμια από δεκάδες βετεράνους της ροκ μουσικής.

Ο Μπίλι Τζόελ συγκρίνει τον πολιτιστικό της αντίκτυπο με εκείνον των Beatles στη δεκαετία του 1960, η Στίβι Νικς της ευχαρίστησε δημοσίως για το τραγούδι της «You’re On Your Own», που «εκφράζει απόλυτα τη λύπη που νιώθω μετά τον θάνατο της [συναδέλφου της στους Fleetwood Mac] Κριστίν ΜακΒί», ο Πολ ΜακΚάρτνεϊ λέει ότι έχει εμπνεύσει δικές του συνθέσεις, ο Ρίνγκο Σταρ δηλώνει αθεράπευτος φαν της, η Κάρολ Κινγκ τη χαρακτηρίζει «συνθέτρια που υπερβαίνει τις ηλικίες και τα μουσικά είδη» και ο Μπρους Σπρίνγκστιν τη χαρακτηρίζει «τρομερή συνθέτρια».

Οι άλλοι φιναλίστ της χρονιάς για τον τίτλο του περιοδικού TIME ήταν ο Βλαντίμιρ Πούτιν, η κινηματογραφική «Μπάρμπι», ο βασιλιάς της Αγγλίας Κάρολος Γ’ και ο κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι και το «πνεύμα της Ουκρανίας» κέρδισαν τον τίτλο πέρυσι. Μετά την ανακοίνωση των βραβείων Πούλιτζερ, η ανακήρυξη του Προσώπου της Χρονιάς είναι το πιο πολυαναμενόμενο ετήσιο δημοσιογραφικό γεγονός από το 1927.

Προηγούμενες επιλογές του παραδοσιακά συντηρητικού αλλά συχνά προφητικού εντύπου στα 96 χρόνια του θεσμού περιλαμβάνουν τον Αδόλφο Χίτλερ (1938), τον Ιωσήφ Στάλιν (1939), τον Ουίνστον Τσόρτσιλ (1940, 1949), τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ (1963), τους αστροναύτες του προγράμματος «Απόλλων-8» (1968), τον Αγιατολάχ Χομεϊνί (1979), τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ (1987), τον Μαρκ Ζάκερμπεργκ (2010) και τη νεαρή σουηδή ακτιβίστρια Γκρέτα Τούνμπεργκ (2019).

Κάποιες χρονιές οι επιλογές του TIME ξεφεύγουν από την προσωποκεντρική λογική του τίτλου και αγγίζουν πιο μαζικά και αντισυμβατικά φαινόμενα. Το 1966 ανέδειξε τη γενιά των baby boomers (όσων γεννήθηκαν λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου), ενώ το 1969 επέλεξε τη «σιωπηλή πλειοψηφία της Μέσης Αμερικής» που εξέλεξε τον Ρίτσαρντ Νίξον στον Λευκό Οίκο.

Το 1988 το περιοδικό ανακήρυξε την «Επαπειλούμενη Γη» ως Πλανήτη της Χρονιάς, αναδεικνύοντας το φαινόμενο της οικολογίας, το 2002 ανέδειξε τους πληροφοριοδότες της οικονομικής απάτης της εταιρείας Enron στο Κογκρέσο, ενώ το 2017 τίμησε τους πρωτοπόρους του κινήματος Me#Too, που «έσπασαν τη σιωπή» γύρω από τη σεξουαλική παρενόχληση. Τέλος, το 2018 ανέδειξε τους «Φύλακες – Δημοσιογράφους» που βρέθηκαν αντιμέτωποι με διώξεις, συλλήψεις, ακόμα και τον θάνατο, σε αποστολές ερευνητικής δημοσιογραφίας.

Ισως η πιο αντισυμβατική –αλλά σίγουρα επίκαιρη– επιλογή του TIME για Πρόσωπο της Χρονιάς έγινε το 2006, όταν στο εξώφυλλο του περιοδικού εμφανιζόταν ένας καθρέφτης με τον τίτλο «You» (Εσύ). Ηταν ένας συμβολικός τρόπος ανάδειξης των μεμονωμένων δημιουργών περιεχομένου στο διαδίκτυο, σε μια εποχή όπου τα blogs έκαναν δειλά την εμφάνισή τους και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήταν ακόμα στα σπάργανα.

Η Τέιλορ Σουίφτ απολαμβάνει τον πρώτο προσωπικό της τίτλο ως Πρόσωπο της Χρονιάς του περιοδικού, αλλά είχε παρουσία και στο τεύχος με τα πρόσωπα της χρονιάς του 2017, μαζί με τους υπόλοιπους εκπροσώπους του κινήματος Me#Too.

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News