Οι κάτοικοι του Βορείου Ημισφαιρίου ζουν κυριολεκτικά στο πετσί τους την αυξημένη θερμοκρασία του πλανήτη καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ειδικά με την είσοδο του καλοκαιριού, όμως, περιοχές των ΗΠΑ προετοιμάζονται για ένα κύμα καύσωνα που θα δώσει ρεκόρ αυτή την εβδομάδα – ενώ οι πυρκαγιές ήδη εξαπλώνονται σε πλάτη και μήκη της αμερικανικής Δύσης.

Δημοσίευμα της Washington Post επικεντρώνεται στον ελληνικό καύσωνα της περασμένης εβδομάδας, που οδήγησε τόσο στο κλείσιμο της Ακρόπολης και των αρχαιολογικών χώρων, όσο και στους πολλούς τουρίστες που καταρρέουν στη διάρκεια πεζοποριών τους στα ελληνικά νησιά – με αποκορύφωμα τον θάνατο του γιατρού και δημοφιλή παρουσιαστή του BBC, Μάικλ Μόσλι, στη Σύμη.

Παράλληλα, περισσότεροι από δώδεκα μουσουλμάνοι προσκυνητές πέθαναν από θερμοπληξία στο δρόμο προς τη Μέκκα, καθώς το ετήσιο προσκύνημα, Χατζ, στη Σαουδική Αραβία πυρακτώθηκε από τις ακραίες θερμοκρασίες. Ολα αυτά συνθέτουν ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Πριν από την έναρξη του καλοκαιριού, τα κύματα καύσωνα είχαν ήδη χτυπήσει διαφορετικά τμήματα του πλανήτη – από την Μπανγκόκ έως τη Μπαρανκίγια της Κολομβίας.

Μέχρι τα τέλη Μαΐου, περισσότεροι από 1,5 δισ. άνθρωποι –σχεδόν το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού– άντεξαν τουλάχιστον μια μέρα όπου η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 39,4 βαθμούς Κελσίου, το όριο πάνω από το οποίο οι μετεωρολογικές υπηρεσίες θεωρούν ότι συνιστά απειλή για τη ζωή. Ο Μάιος σηματοδότησε επίσης τον 12ο συνεχόμενο μήνα κατά τον οποίο οι μέσες παγκόσμιες θερμοκρασίες ξεπέρασαν όλες τις καταγραφές από το 1850 και έπειτα.

Μια έκθεση που δημοσιεύθηκε από ομάδα 57 επιστημόνων αυτόν τον μήνα έδειξε ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες ευθύνονται για το 92% της υπερθέρμανσης που παρατηρήθηκε πέρυσι – τη χρονιά που ήταν η θερμότερη καταγεγραμμένη στον πλανήτη. Παράλληλα, όπως επισημαίνει η Post, οι επιστήμονες αναμένουν ότι τουλάχιστον μία χρονιά μέσα στην επόμενη πενταετία θα ξεπεράσει το ρεκόρ της μέσης ετήσιας θερμοκρασίας που παρατηρήθηκε σε όλον τον κόσμο το 2023.

Οι ερευνητές έχουν συνδέσει την άνοδο της θερμοκρασίας με την κλιματική διαδρομή του φαινομένου Ελ Νίνιο και με την παγκόσμια θέρμανση δεκαετιών από τις ανθρώπινες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Προ δεκαετίας οι επιστήμονες θεωρούσαν μηδενικές τις πιθανότητες να θερμανθεί ο πλανήτης κατά 1,5 βαθμό Κελσίου –το όριο πριν την κλιματική καταστροφή του πλανήτη– μέχρι το 2020. Τώρα, η πιθανότητα αυτό να συμβεί μέχρι το 2028 είναι 80%.

Με άλλα λόγια, η κλιματική καταστροφή είναι από πολλές απόψεις ήδη εδώ. Στα μέσα του 21ου αιώνα, περίπου πέντε δισ. άνθρωποι στον πλανήτη θα εκτεθούν σε έναν μήνα απειλητικής για την υγεία τους ζέστης, όταν θα βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους κάτω από τον ήλιο. Τέσσερα δισ. άνθρωποι θα έχουν ήδη εκτεθεί σε τέτοιες συνθήκες μέχρι το 2030.

Τον περασμένο Απρίλιο ένα κύμα καύσωνα-ρεκόρ στην Ασία εκτόξευσε τις θερμοκρασίες μεταξύ 37,8 και 49 βαθμών Κελσίου σε ένα τόξο από τις Φιλιππίνες μέχρι την Ινδία. Τα θερμοκρασιακά αυτά επίπεδα συνθλίβουν όλα τα προηγούμενα καταγεγραμμένα ρεκόρ στην ήπειρο και συνθέτουν μακράν το πιο ακραίο γεγονός στην παγκόσμια κλιματική ιστορία, όπως γράφει η Washington Post.

Οταν ο αέρας είναι υγρός ο ιδρώτας δεν εξατμίζεται τόσο γρήγορα, επομένως η εφίδρωση δεν μας δροσίζει όπως σε πιο ξηρά περιβάλλοντα, επισημαίνουν περιβαλλοντολόγοι. Σε περιοχές της Μέσης Ανατολής, του Πακιστάν και της Ινδίας, οι καλοκαιρινοί καύσωνες συνδυάζονται με την υγρασία που φέρνει η θάλασσα – ένας συνδυασμός που μπορεί να αποβεί θανατηφόρος. Οι εκατοντάδες εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν εκεί έχουν ελάχιστη πρόσβαση σε εσωτερικό κλιματισμό.

Αυτή η επίδραση της κλιματικής αλλαγής καταδεικνύει και το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ του ανεπτυγμένου κόσμου και των αναπτυσσόμενων χωρών, επισημαίνει η Washington Post. Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις δείχνουν ότι θα οδηγηθούμε σε ηπιότερους χειμώνες, γεγονός που ευνοεί τους κατοίκους του παγκόσμιου Βορρά, οι οποίοι είναι κατά κανόνα πιο εύποροι. Αντιθέτως, στις πιο ζεστές και φτωχές χώρες του πλανήτη η διαβίωση θα γίνει πολύ πιο δύσκολη.

Οι ειδικοί στα θέματα δημόσιας υγείας ανησυχούν για τα επίπεδα αντοχής των κοινοτήτων που κινδυνεύουν από την κλιματική κρίση. Ο δείκτης ανθεκτικότητας World Risk Poll Resilience Index, που χρησιμοποιεί δεδομένα έγκυρων δημοσκοπήσεων, ανέδειξε μια διεθνή αύξηση, μεταξύ 147.000 ερωτηθέντων από 142 χώρες, του αριθμού των ατόμων που «λένε ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για να προστατεύσουν τις οικογένειές τους από τον αντίκτυπο μιας μελλοντικής καταστροφής».

Η κλιματική αλλαγή πλανάται πάνω από αυτά τα συναισθήματα, τροφοδοτώντας αυτό που οι συντάκτες του δείκτη θεωρούν ως «μια παγκοσμίως αυξανόμενη αίσθηση αδυναμίας». Ο δείκτης βαθμολογεί τα επίπεδα ατομικής και κοινωνικής ανθεκτικότητας –που ορίζεται ως «η ικανότητα των ανθρώπων να χειρίζονται τα σοκ που αντιμετωπίζουν στη ζωή τους και να επανέρχονται σε πιο φυσιολογικά επίπεδα»– σε όλον τον κόσμο.

Η έρευνα δείχνει ξεκάθαρα ότι μερικοί άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι από άλλους, με το φτωχότερο 20% των νοικοκυριών να έχει δυσανάλογα περισσότερες πιθανότητες για χαμηλότερους βαθμούς ανθεκτικότητας από όσους ζουν σε καλύτερες οικονομικά κοινωνίες. Ταυτόχρονα με το οικονομικό, εμφανίζεται και ένα φυλετικό χάσμα, καθώς οι βαθμολογίες ανθεκτικότητας των γυναικών είναι είτε ίσες είτε χαμηλότερες από αυτές των ανδρών και στις 141 χώρες του δείκτη.

Αλλά οι πολιτικές εξελίξεις στη Δύση δεν προκαλούν αισιοδοξία για αυτά τα ζητήματα. Στην Ευρώπη, οι πράσινες πολιτικές έχουν προκαλέσει ακροδεξιές εθνικιστικές αντιδράσεις, τόσο στις εθνικές όσο και στις πρόσφατες ευρωπαϊκές εκλογές. Στις ΗΠΑ, επιστήμονες ομοσπονδιακών περιβαλλοντικών υπηρεσιών ψάχνουν απεγνωσμένα τρόπους για να προστατεύσουν το έργο τους από μια ενδεχόμενη επιστροφή του αρνητή της κλιματικής αλλαγής Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο.

Ολα αυτά συμβαίνουν την ώρα που κρούουν οι κώδωνες του κλιματικού κινδύνου, όπως επισημαίνει η Washington Post. «Τον τελευταίο χρόνο, κάθε στροφή του ημερολογίου ανέβαζε το θερμόμετρο» δήλωσε αυτόν τον μήνα ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες. «Ο πλανήτης μας προσπαθεί να μας πει κάτι, αλλά δεν φαίνεται να τον ακούμε».

Ακολουθήστε το Protagon στο Google News